28 Nisan 2011 Perşembe 21:30
Çılgın Proje rüzgarı piyasaları coşturduBaşbakan Recep Tayyip Erdoğan "Çılgın Projesi"
Kanal İstanbul son iki güne damgasını vurdu. Projenin açıklanması dünya
basınında geniş yankı uyandırırken ekonomi çevreleri "Adı bile piyasayı
hareketlendirdi" yorumunu yaptı. Silivrili emlakçılar ise "Çok değil bir
kaç yıl önce metrekaresi 5 liradan satılan tarla ve arsalara bugünlerde
değer bile biçilemiyor" diyor. PROJE YENİ İŞ ALANLARI DOĞURACAKBaşbakan
Recep Tayyip Erdoğan'ın "Çılgın Projesi" daha iki günde piyasaları
hareketlendirdi. Karadeniz'i Marmara Denizi'ne bağlayacak olan ikinci
boğaz düşüncesinin açıklandığı ilk gün başlayan tartışmalar dün yerini
yatırım ve istihdam konusuna bıraktı. Proje'nin yüzbinlerce kişiye yeni
iş imkanları ve fırsatları ortaya çıkaracağını belirten ekonomi
çevreleri sadece İstanbul ve Türkiye'nin değil bölge ülkelerinin yeni
boğazdan çok büyük faydalar sağlayacağını söyledi. 40 kilometre üstünde
bir güzergahta açılacak olan kanalın inşaat maliyetinin 10 milyar
liranın üzerinde olacağını belirten uzmanlar "Böyle dev bir projenin
yapım aşaması bile onbinlerce aileye iş imkanı çıkaracak, proje
tamamlandıktan sonra Türkiye dünyanın en önemli ve en değerli
koridorlarından birine sahip olacak. Hava, kara, deniz ve demir yolu
ulaşımı, enerji geçiş hatları konusunda Trakya ve Marmara bölgeleri
ekonomik cazibe merkezi haline gelirken İstanbul dünya finans
çevrelerinin en önemli merkezleri içinde yerini alacak" yorumunu
yapıyor.ARSA FİYATLARINA DEĞER BİÇİLEMİYORSilivri-Çatalca
hattında arsa fiyatları, Erdoğan'ın konuşmasının ardından kat kat
arttı. Silivrili emlakçılar "Geçtiğimiz yıl metrekaresini 5 liradan
sattığımız arsalara şimdi değer bile biçemiyoruz" derken Çatalca'da
toprak satışları tamamen durduruldu. İlçede faaliyet gösteren
emlakçılar, Başbakan Erdoğan'ın açıklamasının ardından arsa ve tarla
sahiplerinin kendilerini arayarak satışları durdurmalarını istediklerini
ifade etti. Arsalarının ve arazilerinin proje ile daha da
değerleneceğini düşünen mülk sahipleri, ilçede arazi satışlarını durma
noktasına getirdi. Konuyla ilgili soruları cevaplayan emlakçılar,
projenin bölgeye büyük katkısı olacağını ifade ederek, arazilerin
şimdiden değerlerinin kat kat fazlasına çıktığını a çıkladı. Arazi
satışlarıyla ilgili şuan bir satış krizinin başladığını belirten emlakçı
Hüseyin Avni, "Şuan elimde çok sayıda arazi var ancak, mülk sahipleri
beni arayarak satışları şimdilik durdurma kararı aldıklarını
söylüyorlar. Şimdilik dursun diyorlar ileride daha değerlenir. Acelesi
olan dışında arsaların satılacağını sanmıyorum." diye konuştu. Bir
başka emlakçı Mehmet Aydoğdu ise, projenin bölgeye hayat vereceğini dile
getirerek, "Başbakanın açıklamasından sonra fiyatlar 1.5 kat arttı.
