Anayasamızın 128 Maddesine göre, Kamuda personel istihdamını 657 Sayılı DMK. Göre yapılır. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4.Maddesinde ise istihdam edilecek personel 4 kısımda tanımlanmıştır:
4/A; 657 Sayılı Kanun 4/A maddesine tabi Kadrolu Memurlar dır.
Devlet Personel Dairesi Başkanlığının belirlediği sayıda, Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS) ile alınır.
Memurların tüm görev yetki ve sorumlulukları ile özlük hakları 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununda yer alır.
Memurlar, Sendikal örgütlü olmasına rağmen, grev hakkı olmayan çalışanlardır.
Diğer çalışanlara göre, memurların maaşları ve emekli olurken aldıkları ikramiyenin düşüklüğü, görev başındaki yetki ve sorumluluğunun ağırlı gibibirçok kriterlere bakıldığında pek tercih edilebilir bir meslek olmamasına rağmen, Memurluk "Devlet garantörlüğü", yani iş garantisi olarak görülmektedir.
4/B; 657 Sayılı Kanunun 4/B maddesine tabi, Sözleşmeli Memurlar dır.
Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart olan,zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde, Bakanlar Kurulunca belirlenen esas ve usuller çerçevesinde kurumun teklifi ve Devlet Personel Başkanlığının görüşü üzerine Maliye Bakanlığınca vizelenen pozisyonlarda, mali yılla sınırlı olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir.
5393 Sayılı Belediyeler Kanunun 49. Maddesine, 4954, 2527, 5620... gibi kanunlara tabi çalışanlardır.
Sözleşmeli Memurlar, muamelat ve özlük hakları bakımından 657 sayılı kanunatabi olmalarına rağmen, Sosyal güvenlik bakımından Kadrolu İşçiler gibi 5510sayılı SGK ya tabidirler. İşverenle yıllık sözleşme yapılır, 12 ay çalışırlar.
4/C; 657 Sayılı Kanunun 4/C maddesine tabi Mevsimlik İşçilerdir.
4/C'li personelin emekli oluncaya kadar istihdam garantisi olmayıp, her yıl Bakanlar Kurulu, o yıl için istihdam edilecek azami 4/C'li sayısını belirler.
Sendikal Örgütlenmenin dışında tutulduğu için Özlük haklarında diğer çalışanlar kadar şansa sahip bulunmamaktadırlar.
4/D; 657 Sayılı Kanunun 4/D maddesinde belirtilen ve bu kanuna tabi olmayan 4857 sayılı İş Kanununa tabi Sürekli (Kadrolu) İşçiler dir.
Kadrolu işçiler sendikal örgütlenme bakımından diğer çalışanların standartlarının üzerinde bir özlük haklarına sahiptirler. Özlük haklarının belirlenmesinde, işverenle işçi (sendika) karşılıklı pazarlık sonucuyla belirlenmektedir. Uzlaşamama sonucunda grev hakkı bulunan işçi, bu gücü sayesinde istediğini koparmada daha şanslı gözükmektedir.
Ülkemizde en iyi çalışan grup işte bu 4/D çalışanları olarak gözükmektedir.
***
Ülkemizde özelleştirme sancılarının sürdüğü günlerde, özelleştirilen kamu kurumlarının açıkta kalan çalışanları için 4/C formülüne geçildiğini görüyoruz.
Buna paralel olarak güncel bir konu olan TEKEL işçilerinin mücadelesiyle, Sendika ve Hükümetin görüşmeleri sonucunda, hala çalışmakta olan 37 bin işçi ve özelleştirilecek olan kurumlarda çalışan 200 bini aşkın işçiyi ilgilendiren hakları yükseltilmiş, yani 4/C de iyileştirilmeye gidildiğini görüyoruz.
Bu kazanımlar ya da 4/C iyileştirmesi şöyle sıralanıyor:
* 4/C'linin bir yıl içinde çalışma süresi 10 ayken, 11 aya çıkarıldı.
*4/C'li olmak isteyen işçilere özel düzenleme yapılarak, tüm çalışanlara başvuru hakkı tanındı.
*Düşük düzeyde olan 4/C'lilerin maaşları, İlköğrenim, Lise ve dengi,Yüksek öğrenim olmak üzere iyileştirildi.
* Maaş ödeme tarihleri memurlarda olduğu gibi her ayın 15'i olarak belirlendi.
* 4/C'lilerin çalışma saatlerindeki belirsizlik giderilerek, "Geçici personelin çalışma saat ve sürelerinin belirlenmesinde, çalıştıkları kurumda ki devlet memurları için tespit edilen çalışma saat ve süreleri uygulanır"düzenlemesi konuldu.
*İş sonu tazminatı adı altında yeni bir hak getirildi. Böylece kıdem tazminatına benzer bir düzenlemeye gidilmiş oldu. Buna göre;
Sosyal Güvenlik Kurumu'nca kendilerine yaşlılık veya malullük aylığı bağlanması veya toptan ödeme yapılması,
4/C'li personelin ölümü,
*4/C'li personelin kendi isteği ile sözleşmeyi feshetmesi veya yenilememesi, hâllerinden birinin vuku bulmasından dolayı hizmet sözleşmesi sona erenlere,çalışılan her bir yıl için, ayrılış tarihindeki hizmet sözleşmesinde yazılıbrüt aylık ücret tutarında iş sonu tazminatı ödenecek.
* Yıllık ücretli izin günü artırıldı. Daha önce çalıştıkları her ay için birgün ücretli izin verilirken, yeni düzenleme ile ayda 2 gün ücretli izine hak kazanacaklar.
* Hastalık raporu süresi yeniden düzenlendi. Daha önce, "Yıl içinde tabip raporu ile kanıtlanan hastalıklar için çalıştıkları her 4 ay için 2 günü geçmemek üzere ücretli hastalık izni verilir. Rapor süresinin 2 günü aşması hâlinde aşan kısım için ücret ödenmez" şeklinde olan hastalık izni düzenlemesi, "Geçici personele, resmî tabip raporu ile kanıtlanan hastalıklar için yılda 30 günü geçmemek üzere ücretli hastalık izni verilebilir"şeklinde genişletildi.
* "Geçici personel öncelikle en son çalıştıkları illerde, bu illerde istihdamlarının mümkün olmaması hâlinde diğer illerde istihdam edilir"düzenlemesine gidilerek, TEKEL işçilerinin öncelikle ikamet ettikleri illerde çalıştırılmaları sağlandı.
* Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde fiilen görev yapan 4/C'liler, cezainfaz kurumları ve tutuk evlerinin asli personeli gibi iaşe edilecek.
...
Bizim bu iyileştirmeye ilave olarak söyleyeceğimiz odur ki:
Anayasanın 10. maddesinde yer alan eşitlik ilkesi, 2. maddesinde yer alan sosyal devlet ilkesi ve 49. maddesinde yer alan devletin çalışanları koruma yükümlülüğü dikkate alınarak tüm çalışanların Dünya standartlarında ve Avrupa İLO sözleşmesi kapsamına çekilmesi tüm çalışanların hak ve beklentisidir.
Not: 05.10.2010tarihinde yayımlanmış olan ve aramamotorlarından şuana kadar 150.000'in üzerinde tıklanarak okunan bu makale istek üzerine güncellenerek tekrar yayımlanmıştır. (http://www.skyturk.net/nedir-bu-4a-4b-4c-4d-calisanlari)
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.
