Son benzin zammıyla birlikte acı gerçek ortaya çıktı: Zamlar otomatik

Yıl başından dün gece yarısına kadar benzin fiyatlarına gelen zamların, dolar kuru üzerinden 1.5 oranına sabitlendiğini ortaya çıkardı. Benzin fiyatı dünden itibaren 12 kuruş zamlandı. Litresi 6 TL’ye yaklaşan benzinde zammın nedeni hem petrolün hem de kurun yükselişi. 5 yıl önce yaklaşık 2.5 dolar olan benzinin litre fiyatı son 2 yıldır adeta 1.5 dolarda sabitlenmiş durumda.

AKARYAKITTA FİYAT NASIL OLUŞUYOR?

Petrol Piyasası Kanunu’na göre 1 Ocak 2005’ten bu yana akaryakıtta Serbest Fiyatlandırma Sistemi’ne geçilmiş durumda. Türkiye’de fiyat oluşumunda Akdeniz-İtalyan piyasası izleniyor. Son fiyat değişiminden itibaren, günlük CIF Akdeniz ürün fiyatları ve günlük dolar kuru takip edilerek, belli bir fiyat değişim farkında gümrüksüz rafineri tavan satış fiyatı oluşuyor. Bu fiyata ÖTV ve EPDK payı eklenerek rafineri çıkış fiyatı oluşturuluyor. Dağıtım şirketleri, depo satış fiyatı üzerine bayinin çeşitli masrafları ve bulunduğu bölgenin nakliye ücretlerini de ekleyerek, tavsiye edilen pompa satış fiyatını oluşturup bayilere bildiriyor.

Benzinin litre satış fiyatları ortalama İstanbul’da 5.81 liradan 5.93 liraya, Ankara’da 5.86 liradan 5.98 liraya, İzmir’de ise 5.83 liradan 5.95 liraya yükseldi. Böylece benzinin litresine 1 haftada toplam 27 kuruş zam yapılmış gelmiş oldu. Fiyatı büyükşehirlerde 6 litreye yaklaşan benzinde fiyat artışının nedeni hem petrol hem de dolar kurundaki yükseliş. Benzinin litresine 20 Mart’ta 15 kuruş, 22 Mart’ta ise motorinin litresine 17 kuruş zam gelmişti. Aslında benzin fiyatında son yıllardaki gidişata bakıldığında sıradışı bir görüntü ortaya çıkıyor.

5 YIL ÖNCE 2.5 DOLARDI

12 kuruşluk son benzin zammıyla birlikte litre fiyatı şehirden şehre küçük farklılıklar göstermekle birlikte Mart 2016’dan bu yana yaklaşık 1.5 dolarda sabitlenmiş oldu. Fiyatlar resmen Akdeniz çanağında İtalya piyasasına göre belirlenmesine karşın, Ocak 2016’ya kadar benzinin litresi hızla düşerken bu tarihten sonra ortalama 1.47-1.50 dolar aralığına kilitlenmiş görünüyor. 5 yıl önce benzinin litresi 2.5 dolarken, Ocak 2014’te 2.17 dolara, Haziran 2015’te ise 1.76 dolara düşmüştü. Benzinin bugünkü TL fiyatı, 2012 kuruna göre 2.3 dolara karşılık geliyor.