Gelecek Gözlükleri
Prof. Dr. Ali Osman Özcan
Bebek gülüşlerini herkes bilir. Çıplak bir şekilde bir örtü üzerine yatırılan 8-9 aylık bebeklerin karınlarının göbek çevrelerine anneleri ağzıyla dokunduğunda bebekler katıla katıla kıkırdayarak güler. Kıkır kıkır gülmekle nezaketen gülme arasında fark olduğunu da herkes bilir. Hatta sevinen insanın mimiklerindeki değişmelere bakılarak gülüşün içeriği bile doğru olarak tahmin edilebilir. Bu gülüşlerin gözlükleri hem şimdinin hem de geçmişten gelen deneyimlerin görüntülerini görmeyi de sağlar.
Günümüz insanı sadece hizmet edilmeyi ister. Başkalarına hizmeti öğrenenleri pek hoş görmez. Oysa başkalarına hizmet eden gerçekte kendine hizmet etmektedir. Bu kişinin gelecek gözlükleri daha parıltılıdır. Gelecek gözlüklerinde tutkulu ve dostça gülüşler yankılanırken kişi, sevinç içinde yüzdüğünü hisseder. Gelecek gözlükleriyle görülen davranışlar uyulan sosyal kuralları gizler. Lakin gülüşün sosyal bağlamında gizli olan hareket düzlemine bakıldığında, gülücüklerin kişiye kazandırdığı faydalar gizli hazineler gibidir.
Gelecek gözlüğü ile kişi, geçmişe takılıp kalmaz. Geçmişteki olumsuzlukları bırakıp şimdi üzerinden gelecekteki olumlu durumlara odaklanıp yaşamına sevinç katmaya başlar. Bu gözlük geçmişteki olumsuzluklara takılıp kalmadığı gibi şimdinin olumsuzluklarını da hafifletir. Şimdiye takılıp aşırı derecede şimdiyle ilgilenen kişi geleceğe de fazla yatırım yapamaz. Oysa en iyi yatırım kişinin geleceğine yaptığı yatırımdır.
Kişinin zaman ve mekânda olumlu, tutarlı ve iyi bir şekilde yönelmesi gelecek gözlüklerinin rengiyle ilişkilidir. Bu rengi kapkara gösterecek olan olay ve olgular, kişiler birer engel olarak görülmelidir. En olumsuz olan durumdan bile mantıklı bir şekilde olumlu sonuçlar çıkarabilme yetisi, umut ışıklarını söndürmeyi engeller. Kişinin çalkantılı ve bunaltılı dönemlerinde taktığı gelecek gözlüğünün parlaklığı, onun delilik çığlıklarına da engeldir. Umut dolu olmak yaşamaktan korkmamak demektir.
İslam kültürünün insanlara kazandırdığı benlik algıları da gelecek gözlüklerinin renginde etkilidir. İslam kültürü her hayvanın aynı sopa ile güdülmeyeceğini, hayvana göre sopa ayarlama gereğini vurgulayan bir kültürdür. Başkalarına hizmet anlayışıyla takılan gelecek gözlükleri, benlikte de yankı bulur. Benlik algısındaki haysiyet ve şeref duyguları benliğe olan saygıyı da ortaya koyar. Benliğin taktığı gelecek gözlüklerinin imalatını da kişinin kendisi yaptığından gerçeklik gerçek olarak saptırılmadan kabul edilir.
Başkalarının dertlerine, kaygılarına, korkularına vb. olan duyarlılık kişinin iç dünyasında olumlu gülüşlerin de kaynağı olur. İç dünyadaki gürültüleri güzel bir müziğe çeviren bu gözlükler hayatı da yaşanır kılar. Olumsuz olaylardan bile olumlu sonuçlar çıkarabilen kişiler kendi benliklerini de denetim altına alabilme cesareti gösterenlerdir. Olumsuz olaylarda bile olumlu bir taraf bulan bu insanlar, hayatı da faydalı hale getirme ustasıdırlar. Yaşamda yeni olumlama olasılıkları bularak manevi dünyalarında değişim yapabilen kişiler, başkalarına da örnek olma ustasıdırlar.
Gelecek gözlükleriyle bakarken yaşamda gülünecek şeyler bulmak, geçici yaşamda sevinçlere kapı açmak demektir. Başkalarını baştan çıkararak onlara gülmek, bir yerde başkalarına hizmet anlayışına da ihanet anlamındadır. Alaycı, hilekâr ve düzenbazların şaklabanlıkları yaşam soytarılığı olarak anlaşıldığında, gelecek gözlüğünü takmanın faydası ortaya çıkar. Bayramda seyranda, düğünde eğlencede, neşeli çığlıklarda duyulan gülüşmeler, gelecek gözlüğünün iç dünyadaki yankısını görmeyi sağlar. İç dünyası çalkantılardan, bunalımlardan kurtulan kişilerin tattığı gözlükler, yaşam ve ölüme tebessüm edici gözlüklerdir.
