RAFAEL SADİ
İsrail bugünlerde politikada bir değişim sürecinin eşiğinde gibi görünüyor. Türkiye'de adı sıkça duyulan isimler, yeni dönemde karşımıza daha çok çıkacak gibi duruyor. Bu isimlerden biri hiç şüphesiz Avigdor Lieberman. Peki kim bu Liberman?
Avidgor Liberman Kişinev Moldova 1958 doğumlu. 1978 yılında İsrail'e göç etmiş. Babası Lev Lieberman Kızıl orduda görev yapmış Stalin döneminde Gulag adalarında sürgüne gönderilmiş. Lieberman Oğul İsrail'e göçetmeden önceki ismi ile İVET Kiev'de Uluslararası Hukuk okumaya adaydı ve Yahudi olduğu için talebi red edildi. Bu nedenle kendisine uygun görülen Tarım ve sulama ile toprak islahının öğretildiği bir enstitüde okumaya gönderildi.
Nokdim Kibutz'u
1978 yılında İsrail'e göç etmesi ile NokdimKibutzuna yerleştiler ve ordu'dan sonra da Yeruşalayim'deki İbrani Üniversitesinde Uluslararası ilişkiler ve Siyasal Bilimler okudu oradan BA derecesi ile mezun oldu.
Okul yıllarında '' Kastel'' isimli bir öğrenci grubunda bulunuyordu ve Araplarla arası pek iyi değildi. Sürekli kavgalar yaşanmaktaydı. Seçimler esnasında Lieberman'ın kapatılan Kahane partisi sempatizanı ve üyesi olduğu iddia edildi ama kanıtlanamadı.Okul yıllarında ekmek parasını çıkartabilmek için iş arayışı içindeyken Tzahi Hanegbi ona Okul Klubünde iş bulmuştu
Ögrenci Birliği Başkanı olan Tsahi Hanegbi tarafından kendisine iş bulundu ve okulun öğrenci klubünde Kapı görevlisi olarak işe alındı. Bu nedenle de kendisine basında Bar Fedaisi yakıştırması yapıldı. Okul Klubünün adı ise ŞABLUL idi ve burada eşi olacak insanla tanıştı.
Zaman içinde Lieberman öğrenci klubünün genel müdürü oldu ve her türlü faaliyeti organize eder hale geldi.Bu 1983-1988 yılları arasındaki dönemi kapsıyor ve bu vesile ile Sovyet Yahudilerinin Siyonist forumu ile tanışma fırsatı yakalıyor. Bu arada Lieberman Milli İşçi Sendikası başkanı olmuştu ve 1988'de natanyahu ile birlikte çalışmaya başlamıştı. 1993-1998 döneminde Natanyahu Likud Partisi Liderliğine seçilmişti ve Lieberman ise bu dönemde Likud partisi Genel Müdürlüğünü deruhte etmekteydi. Natanyahu Başbakan seçilince o da Başbakanlık ofisi genel müdürlüğüne terfi etti. 1996-1997 yıllarında.
Natanyahu'nun Wye anlaşmasında Filistinlilere seçim vaadi ile Lieberman Natanyahu'dan ayrıldı ve Nathan Şiranski'nin İsrael Be Aaliya partisinde şansını aradı. Bu parti Rusya'dan göç etmiş olanların oy verdiği bir parti idi. Ancak bu partiden umduğunu bulamayınca kendi partisini İSRAEL BEYTEYNU (İsrael evimiz) partisini 1999 yılında kurdu. Ve ilk seçimlerde 4 milletvekili çıkarttı. 2001 yılında Enerji ve Alt yapı Bakanı olarak ilk kez bakan koltuğuna oturma fırsatı buldu.
Ancak Mart 2002'de de istifa etti. 2003 yılı seçimlerinde Milli Liste olarak seçimlere katıldı ve parlamentodaki sandalye sayını 7'ye yüksellti. 2003 yılında Lieberman Ulaştırma Bakanı olarak atandı. 2006 seçimlerinde 11 sandalye ile önce muhalefette iken Kasım 2006 'da Ehud Olmert ile koalisyon ortaklığı imzaladı. Bu koalisyonda Başbakan Yardımcısı ve Stratejik İşler Bakanlığını idame ettirdi.Bu bakanlık Lieberman'ın önderliğinde İran'a karşı stratejinin temelini oluşturmak için kuruldu.
Lieberman 2006 senesinde İran'ı Nükleer yayılmacı olarak tespit etti ve İsrail ve Yahudiler'in 2.Dünya savaşından sonraki en büyük tehlike olarak niteledi.
