Bitlis'n Ahlat ilçesinde, altın kullanılarak yapılan tezhip işlemeli bastonlar, yüksek fiyata rağmen büyük ilgi görüyor. Ahlat'ta yaklaşık 500 yıllık ceviz ağaçları ile üretilen bastonlar, daha yapılmadan antika değeri kazanıyor.
Uzun yıllardır baston üretiminin yapıldığı Ahlat'ta, yurt içi ve yurt dışına satılan bastonlar, usta ellerde şekil buluyor. Hammaddesini Ahlat, Adilcevaz ve Hizan ilçelerinde yetiştirilen ceviz ağaçlarının oluşturduğu bastonlar, herkesin dikkatini çekiyor. Baston ustası Refa Gökbulak, ceviz ağacından üretilen bastonların her zaman revaçta olduğunu belirterek, son zamanlarda 500 yıllık ceviz ağacından yapılan bastonların büyük beğeni topladığını söyledi.
BASTON FİYATLARI 15 BİN LİRAYA KADAR ÇIKABİLİYOR
Tezhip sanatıyla yaptıkları işlemelerin, bastona farklı bir zenginlik kattığını belirten Gökbulak, Türkiye'de ilk defa bastona tezhip sanatını kendilerinin işlediğini söyledi. Tezhip sanatını işledikleri bastonlara, Türkiye'nin her yerinden, hatta yurt dışından talep geldiğini ifade eden Gökbulak, ''Tezhip sanatı Selçuklular'ın en ince sanatıdır. Türkiye'de ve belki de dünyada ilk kez tezhipli baston yapmayı başardık. O da bastonlarımıza çok büyük zenginlik kattı. Devlet adamlarımıza tezhipli baston hediye edildi. Yurt dışından da tezhipli bastona talep var.'' diye konuştu.
Altın işlemeli ve tezhip işlemeli bastonların çok daha fazla rağbet gördüğünü ifade eden Gökbulak, ''Motifler çok daha özenli işlendiği için bu bastonumuz, diğer bastonlardan daha fazla satılıyor. İşçiliği çok fazla olduğu için bastonu yüksek fiyatlardan pazarlıyoruz. Bundan haftada bir tane üretebiliyoruz. Ayrıca, başta altın olmak üzere, kullandığımız malzemeler pahalı olduğu için maliyet de artıyor. 2 bin lira ile 10 bin isteyene yani özel sipariş üzerine 15 bin lira arasında değişen fiyatlarda bastonlarımız mevcut. Özel siparişlerde bu fiyat 15 ya da 20 bin liraya kadar çıkıyor, bu da bir çok arabanın fiyatından bile daha yüksek. Bazı vatandaşların kullandığı baston, araba fiyatından daha yüksek, o yüzden bazı vatandaşlarımız geliyor, arabamızı bırakalım bize baston ver diyorlar, pazarlığa giriyoruz fakat arabanın değeri bizim yaptığımız bir baston fiyatı yapmadığı için anlaşamıyoruz, o yüzden arabulucular devreye giriyor, anlaşırsak bir bastona arabayı bırakıp gidiyorlar. diye konuştu.
Baston yapımında kullanılan ağacın 500 yıllık olduğunu duyan müşterilerin şaşkınlıklarını gizleyemediğini anlatan Gökbulak, Hammaddesi 500 yıllık ceviz ağacı olan bastonlar, henüz yapımına başlanmadan antika değeri kazanıyor. dedi. Gökbulak, ilçenin dağlık alanlarında kuruyan ya da meyve vermeyen ağaçları satın alıp keresteye dönüştürdüklerini söyledi. Gökbulak, şöyle dedi:
Kereste haline gelen ceviz ağacını işlemeye başlıyoruz. Önce bastonun kaba halini oluşturuyoruz. Yani yuvarlama işlemini yapıyoruz. Ardından yontma ve zımparalama işlemine geçiyoruz. Daha sonra bastonun baş kısmını isteğe göre, at, kurt, güvercin, ördek, yılan, kartal, topuz, arı gibi modellerde işliyoruz. Son olarak zımparalama işlemini de yapıp bastonu cilalıyoruz. Genç bir ağaçtan üretilen bastonu bir ya da iki günde bitirirken, asırlık ceviz ağacından ürettiğimiz bastonları bir hafta içinde tamamlıyoruz. Çünkü asırlık ağaçlar daha sert bir yapıya sahip olduğu için bastonun yapımı da oldukça zor oluyor.
Müşterilerin, genelde asırlık ceviz ağaçlarından yapılan bastonlara rağbet gösterdiğine değinen Gökbulak, bu tür bastonların diğerlerine göre daha hafif ve sağlam olduğunu ifade etti. Gökbulak, asırlık ceviz ağaçlarının, bölgedeki coğrafi olayları damarlarına resmettiğine dikkati çekerek, bu tür ağaçlardaki renk ve deseni başka bir ağaçta bulmanın imkansız olduğunu dile getirdi. Ceviz ağacını eşsiz kılan olgunun, üzerindeki renk ve desenler olduğunun altını çizen Gökbulak, Bu tür asırlık ağaçlardan yaptığımız bastonlarda figür kullanmamıza gerek kalmıyor. Ağacın kendisinde bulunan doğal desenler müşterilerin daha çok hoşuna gidiyor. diye konuştu.
BASTONLAR CEVİZ AĞACINDAN BAŞKA MANDA, KOÇ VE SIĞIR BOYNUZU KULLANARAK ÜRETİLİYOR
Ahlatlı baston ustası Refa Gökbulak, baba mesleği olan bastonculuğu 25 yıldır yaptığını ifade etti. Gökbulak, bastonları ceviz ağacından, manda, koç ve sığır boynuzu kullanarak ürettiklerini belirtti. Daha önce sadece yaşlıların kullanması için baston yaptığını, son zamanlarda ise hediyelik eşya olarak da ürettiklerini kaydeden Gökbulak, yüzün üzerinde desen ve motifle baston ürettiklerini, Selçuklu ve Osmanlı motifleri başta olmak üzere, birçok motifi bastonlara işlediklerini anlattı. Gökbulak, şöyle devam etti: ''Son dönemlerde bastonlarımıza sanatı daha çok kattık. Bastona, tarihi eser niteliği kazandırdık. Gerek yurt içinde ve gerekse yurt dışında, birçok devlet büyüğüne Ahlat bastonu hediye edilmekte.'' CİHAN
