Büyük, küçük herkeste görülen Laktoz intoleransı hastalığının bulantı, şişkinlik, ishal gibi belirtilerle kendini gösterdiğini dile getiren Uzman Diyetisyen Serkan Tutar, hastalığın dikkate alınmadığında ciddi sağlık problemlerine neden olabildiğini söyledi.
Uzman Diyetisyen Serkan Tutar, Laktoz intoleransının kısaca sütte bulunan laktoz şekerinin sindirilememesi olayı olduğunu belirterek, “Özellikle ince barsakta salgılanan laktaz enziminin eksikliğine bağlı oluşan bir hastalıktır. Bu enzim süt şekeri olarak adlandırılan laktozu parçalayarak glikoz ve galaktoza ayırır ve barsaktan emilim gerçekleşir. Buradaki diğer bir önemli konu ise inek sütüne olan intolerans ile laktoz intoleransının birbirine karıştırılmamasıdır. Bu iki rahatsızlığın belirtileri ve şikâyetleri aynıdır. Laktoz intoleransı sindirim sisteminde, inek sütü intoleransı ise bağışıklık sisteminde olan bir problemdir.” Dedi.
NEDEN ORTAYA ÇIKAR?
Uzman Diyetisyen Serkan Tutar daha sonra şunları kaydetti; “Laktaz adı verilen ve süt şekeri olan laktozun parçalanarak sindirilmesini sağlayan enzimin üretilmemesi ile ortaya çıkar. Laktaz enzimi ince barsakta üretilmektedir.
HANGİ BELİRTİLERLE KENDİNİ GÖSTERİR?
Kullanılan süt ürününün miktarı ve çeşidi laktoz intoleransının belirtisini ve klinik bulgusunu değiştirir. Burada laktaz enzim aktivitesinin durumu önemlidir. Eğer çok düşük olmayan laktaz enzimi var ise kişiler süt ürünlerini daha kolay hazmedebilir. Özellikle yoğurt fermente süt ürünü olması nedeni ile bu kişilerin daha rahat tüketebileceği bir besindir. Bireyde laktaz enzimi aktivitesi yoksa veya çok düşük seviyede ise tüketilen süt ürünü içerisindeki laktoz, sıvı-elektrolit dengesinin bozulmasına neden olur. Bu durumda kişide gaz, bulantı, şişkinlik, ishal, kramp gibi durumlar görülür. Yakınmalar genellikle besin tüketildikten 30 dakika ile 2 saat sonrasında başlar.
BELİRTİLER DİKKATE ALINMAZ İSE NELER OLABİLİR?
Laktoz intoleransı dikkate alınmadığı durumlarda ciddi sağlık problemleri baş gösterir. Özellikle çocuklarda kolite neden olurken, yetişkinlerde Chron’s hastalığı baş gösterebilir.
TANISI NASIL KONULUR?
Bireylerin sadece karın ağrısı, şişkinlik, ishal, kramp gibi durumları yaşadıkları için laktoz intolesransı tanısı konması mümkün değildir. Çünkü birçok barsak probleminin belirtileri birbirine benzerdir. Laktoz intoleransının olup olmadığı için ilk olarak inek sütü diyetten çıkarılır. Eğer problem ortadan kalkmışsa kişinin inek sütüne karşı intoleransı olduğu saptanır. Kişinin sıkıntısı hala devam ediyorsa bazı testler yapılır.
-Laktoz tolerans testi: Kişiye laktoz içeren bir sıvı verilir ve 2 saatte bir kan şekeri ölçülerek laktozun ne miktarda sindirildiği anlaşılır. Eğer kan şekeri yükselmemişse laktoz sindirilmemiştir. Bu test ilk 6 aylık dönemdeki bebeklerde uygulanmaz.
-Hidrojen nefes testi: Kişiye bu testte de laktoz yüklü bir sıvı içirilir. Nefeste hidrojen testi yapılır. Eğer kişinin nefesindeki hidrojen miktarı artıyorsa bu laktoz intoleransının göstergesi olarak kabul edilir. Bu test ilk 6 aylık dönemdeki bebeklerde uygulanmaz.
-Gaita asidite testi: Bebek ve çocukların dışkısındaki asit miktarını ölçmek için kullanılır. İnce barsakta sindirilmesi gereken laktoz, sindirilmediğinde dışkıda glikoz örneği saptanır.
•Sütlü domates çorbası, hazır çorbalar
•Bisküvi, kraker, çikolata, gofret vb
•Margarin, tereyağı, kaymak, krema
•Süt ve türevlerinin girdiği kek, kurabiye, pasta vb
•Sütlü tatlılar (muhallebi, sütlaç, sütlü puding vb…)
•Yağ içeriği yüksek besinler
•Yağda kızartma ve kavurmalar
•Sütlü sos ve püreler
•Laktoz içeren diş macunları
•İçeriği bilinmeyen her türlü besin
LAKTOZ İNTOLERANSI İLE NASIL BAŞA ÇIKILIR?
Laktoz intoleransı geçici bir rahatsızlık olmaması nedeni ile bireylerin yaşamlarının sonunda kadar dikkatli besin tüketmeleri şarttır. Bu beslenme tarzını yaşam biçimi haline getirmeleri çok önemlidir. Yetişkinlerde bunu sağlamak daha kolayken, çocuklarda çok daha zordur. Özellikle çocuklara bu konuda daha ciddi eğitimler vermek ve hastalığın ciddiyetini anlatmak şarttır. “