Daha da değer kazanacağını düşünüyoruz. Zaten şuan arsa satışları durma
noktasına geldi." diye konuştu. YILDIRIM: BU EN BÜYÜK PROJE OLACAKEski
Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, Kanal İ stanbul'un Türkiye'de parasal
olarak yapılmış en büyük proje olacağını söyledi. Projenin genel
bütçeden karşılanmayacağını ifade eden Yıldırım, "Bir bedel telaffuzu
yapmak yanlış olur. '10 milyar, 15 milyar' tahmininde bulunanlar var. Bu
proje kamu, özel sektör ortaklığı olacak. Yani yap-işlet-devret
modeliyle gerçekleştirilecek." dedi. Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay ise, 'Projeyi daha önce şu söyledi, bu söyledi' tartışmasının boş
bir tartışma olduğunu, bunu yapabilecek iradenin ilk defa belirdiğini
aktardı. Binali Yıldırım, projenin çok büyük olduğunu ve
bileşenlerinin fazla olduğunu söyledi. Projenin İstanbullulara şehrin
daha fazla kullanımı imkanı vereceğini aktaran Yıldırım, "Bu yeni bir
yaşam alanı oluşturma projesidir. Projenin maliyeti şüphesiz ki
yapılacak jeolojik tetkikler ve sondajlarla net olarak ortaya çıkacak.
Güzergahta bununla ilgili bu çalışmaları yapmadan yer altı ve yer üstü
su kaynaklarının onların korunmasına yönelik tedbirleri almak için
mutlaka çalışma yapılması gerekiyor. Bir bedel telaffuzu yapmak yanlış
olur. Aşağı yukarı tahminler yapılıyor. '10 milyar, 15 milyar' diyen
var. Ama proje parasal olarak bu güne kadar Türkiye'de yapılm ış olan en
büyük proje. Onu söyleyebilirim. Tabi proje genel bütçeden
karşılanmayaca ğı için maliyet noktasının da bu anlamda çok büyük bir
şeyi yok. Esprisi yok. Bu kamu özel sektör özel ortaklığıdır.
Yap-işlet-devret modeliyle gerçekleştirilecektir." ifadesini kullandı.
Bir gazetecinin "Montrö Boğazlar Sözleşmesi var. Tankerler nasıl bu
kanala yönlendirilecek, nasıl ikna edilecek." şeklindeki soruya Yıldırım
şöyle karşılık verdi: "Bizim kimseyi ikna etme bir konumumuz yok. Bu
ülkenin hükümranlık haklarını kullanmak bu ülkeye aittir. Montrö sadece
boğ azdan masum geçiş hakkı verir. Bunun dışında başka bir yaptırım
hakkı yok. Bizim geçişi engellemek için bir düşüncemiz de olamaz. Ticari
kaygılarla bu kendiliğinden tercih edilecek bir yol." İstanbul boğazı rahatlayacakİstanbul'u
Türkiye'yi ve dünyayı yakından ilgilendiren projede kanalın su
derinliği 25 metre, su yüzeyinde genişlik ise 145 - 150 metre civarında,
tabanı da 120 metre olacak. Kanaldan bugün dünyadaki en büyük gemiler
250- 260 bin detreit gemiler geçiyor, yapılacak kanaldan 300 bin detreit
tonluk gemi geçmesi planlanıyor. Kanal üzerine yapılacak köprülerle
kara ve demir yolu ulaşımı kesintiye uğramayacak. 3. Köprü de bu kanalın
üzerinden geçecek. Milyonlarca metreküp harfiyat çıkarılacak. Topraklar
uygun yerlere taşınarak havalimanı ve sönmüş maden ocaklarında
kullanılacak. İstanbul Boğazında yılda 358 milyon 590 bin ton yük
taşınıyor. 147 milyon tehlikeli madde İstanbul'u ciddi manada tehdit
ediyor. Böylece boğaz trafiğini azaltılarak tehlike asgari seviyeye
indirilecek. Panama bölgenin refahını yükselttiBaşbakan'ın
açıkladığı proje ile akıllara ilk Panama kanalı geliyor. Orta
Amerika'nın güney ülkesi olan Panama topraklarında yer alan ve Atlas
Okyanusu ile Büyük Okyanus'u birbirine bağlayan kanal inşaatını ABD 1914
yılına hizmete açmıştı. 77 kilometre uzunluğundaki Panama Kanalı'nın
yapımı sırasındaki kıt imkânlar nedeniyle sıtma ve sarı humma gibi