Liberman İsrail'in AVRUPA BİRLİĞİNE VE NATO'ya girmesinin bayraktarlığını yaptı.
2008 yılında koalisyondan İstifa etti çünkü barış görüşmelerinde kullanılan BARIŞ İÇİN TOPRAK ifadesinin kritik bir taktik hata olduğunu ve bunun İsrail'i bitirebileceğini iddia etti. 2009 yılında ise en büyük 3. parti konumuna geldi 15 sandayle ile. Natanyahu kendisini Başbakan yardımcısı ve Dış İşleri Bakanı olarak atadı.
25 kasım 2012 'de ise Natanyahu ve Lieberman iki partiyi birleştirdiklerini açıkladılar. Böylece yeni oluşumun adı LİKUD BEYTENU (Likud Evimiz) oluverdi.
Buraya kadar olan kısım aslında Liberman'ın siyasi yaşamını izah ediyor.
Lieberman neredeyse siyasi hayata geçtiğinden beri soruşturmalar ve davalar ile uğraşıyor. Bu davaların en büyüğü SAHTE ŞİRKETLER davası iken bu davadan aklandığı dün açıklandı. Bu dava aslında Lieberman'ın şirketleri üzerinden para aklandığını iddia etmekteydi ve bu konuda ihbarlar asılsız çıktı ve kendisi hiç bir şey ile suçlanamadı.
Eski Belarus BüyükElçisi ZEEV BEN ARİ
İkinci dava ise basında BÜYÜKELÇİ davası olarak bilinmekte ve kendisi hakında soruşturma açıldığını kendisine haber verdiği söylenen büyükelçi Zeev Ben Ari hakkındaki dosyadır. Dün İsrail Hükümet Hukuk Danışmanı Yehuda Weinstein tarafından suç duyurusunda bulunulacağı belirtilmiş ve bunun üzerine Lieberman istifa kararı almıştır.
Şimdi gelelim sadede. Liberman Türkçe ifadesi ile Talebe Birliği Yöneticiliğinen bu işe başlamış ve yıllardır bu mücadelenin içinde olan bir kişiliktir. Bu davadaki onun suçlandığı yeğane konu Eski Belarus Büyükelçisinin kendisine dava konusunu sızdırması değildir. Çünkü söylenmemesi gerekeni söyleyen Lieberman değildir. Suçlu olan ve kendisine verilen sır tutma uyarısını hic'e sayarak eski tanıdığı olan Liberman'a bu sırrı açık edendir. Sırrın açıldığı kişi herhangi bir suç içinde değildir. Peki Lieberman ne ile suçlanıyor?
Lieberman bu sır kendisine iletildiği için suçlanmamaktadır. Liberman sonradan Sayın Büyükelçinin Riga kentindeki Büyükelçilik görevine alınmak için müracaat ettiği komisyondaki görevlilere bu durumu izah etmemekle suclanmaktadır.
Sonuç olarak bu suçlama ile kendisini mahkum edebilecek bir yasa olduğunu pek te düşünmüyorum. Varsa bile bu bir disiplin cezası ile sonuçlanacaktır ve siyasi hayatını önemli ölçüde etkilemeyecektir. Etkilememesi de gerekir çünkü esas davadan aklandığı için o davanın soruşturması ile ilgili olan davadaki soruşuturmayı kendisine ihbar edeni belki de kollamış olmasının önemini azalttığı da açıktır.
Bu dava oldukça çabuk sonuçlanacak ve Lieberman eskisinden de daha güçlü ve eskisinden cok daha fazla sandalye alarak karşımıza cıkacaktır.
Liberman'ın siyasi hayatı dün başlamadı ve çizgisi hep artan popülaritesini göstermektedir. Her ne kadar sevmeyenleri varsa sonuç olarak sevenleri ve siyasetini beğenenlerinde olduğu gerçeğini görmezden gelemeyiz.
Dönem dönem Natanyahu ile karşı karşıya gelmiş olsa bile ikisi uzun zamandan beri brilikteler ve hatta Natanyahu'nun söyleyemediklerini rahatlıkla söyleyebilmesi aralarındaki ilişkinin anlamını daha da iyi ortaya koymaktadır. Bu dava çabuk sonuçlanırsa gelecek hükümette yerinin hazır olduğunu Başbakan Natanyahu açıkladı bile.
Ancak bunun adı Politika yani ÇOK YÜZLÜLÜK . Bunu unutmamalıyız ve daha 20 gün önce iki partinin birleştiğini ve bu süre zarfında Dış İşleri Bakanlığının en önemli iki isminin Bakanlık dışı kaldıklarını görmezden gelmemiz de doğru olmaz. Önce alçak iskemle yıldızı Bakan yardımcısı Danny Ayalayon hem gelecek seçimlerde parlamento dışı hem de Başbakan yardımcılığı görevinden bizzat Liebermen tarafından alındı.
