Taşerona kadro verilince 17 bin şirket iflasın eşiğine gelecek
Türkiye'de yerel yönetimlere ve kamu kurumlarına destek hizmeti veren taşeron şirketler, son Kanun Hükmünde Kararname ile birlikte kadrolu işçi olarak elamanlarının büyük bölümünü devlete kaptırıyor. Ancak sorun yetiştirdikleri kalifye elamanları kaptırmakla bitmiyor, daha büyük sıkıntılar kapıda bekliyor.
Yayınlanan son KHK ile yaklaşık 900 bin taşeron işçiye kadrolu çalışma imkanı, işçilere yıllardır maaş ödeyen şirketleri iflasın eşiğine getirdi. Şirketler, halen taşeron işçilerin kullandığı ekipman, güvenlik elemanlarının kullandığı silah ve güvenlik sağlamada kullanılan techizat, milyarlarca liralık temizlik malzemesinin ne olacağına cevap arıyor. Çünkü şirketlerin bu malzemeleri kullanabileceği yeni alanlar bulması yıllar alacak, depolamak, yeni eleman bulmak daha büyük problem olarak şirketlerin karşısına çıkıyor.
Ankara Ticaret Odası Temizlik ve Özel Güvenlik Hizmetleri Komite Başkanı Bülent Çizmeci'ye göre en az 17 bin şirket bu durumdan etkilenecek, Dünya Gazetesi verilerine göre 900 bin taşeron çalışanı KHK ile devlete kadrolu işçi olarak alınırken, sayıları 20 bine yaklaşan şirketlerden en az 100 bin kişi işsiz kalacak..
Evrensel Gazetesi ise bu konuda geçtiğimiz yılın 22 Haziran tarihinde yayınladığı haberde belediyelerin taşeron cenneti haline geldiğine dikkat çekilmiş, bu konuda hazırlanan bir rapora geniş yer verilmişti. İşte taşeron işçiler konusunda gelinen son nokta...
100 BİN ÇALIŞAN İŞSSİZ KALACAK
Taşerona kadro verilmesi konusunda KHK ile getirilen düzenlemeler, aslında çalışanlar için fazla bir yenilik taşımıyor. Maaşlarında artış kademeli olarak sağlansada, kadrolu çalışan ve aynı işi yapan diğer kamu işçileriyle aralarında uçurum devam edecek. Sosyal güvence dışında pek fazla yenilik getirmeyen uygulama en az 100 bin kişiyi işsiz bırakabilir. Dünya Gazetesi'nden Mahir Solmaz'ın haberine göre, hazırlanan yasa, bu konuda çeyrek asırdır faaliyet gösteren şirket temsilcileri ile bu STK'lardan görüş alınmadan alel acele yürürlüğe konulmuş.
Taşeron şirketler içinde oldukça önemli bir iş gücüne sahip temizlik sektörünün STK'sı olarak bilinen TESDER (Temizlik ve Sosyal Hizmetler İşverenleri Derneği) yönetim Kurulu Başkanı Veysi Araç ve sektör temsilcileri, yasanın düzenlenirken 20 bin şirketin ve bunların istihdamlarının düşünülmemesinin kendileri çok acı bir tablo ile karşı karşıya bırakacağını öne sürüyor.
BANKALAR TAŞERON ŞİRKETLERİN ÜSTÜNÜ ÇİZDİ
Son 30 yıldır kamu kurumlarına destek hizmeti veren taşeron şirketler, hem elemanlarından oluyor, hem de ellerinde kalan milyarlarca liralık malzemenin kredi borçlarını nasıl ödeyeceğini. Çünkü her yeni ihalede, taşeron şirketlere yeni malzeme kullanım zorunluluğu çoğunlukla dayatılmış durumda. Sarf malzemelerinin taşeron şirketlerinden çıktığını hesaba katacak olursak, 20 bine yakın şirketin piyasada döndürdüğü milyarlarca liralık paranın büyük bölümü kredilerle sağlanıyor. Durum böyle geçtiğimiz yıla kadar bankaların en gözde müşterisi olan taşeron şirketler bugünlerde üstü çizilen kurumlar haline gelmiş...