hastalıklardan ve toprak kaymalarının sebebiyle 27 bin 500 kişi bu
çalışmalarda hayatını kaybetmişti. Panama kanalından önce New York'tan
San Fransisco'ya giden bir gemi 22 bin 500 km yol katederden kanalın
yapımının ardından bu mesafe 9 bin 500 km'ye düşmüştü. Panama kanalında
yılda 14 bin gemi 203 milyon ton civarında. Yolculuk süresi ise 9 saati
buluyor. Kanal ile bölgenin sosyal ve ekonomik koşullar değişmiş, halkın
refah seviyesi yükselmiş ve ülkenin gelişimine çok önemli katkı
sağlamıştı. Süveyş 'Sokullu'nun fikriydiBir diğer büyük
kanal ise Akdeniz'le Kızıl Deniz'i birbirine bağlayan Süveyş Kanalı. Bu
kanalın yapımında da olumsuzluklar yaşanmış, inşaat için 1.5 milyon işçi
çalışmış, 125 bin mısırlı can vermişti. Asya ile Avrupa arasındaki
taşımacılıkta önemli bir rol oynayan kanalın uzunluğu güneyde Süveyş
ile kuzeyde Port Said arasında 160 kilometreyi buluyor. Kanal Avrupa ile
Uzak Doğu arasındaki mesafeyi binlerce kilometre kısaltmıştı. Kanalın
derinliği 10 metreyi aşarken ulaşım çoğu zaman tek yönlü. Çöl'ün
yakınlarında inşaa edilmesi sebebiyle kanalın dimi çöl kumlarının
etkisiyle kumlarla bazen dolsada tıkanmaması için sürekli temizlik
yapılması zorunda kalınıyor. Konvoy halinde ilerleyen kanalı gemiler 15
saatte geçebiliyor. . Fakat Kızıldeniz ile Akdeniz arasında bir kanal
açılması fikri ilk kez 1570'te ikinci Selim zamanında Sokullu Mehmet
Paşa tarafından gündeme getirilmiş fakat bu proje gerçekleşememişti.
Daha sonra kanalı Fransız mühendis Ferdinand de Lesseps tarafından 10
yıl süren bir çalışmayla inşa ederek 1869'da hizmete açılmıştı. Kanalın
açılması ile bölgedeki dengeler tamamen değişmiş. Dünya ticaretinde
merkezinin önemli duraklarından biri olmuş, stratejik açıdan önemli bir
konuma sahip olmuştu. Mısır'ın bağımsızlığını kazanmasından sonra kanal
millileştirilerek yabancı egemenliğinden kurtulmuştu. Kanal
ücretlerinden elde edilen gelirler hala Mısır ekonomisinde önemli rol
oynuyor.YUNAN BASINI BÖYLE GÖRDÜYunanistan'da çoğu
gazete Erdoğan'ın projesini ilk sayfasında ve geniş yer ayırarak verdi..
Başbakan Erdoğan'ın Kanal İstanbul projesi, Yunan medyasında geniş yer
buldu. Görsel ve yazılı medya organları tarafından duyurulan proje,
grafik, görüntü ve fotoğraflar eşliğinde okur ve izleyiciye aktarıldı. Yunanistan'ın
en çok satan gazetesi Ta Nea, "Erdoğan ikinci boğaz sözü veriyor" baş
lıklı uzun haberinde, seçimlerden bir buçuk ay önce Erdoğan'ın boğaza
kanal a çma projesi planını açıkladığını yazdı. Projeye ilişkin
ayrıntılara yer verilen haberde kanalın 40-45 kilometre uzunluğunda, 150
metre genişliğinde ve 25 metre derinliğinde olacağı bilgisi aktarıldı.
Kathimerini gazetesi de fotoğraflı ilk sayfa haberinde,
"İstanbul'a Erdoğan kanalı" başlı klı haberinde çılgın projenin
ayrıntılarını okurlarıyla paylaştı. Ethnos gazetesi de ilk sayfadan
girdiği haberinde, çılgın projenin Karadeniz ile Marmara'yı birbirine
bağlayacağını kaydetti. Elefterotipia gaezetesi de ilk
sayfadan genişçe gördüğü haberi "İstanbul ada oluyor" başlığını ile
duyurdu. Gazete, çılgın projenin eski İstanbul'u büyük bir ada yapacağı
yorumunda bulundu. Projenin Türkiye'nin 100'üncü kuruluş yıldönümüne
yetiştirilmesinin hedeflendiği kaydedildi. Ekonomi gazetelerinden
Expres, dünyanın en büyük üçüncü büyük kanalı nın İstanbul'a
yapılacağını belirtti. Gazete, bu projeyle Türkiye'nin ticaret ve turizm
sektörlerine büyük katkı yapmasının beklendiğini belirtti.