Bol ve Bedava Hammadde Kaynaklarından nasıl yararlanılır

BOL VE BEDAVA HAMMADDE KAYNAKLARINDAN YARARLANILMASI

 
Geçenlerde bir arkadaşım'la konuşurken bol ve bedava hammadde kaynaklarından yararlanılmasından bahsetti.
 
Kendisine bu konu hakkında bir bilgi vermesini istediğimde bana aşağıdaki açıklamaları yaptı. Bende sizlerle bu konuyu paylaşmak istedim.
 
(Belediyeler, muhtelif gıda sektörlerinin atıkları, merelar ve dağlarımız...   diye devam etti.)
 
Ona göre  geleceğin en ucuz yatırımları şunlar:
 
1- Ömrünü tamamlamış lastiklerin geri dönüşümü (Karbon siyahı, gaz, yağ)
2- Kullanılmış plastik ve çetilerinin geri dönüşümü (az, yağ, asfaltlık)
3- Domatesten üretilen gıda maddeleri atıklarının geri dönüşümü (ekstrakt)
4- Zeytin işleyen fabrikaların, zeytin yapraklarının geri dönüşümü (ekstrakt)
5- Bağ ve bacılık işletmeleri atıklarının geri dönüşümü (ekstrakt)
6- Çay fabrikalarının atıklarının geri dönüşümü (ekstrakt)
7- Muhtelif dağ çiceklerinin işlenmesi (ekstrakt)
8- Kanatlı hayvan atıklarının geri dönüşümü (biyogaz, Lpg, gübre, gem)
9- Belediyelerin çöp toplama alanları (biyogaz, Lpg üretimi, organik gübre)
 
Bunlara benzer onlarca yatırım alanları AR-GE çalısması beklemektedir. AR-GE çalısmaları zamanı ve parayı çok harcayan yatırım öncesi mutlaka yapılması gereken etkenlerin ilkidir. Bizler kendi imkanlarımızla başlatıp sürdürdüğümüz bu çalısmalar yatırım beklemektedir. Yukarıda kısaca belirtilen bedava hammadde ve teşvike dayalı yatırımlar içerisinde bulunan Ar-GE çalışmaları uygulamalarında kullanılabilecek üretim tesisilerinin bir kısmına ait ünitelere ait bilgiler ;
 
1- Atıktan enerji üretimi,
2- Fosil kökenli yenilebilir enerji : Farklı teknolojiler ile veya depolanabilir ara metotlarla enerji elde edilebilir.
 
Bu metotları iki ana başlık altında toplayabiliriz.
1-Biyolojik metotlar,
2-Termo kimyasal metotlar
bunlarda  kendi aralarında bir kaç çeşit uygulanabilir.
 
Buna göre
1-Biyolojik metotlar : Fermantasyon , anaerobik ( biyometanizsayon ), çürütme
2-Termo kimyasal metot : Yakma , gazlaştırma , piroliz olarak gruplandırılabilir. Atıktan enerji üretiminin %90 prosesleri ile yapılmaktaysa da yatırım maliyetlerinin yüksekliği , büyük çapta karbon oluşumu  ,CO2 çıkması , küller , baca gazlarının problemleri gibi çevresel etkenlerden dolayı bu sistemden uzaklaşılması gerekmektedir.Bunun yerine geliştirilmiş termal teknolojiler ( gazlaştırma ve proliz ) üzerinde yatırımların yoğunlaştırılması uygun olacaktır.
Gazlaştırma sonu ( atığın 700 derce üzerinde yanabilir gaza termokimyasal dönüşümü denebilir. )
Çıkan ürünler ; Singaz / Sentetikgaz ( CO , Hidrojen ağırlıklı) kül, katran ve küçük karbonklu granürlerdir.
 
Prolizde'de organik atıklar yüksek sıcaklıkta parçalanır  ama gazlaştırma uygulanmasından çok farklıdır. Hava yoğunluğunda gerçekleşen proliz işleminde hava ile kontrollü bir yanma gerekmez. Bu nedenle H2 . CH4 . CO . CO2 gibi gazların dışında üretim ürünü çıkmaz.
 
Yakma; atık bertarafında dünya'da birçok ülkede uygulanmaktadır. Bunun modern uygulanması ise oksijenli yakma (insinerasyon) şeklindedir.
Bu teknoloji de ön işleme göre ikiye ayrılabilir.
1-Kütlesel yakma : Az ön işlem yapılır. Fakat yanma ısısını azaltan materyallerden dolayı verim düşük olur. Akışkan yataklı yanma fırını yada döner tanbur fırını kullanılmasında
çok miktarda ön işlem yapılır. Maliyet artar. Bu işlemden sonra ikinci sırayı yanma işlemi alır. Bu da oksijen varlığından 850 dereceleşen ve üzerinde ısı uygulanarak karbondioksit , su (%70) , geri kalan %30'luk kısmını metal taş yanmayan kül gibi malzemelere dönüşür.
 
Gazlaştırma : Bünyesinde karbon bulunan gerek katı gerekse sıvıların gazlaştırılması ile yanabilir gazlara dönüşmüş ürünlere termokimyasal dönüşüm denilir.
Gazlaştırma işlemi biyokitlenin ön kurutma işlemiyle başlar ve böylece uzaklastırılarak buhara dönüştürülür. Nem oranı %5-35 civarına indirilir. Kalan kuru kütle 700 derece
üzerinde ısıtılarak gazlar ısınır. Karbon'ca zengin sentetik gaz CO2 , CO , CH4 , H2O eşit oranda hidrokarbonlar gazlaştırma ajanlarındaki inertgazlar , küçük karbon parçacıklar,
kül, katran ve bu gibi kirlilikler kalır. Elde edilen gaz elektrik üretimi , ısınma , yakıt olarak kullanılır. Gazlaştırıcı ekipmanlar 3 ana grupta toplanabilir.
1- Düşey sabit reaktör ( VFB )
2- Akışkan yataklı reaktör.
3- Kapalı akışkan reaktör
Gazlaştırma yakmaya göre daha çok çevrecidir.
 
PROLİZ : Gazlaştırmadan farklı olarak organik maddelerin tamamen oksijensiz ortamda 300 - 700 derecelerde bozunmasıdır. H2 , CO2 , CH4 gibi  maddeler prolizin ürünleridir.
dedi.
Ayrıca bu konuda kendisinin de yardımcı olabileceğini söyledi. (Hulusi Yıldırım-İstanbul Serbest Kimyacılar ARGE GRUP-hulusi.prof@hotmail.com 
telefonu -0-532-480 80 88)