Türkiye Büyükelçisi Sayın Oğuz Çelikkol'a yapmış olduğu iskemle olayı ile tanıdığımız Ayalon aslında etkin ve sevilen bir diplomattır ve bu ayrılığın kökeninde Alçak iskemle krizinin bir etkisi olmadığı konu ile iligi her siyasi yorumcu tarafından teyit edilmiştir.
Ağırlıkla ifade edilen bazı hükümet kararlarıın basına sızdırılması nedeni ile bu kararın alınmış olduğudur. Ama herkes te bilmektedir ki bu tür görevlerde olanlar bakan veya başbakan bilgisi olmadan bir şey sızdırmak konusunda yetkili değillerdir.
Zaman içinde doğrular yerlerine oturacaktır süphesiz. Şayet Danny Ayalon başka bir devlet görevine getirilecek olursa bu karar birilerini memnun etmek zorunda kaldıkları için verilmiş bir karar olarak İsrail siyasi tarihinde yerini alacaktır.
Hal böyle olunca ve de Danny Ayalaon'un uzaklaştırılmasının ardından gelen Lieberman istifası akılarda BİBİ'nin bir Alicengiz oyunu ile karşı karşıyamıyız kuşkusunu da beraberinde getirmiyor değil.
İsrail siyasetinde oldukça etkin ve sarsılmaz bir söhrete sahip olan Natanyahu bütün rakiplerini bir bir yok etmekle haklı bir ün yapmıştır.
Liebermanın sürekli yükselen çizgisi ve ne ile suçlanırsa suçlansın adeta bu durum işine yaramakta ve doping etkisi ile onu suçlayan adalet sistemine tepki oylarını da aldığını hesaba katarsak Natanyahu bu başarılı siyasetçi ile partisini birleştirmiş olmasını iki açıdan değerlendirmemek yanlış olur.
Natanyahu partinin oy potansiyelini istemekte ancak ne Ayalon'u ne de Libermanı muhtemel rakip olarak göremek istemiyor.
Veya bu oy potansiyeli o seviyeye çıkmıştır ki yarın başına bela olmasın diye ortaklığı yeğ tutmuştur.
Tabiiki bunlar nerdeyse komplo teorisi sınırlarına ulaşabilecek ihtimallerdir.
İhtimalleri bir kenara bırakır ve Natanyahu ile ortak olanların halinin ne olduğuna bakacak olursak ne demek istediğimi daha iyi anlayabilirsiniz.
Ariel Şaron : Önce Likud'dan ayrılıp Kadima'yı kurdu şimdi ise Bitkisel hayatta.
Ehud Olmert: Likud'dan ayrılıp Şaron ile birlikte Kadima kurucusu ve Başbakan . Şimdi ise HOLLYLAND ve rüşvet iddiları ile Parlamento dışı ve siyaset dışı.
Ehud Barak: Haavoda partisi eski lideri , yeni parti kurdu, Son Hükümette halihazırda Savunma Bakanı , ama siyasi hayatı bıraktığını ve seçimlere katılmayacağını ilan etti.
Şaul Mofaz: Likud'dan ayrılıp Kadima'yı kuranlar arasında Tsipi Livni'ye karşı mücadeleyi kazandı ve Koalisyona katılarak Natanyahu'nun ortağı oldu. Ortaklık 5 hafta sürdü ve şu anda Kadima ve Mofaz ismi seçim anketlerinde mevcut değil bile.
Avigdor Lieberman: 20 gün önce ortak oldular ve şimdi İstifa ederek listeye dahil oldu.
Bu referans listesi bile kuşkularımı destekler mahiyette olabilir.
Ama nasıl top yuvarlaksa siyaset sahası da çok kaygan ve menfaatler kimi nereye götürür pek rahat hesaplanamıyor. Zaman içinde göreceğiz. Liberman karşıtları erken bir sevinç ve beklenti içine girmesin ve unutmasın ki Natanyahu'yu en eski tanıyanlardan ve bu listeninde farkında olan hatta Natanyahu'dan da çok şey öğrenmiş olan bir Lieberman ile karşı karşıyayız.
Rus kökenli olması ve Putin ile aynı lisanı konuşuyor olmasının da İsrail dış siyasetindeki önemine vurgu yapanlar da az değildir. Bakalım 22 Ocak 2013'e kadar Lieberman'ın sistem dişlileri arasında kaybolup kaybolmayacağını hep birlikte göreceğiz.
