Sinyali Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkmenistan dönüşü vermişti. ‘Türkiye’nin 3 şartının kabul edilmesi halinde İsrail ile ilişkilerin normalleşebileceğini, bunun bölge için faydalı olacağını‘ söylemişti.
Bu sözlerden 2 gün sonra İsrail ve Türkiye‘nin, ilişkilerinin normalleşmesi için ön anlaşmaya vardığı ortaya çıktı.
Türk Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, Müsteşar Feridun Sinirlioğlu’nun İsviçre’de İsrail Başbakanı’nın Türkiye temsilcisiyle görüştüğünü doğruladı. Yetkililer, “Henüz imza noktasına gelmedik, ancak çok kısa sürede imza atılacak” dedi.
Resmen doğrulanmasada edinilen bilgilere göre İsrail, Mavi Marmara saldırısında ölenlere bir fon oluşturarak 20 milyon dolar tazminat ödeyecek.
“Türkiye’de İsrail askerleri için açılan davaların kapatılması”nında anlaşmanın maddelerinden olduğu belirtiliyor. 4 yılın ardından, diplomatik ilişkilerin seviyesini yükseltmek ve yeniden karşılıklı büyük elçiler atamak da anlaşmanın maddelerinden.
İsrail basınında yer alan haberlere göre anlaşmada, Türkiye’nin, Gush Etzion’da 3 yerleşimci gencin kaçırılıp öldürülmesi olayının arkasında olan Hamas üyesi Salah Aruri’nin Türkiye’den sınır dışı edileceği de var.
Ayrıca, Türkiye topraklarından geçirilecek bir gaz boru hattı ve İsrail‘in Türkiye’ye gaz satışı ile ilgili görüşmelere başlanması mutabakatı da var.
Türk Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, doğalgaz konusunun anlaşmada yer almadığını “Önce ilişkilerin normalleşiceğini, ardından ekonomik konuların görüşüleceğini” söyledi ama bu ticaret görüşmelerinin daha sonra başlayacağının sinyalini verdi.
Yetkililer, anlaşmada, Türkiye’nin özür ve tazminatın yanısıra 3. şartı olan Gazze ablukasına ilişkin bir madde yer alıp almadığına ilişkin bir ayrıntı vermedi. Ancak insani yardım geçişlerinin İsrail tarafından esnetileceği belirtiliyor.
İsrail ile ilişkiler, Mayıs 2010 yılındaki Mavi Marmara gemisine saldırının ardından bozulmuş, Türkiye 2011 yılında diplomatik ilişkileri askıya almıştı.
Mart 2013’de İsrail Başbakanı Netanyahu, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı arayarak özür dilemiş, ardından tazminat görüşmeleri başlamıştı. Görüşmeler bir kaç kez tıkanmış, Türk Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu son olarak Haziran 2015’te Roma’da İsrail Dışişleri Direktörü Dore Gold ile bir görüşme yapmıştı.