Piyasalarda Moody's vurgunu...
Kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, uluslararası finans tarihinde skandala imza atan karara imza attı. Türkiye ile ilgili verdiği notlarda Moody's beş gün süren not beklentisi süresince Türkiye'den milyonlara dolarlık vurguna neden oldu. Moody's sayesinde piyasadan vurgun yapanların kimliği şimdilik meçhul.
BEKLENTİ OLUŞTURDU
AKŞAM Gazetesi'nden Mehmet Ali Ergün'ün haberine göre Moody's, önce 'Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin arifesinde Türkiye'nin notunu güncelleyeceğim' diyerek siyasi bir pozisyon aldı. Hafta boyu piyasada not türbülansı yarattı. Ardından gece saat 01.30'da tarihe geçecek bir 'vazgeçtim' açıklaması yaptı.
Türkiye’ye verdikleri kıt kanaat notlar yüzünden adları ‘sıfırcı hoca’ya çıkan rayting kuruluşlarında skandal bitmez... Türk sermaye piyasaları geçen haftanın tamamı boyunca Moody’s’ten gelecek ‘not güncellemesi’ kararına odaklı bir seyir izledi.
KARAR TARİHİNE DİKKAT!
'Karar 8 Ağustos'ta' denmesine rağmen, kuruluştan hiçbir açıklama yapılmadı. Moody’s’in belirtilen tarihte not açıklamama skandalı, dünya finans tarihine geçti. Piyasalar da türbülans yaşadı, olan yine küçük yatırımcıya oldu. “Kredi notunda değişiklik olacak mı, olmayacak mı?” tedirginliğiyle piyasalardaki dalga boyu arttı.
ZİRVEDEN DİBE KAYIP YÜZDE 6.3
Borsa İstanbul (BIST) endeksi hafta içi, pazartesi en yüksek 82 bin 988 puanı gördü, cuma günü ise not tedirginliğiyle en düşük 77 bin 751 puanı test etti. Yani endekste; en yüksekten en düşüğe yüzde 6.3’lük marj oluştu. Aynı durum dolarda da yaşandı. Hafta içinde en düşük 2.12 TL’yi pazartesi günü gören dolar, cuma günü yine Moody’sten beklenen not güncellemesinin tedirginliğiyle 2.19'a fırladı.
GÖSTERGE FAİZİ DE ATEŞLEDİ
Dolar/TL paritesinde en düşükten en yüksek seviyeye kadar oluşan fark, yüzde 3.3 olarak kayıtlara geçti. Cuma günü dolar 5 ayın en yüksek seviyesini gördü, gösterge tahvilin faizi yüzde 9.35'e yükseldi. Moody’s gerginliğiyle oluşan bu büyük dalgalanmanın sonucunda borsa haftalık olarak yüzde 3.5 değer yitirdi. TL’deki kayıp ise aynı dönemde yüzde 3 olarak kayıtlara geçti.
BÖYLE AÇIKLAMA MI OLUR?
Moody’s’ten gelen ‘açıklamama’ açıklamasında; "Moody's potansiyel reyting eylemlerine ya da raporların yayınlanmasına ilişkin yorumda bulunmamaktadır. Moody's'in ülke notu takviminin, potansiyel hareketlere ilişkin sadece gösterge tarihler olduğunu dikkate alınız" denildi.
Birinci perde: Seçime iki gün kala 'güncelleme' ısrarı
Aslında sadece Türkiye'nin değil hem Moody’s hem de dünya finans tarihine geçen bu güncelleme skandalı, ‘iki perdelik bir piyasa oyunu’ şeklinde gerçekleşti. Bunlardan ilki, kredi derecelendirme kuruluşu Moody's'in “8 Ağustos Cuma günü Türkiye’ye dair not güncellememizi yayınlayacağız” açıklamasıydı. Ekonomi otoriteleri Moody's’in ‘seçime iki gün kala’ açıklama yapmaktaki ısrarına bir anlam verememişti. Yapılan yorumlarda bugünkü cumhurbaşkanlığı seçimlerinin hemen öncesinde piyasaları baskı altına alabilecek bir kararın açıklanacak olması kasıtlı olarak değerlendirildi. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde kredi derecelendirme kuruluşlarının kararları piyasa üzerinde oldukça büyük ekonomik etkiye sahip olabiliyor.
İkinci perde: Hem yatırımcı hem de piyasa ile dalga geçti
PİYASA oyunundaki ikinci skandal ise kararın önce piyasa kapandıktan sonraya açıklanacağının belirtilmesi oldu. Fakat beklenen açıklama gece saat 01.30’da geldi. Piyasa profesyonellerine göre Moody’s bu sayede Türk para piyasasında ciddi bir oynaklık oluşturdu. Faiz ve dolar yükseldi, borsa ise sert düştü. Dünya finans tarihine geçen skandal öncesinde borsada gün içinde yüzde 1’lik düşüş görüldü, akşam saatlerinde ise endeks yüzde 0,68’lik artıya geçti. Dolar önce 2.19’u gördü, sonra 2.14 TL'ye kadar geriledi.
Bu manipülasyonu yapan fonlar kim?
Piyasada haftanın son günü Moody’s gerginliğiyle dalga boyunun artması akıllara bazı soru işaretleri getirdi. Örneğin; Acaba Moody’s’le beraber hareket eden bazı fonlar sabah saatlerinde, yüksek seviyeden dolar satıp, yüksek faizli tahvili ve düşük seviyeden borsaya mı girdi? – Bu fonlar, kapanışa yakın saatlerde de hem dolar hem de faiz düşerken, borsadaki toparlanmanın etkisiyle ‘çıtır kâr’ı cebe mi attı? Çünkü daha önce de buna benzer şüpheler nedeniyle Türk para piyasalarındaki oynaklık Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) incelemesine takılmıştı…
Bu saatten sonra indirse ne yazar?
Fikir alışverişinde bulunduğumuz piyasa profesyonellerinin ortak görüşü şu; "Bu gayri ciddi tutumundan sonra Türkiye'nin notunu indirse ne yazar, hangi yatırımcı bu kararı kafaya takar?"
Siyasi sicili oldukça kabarık
Moody’s, en son ‘Türkiye skandalı’na geride kalan nisan ayında imza atmıştı. Kuruluş, o tarihte Türkiye'nin Baa3 olan notunu teyit etmiş fakat ülke görünümünü durağandan negatife indirmişti. Buna gerekçe olarak ise siyasette ve ekonomideki belirsizliği göstermişti. Siyasi riske dikkat çekmiş, yerel seçimlerden çıkan yüzde 45’lik oyu görmezden gelmişti. Finansman sorunu argümanı da boş çıkmıştı çünkü 5-12 Nisan haftasında Türkiye’ye 2 milyar dolarlık yeni fon girişi olmuştu. Ekonomide büyüme belirsizliği eleştirisine ise yanıt zaten 1 Nisan’da açıklanan yüzde 4’lük büyüme rakamıyla verilmişti. En güzel yorum ise Sermaye Piyasası Yatırımcıları Derneği (SPYD) Başkanı Arif Ünver’den gelmişti: “Türkiye’yi tanımıyor, siyasi bir parti gibi davranıyor.”
