Tiryakilere kötü haber; Sigaraya zam geliyor
Tütün ürünlerinde ÖTV düzenlemesi tiryakilerin sigarasından önce cebini yakacak. 10 TL'nin üstündeki sigaralara 4 lira birden zam gelebilir...
Asgari maktu vergi oranının sıfırlanması ise ucuz sigara üreticilerinin daha az vergi ödemesini beraberinde getirdi. 7.5 liraya satılan bir paket sigaradan önceden (5.6 lira asgari maktu+0.42 TL maktu) 6.02 lira vergi alınıyordu. Şimdi ise asgari maktu kalktığı için bu üreticiler 5.02 lira lira nispi ÖTV ve 42 kuruş maktu vergi ödeyecek. Yani 5.44 lira. Böylece paket başına 66 kuruş ceplerine kalacak. Ucuz sigara üreticileri böylece eğer isterlerse fiyatı aşağı çekebilecek. Eğer fiyat düşürmezlerse paket başına 66 kuruş ceplerine kalacak. Kârları daha fazla artacak.
Sigarada bir yandan ÖTV'nin yüzde 63'ten yüzde 67'ye çıkarılması vergi yükünü yüzde 86'ya çıkarıp orta ve üst fiyat seviyesine sahip sigarada yaklaşık 4 liralık fiyat artışını zorunlu kılarken asgari maktu oranının kaldırılması ise ucuz sigaralarda tam tersi bir etki yapacak. Böylece belki de ucuz sigarada indirimin önünü bile açtı.
Asgari maktu vergi sigarada verginin belirli bir tutarın altına inmemesi için konulan bir bariyerdi. Şimdiye kadar sigarada ÖTV yüzde 63'tü. Ancak sigara başına 0.28 lira yani paket başına 5.6 lira asgari maktu ve yine paket başına 42 kuruş maktu vergi alınıyordu. Yani toplamda en az ÖTV tutarı 6.02 lira oluyordu. Sizin sigaraya koyduğunuz fiyatın yüzde 63'ü eğer 5.6 liranın altına inerse buna izin verilmiyor en az 5.6 lira asgari maktu vergi alınıyordu. Buna siz bir de KDV ekleyin. Şimdi ise asgari maktu yani 5.6 lira ÖTV kalktı. Yani artık bir bariyer yok. Herkes son artış ile yüzde 67'ye çıkan ÖTV hesaplayıp bir de üstüne 42 kuruş maktu vergi ekleyecek. Tabii yüzde 15,25'de KDV var.
7.5 LİRAYA SİGARA SATAN 66 KURUŞ DAHA AZ ÖTV ÖDEYECEK
Peki bariyer kalktığında ne oldu? Şimdi orta ve üst fiyat seviyesi ile sigara satanlar maliyetleri gereği fiyatı aşağı çekemeyecek. Çekerse zarar edecek. Ancak ucuz sigara üreticilerinin ise ya ceplerine daha fazla para kalacak veya bu rahatlık ile indirime gidip pazar payını artırmaya bile çalışacak. Bir örnek ile açıklayalım. 6.5 liraya satılan bir paket sigaradan önceden (5.6 lira asgari maktu+0.42 TL maktu) 6.02 lira vergi alınıyordu. 91 kuruş da KDV eklendiğinde maliyet 6.93 lira yapıyor. Sigaracının cebine ise 56 kuruş kalıyordu. Şimdi ise asgari maktu kalktığı için bu üreticiler 5.02 lira lira nispi ÖTV ve 42 kuruş maktu vergi ödeyecek. Yani 5.44 lira. 83 lirada KDV'si var. Toplam 6 lira 27 kuruşa iniyor maliyet. Böylece paket başına (6,93-6,23 TL) 66 kuruş ceplerine kalacak. Ucuz sigara üreticileri böylece eğer isterlerse fiyatı aşağı çekebilecek. Eğer fiyat düşürmezlerse paket başına 66 kuruş daha fazla kâr edecekler.
UCUZ SİGARAYA ULAŞIM KOLAYLAŞIYOR
Böylece devlet pahalı sigara üreten ve içinden daha fazla vergi alacak. Daha ucuz sigara üreten ise eğer indirim yapmaz ise cebine daha fazla kar koyacak. Eğer indirim yaparsa ucuz sigara içenlerin de cebinden daha az vergi çıkacak. Ancak başta Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere gelişmiş ülkeler sigarada fiyatı asgari maktu vergi ile fiyatı yukarıda tutup sigara tüketimini azaltmaya çalışıyor. Bu nedenle ucuz sigaranın daha da ulaşılabilir olmasını sağlayacak son değişiklik bu standartları benimseyen son 15 yıllık uygulamanın tersine bir yol çizdi.
ENFLASYONA ETKİ SIFIRLANMAYA ÇALIŞILIYOR
Sigaranın enflasyon sepetinde yüzde 4.8'lik yeri bulunuyor. Yani her yüzde 10'luk fiyat artışı enflasyonu 0.48 puan yukarı taşıyor. İşte ÖTV oranını yüzde 63'ten 67'ye çıkarılması ile enflasyona gelecek 1.7 puanlık etki de ucuz sigarada fiyat artışının önüne geçen hatta indirimi mümkün kılan bu düzenleme ile bertaraf edilmeye çalışılacak.