ATO Meclis Üyesi Ve Temizlik Güvenlik Meslek Komitesi Başkanı Bülent Çizmeci:
Açıklamadan sonra bankalar kredi vermiyor
Hükümetler uygulama yapar, vatandaş uyar. Bunda bir sıkıntımız yok. Ancak gelişmiş ülkelerde bu iş özel sektöre bırakılırken, bizde neden kaldırılıyor. Zaten Türkiye bu işe AB uyum yasaları ile girdi. Bu işten çok ciddi manada verim alındı. Düşük iş gücü maliyeti ile daha fazla kişinin istihdamı sağlandı. Kamuda çalışan taşeron işçiler kamuya geçirilecek. İşleyişi ciddi manada sıkıntı olacak. Bunu öncelikle Türkiye'nin küçük bir ilinde pilot uygulama olarak hayata geçirselerdi. Bir deneme yapılsaydı. Kadroya alacakları işçiler ile üç yıl sözleşme yapacağız diyorlar. Biz de zaten üç yıl sözleşme yapıyoruz. Bizim yüzde 1.7 karlılığımız var. Biz bu kar ile iş yapmaya çalışıyoruz. Kamudan almadığımız birçok yük de üstümüzde. Mevcut devam eden sistemin bir an sonlandırılması her iki taraf içinde iyi olacak. Açıklama yapıldıktan sonra bankalar kredi vermiyor, teminat mektubu alamıyoruz. Bu iş bitecekce hala neden daha ihale yapıyorlar. Üç yıllık ihaleler. Bu iş biterse, banklar sekteye uğrayacak, mali müşavirler sıkıntıya girecek, tedarikçiler sıkıntıya girecek. Hizmet sektörü zaten bitmiş durumda iyice bitsin kurtulalım. Bizleri mağdur etmeden bu yasayı çıkarırlarsa bizleride kurtamış olurlar. Bu yasa hazırlanırken, bizden biri neden o masada değil. Sektör adına bir temsilci neden o masada yok. Ortada çok ciddi bir belirsizlik var.
Evrensel Gazetesi'nde 22 Haziran 2017 tarihinde yayınlanan DİSK'in teşaron raporunda ise çarpıcı rakamlar yer alıyor. DİSK/Genel-İş Araştırma Dairesi 2016 yılındaki kamu ve genel işler işkolunda istihdamı değerlendiren rapor hazırladı. Rapora göre 2016 yılında kamudan 83 bin 45 kişi ihraç edildi, kamu istihdamı 60 bin 611 kişi azaldı, belediyelerde çalışan işçilerin yüzde 73’ü taşeron.
Maliye Bakanlığının verilerine göre kamuda istihdam edilenlerin sayısı, 2016’nın ilk yarısında 3 milyon 622 bin 150 iken, OHAL şartlarının hüküm sürdüğü yılın ikinci yarısında 60 bin 611 kişi azalarak 3 milyon 561 bin 539’a düştü. Oysa 2016 yılı temmuz ayından 2016 yılı sonuna kadar altı KHK yayımlandı ve toplamda 83 bin 45 kişi ihraç edildi. 229 kişi görevlerine döndü. Rapora göre aradaki fark emekli olanlar ya da çeşitli sebepler ile kamudan ayrılanlardan kaynaklanıyor.
Rapora göre belediye hizmetlerinde doğrudan sürekli işçi kadrosunda çalışanların oranı yüzde 19.2. Geriye kalan yüzde 80.8’i ise belediyelerdeki taşeron firmalarda çalışan işçileri, kamu idarelerindeki temizlik hizmetlerini yapan taşeron işçileri ve konut işlerinde çalışan işçileri kapsıyor.
MALZEME VE EKIPMANLAR NE OLACAK?
KHK yayımlanana kadar kamu kurumlarının 2018 yılı için yeni ihale yapmaya devam etmesi oldukça dikkat çekici. Burada ön önemli sorun olarak karşımıza taşeron şirketlerin ekipman ve makina parkının geleceği.
Firmaların borcu yokken, ekipman alıp ekstradan borçlanmak zorunda kaldı.
Bu ekipman, demirbaş techizat halen şirketlerin elinde kaldı, tamamının yeterli deposu yok, iade etme şansları yok.
Kamu satın almak istedi diyelim, içeride devam eden firmanın ekipmanını mı, yeni ihaleyi kazanan firmanın ekipmanını mı satın alacak?
