Son on yýlýn ‘yap-boz’ özeti þöyle: Önce OKS vardý. Sonra üç aþamalý SBS, daha sonra tekrar tekli SBS ve þimdi her öðrencinin nasibine 12 sýnav. Eðer seçkin bir liseyi hedefliyorsa yýl sonunda bir de onun sýnavý. Yani yýlda 13 merkezi sýnav. Milli Eðitim Bakaný Nabi Avcý, öðrencilerin yarýþ atýna dönmemesi için bu ‘reform’larý yaptýðýný anlatýrken artýk ‘yarýþ atlarýnýn’ yýlda bir kez deðil 13 kez koþacaðýný hayretle öðreniyoruz. Müstakbel sistemin karmaþasý o kadar çok boyutlu ki, tel tel dökülmeyen hiçbir yaný yok.Yýlda 1 kez yapýlan sýnavlarýn bile güvenliði zor saðlanýrken 36 Türkiye geneli merkezi sýnavýn güvenliði nasýl temin edilecek? Geçerli mazeret sunan öðrencilere, sýnavý takip eden hafta telafi sýnavý yapýlacak. Bu da merkezi sýnav sayýsýný 72’ye çýkarýyor. ‘Geçerli mazeret’ saðlamanýn çok güç olmadýðý düþünülürse iyi hazýrlanamayan kimi öðrencilerin telafi sýnavýný tercih edeceði görülür. Yýlda 1 kez yapýlan sýnavlarda en az 2-3 soru yanlýþ  çýkarken 72 sýnavýn sorularýnda objektiflik ve ölçücülük nasýl saðlanacak? Yanlýþ cevaplarýn doðru cevaplarý etkilemeyecek olmasýný ölçme ve deðerlendirme uzmanlarýnýn tebessümüne býrakýp geçelim.Bu yýl 8. sýnýf öðrencileri 12 sýnava girecek. 6’sý aralýk ayýnda. Bunun 6 ayrý günde mi yapýlacaðý yoksa ayný gün öðrencilerin 6 sýnava mý gireceði belirsiz. Asýl sýnavlar 6 gün ve sonra telafisi 6 gün neredeyse 3 hafta okullarda eðitim verilmemesi demek. Bu da aralýk baþýndan neredeyse sömestr tatiline kadar eðitimin aksamasý demek. Ayný durum ikinci 6 sýnavýn yapýlacaðý nisan ayýnda da geçerli. Merkezi sýnavlar, eðitimde 1,5 ayý bulabilecek bir boþluk oluþturacak. Bu sýnavlar hafta sonuna kaydýrýlmaya kalkýlýrsa o zaman da öðrencilere nefes alacak zaman kalmaz.Her þey bu sýnavlarla bitmiyor. Öðretmen kanaat notu, sonucu yüzde 40 etkiliyor. Bu da varlýklý aileleri, o dersi veren okul öðretmeninden özel ders aldýrmaya sevk edecek. Siz o dersin öðretmeninden özel ders aldýrýyorsanýz yüzde 40’ýnýzý garantilemiþ olacaksýnýz. Ýþin tehlikeli boyutlarý da var. Çocuðuna hak ettiði notun verilmediðini düþünen tüm velilerin haklarýný hukuk dairesinde arayacaklarýný mý hayal ediyoruz? Okullarda veli terörü diye bir sorunumuz çýkarsa þaþmayalým. Bir yanda çocuðunun her eksik notunun onun geleceðini karartacaðýný düþünen veliler, diðer yanda vereceði notun baþýna açabileceði sorunlarý hesap ederek tedirgin bir halde not verecek yüz binlerce öðretmen. Her meslekte olduðu kadar öðretmenlikte de suistimaller artacaktýr. Vereceði notu kirli emelleri için kullanmaya kalkacak mesleðin utancý öðretmenler çýkabilecektir. Bir baþka sorun bazý branþlarda öðretmensiz okullar. Bu, kanaat notu eksiklikleri olan öðrencilere hukuki olarak dava açma hakký verir. Bu da ayrý bir zincirleme kargaþaya yol açabilir.Milli Eðitim Bakaný’nýn benzer kuþkularý var: “Yapýlan sýnavlara iliþkin deðerlendirme saðlýklý olmuyor. Okullar arasý deðerlendirme birbirini tutmuyor. Öðretmenlerimiz not verirken bazýlarýna cömert, bazýlarýna tutumlu davranýyor.” diyor ki gayet haklý.Sýnav karmaþasý sezon sonunda bitmiyor. Galatasaray, Ýstanbul Erkek, Kabataþ gibi liseler gözde Anadolu liseleri, fen liseleri ve bazý yabancý okullar var. Bunlar için ayrýca bir sýnav yapýlmasý gündemde. Ama bu sýnavlara hangi kýstaslara göre kimlerin gireceði belli deðil. Mesela bu yýlýn Þýrnaklý SBS birincisi Adalet Binici, Galatasaray Lisesi sýnavýna girmek için ‘Ta Ýstanbul’a mý gidecek?’ Türkiye’nin seçkin okullarýnýn kapýsý Anadolu’ya kapanacak mý? Ýstanbul Lisesi’ne kurayla mý girilecek, yoksa bu tür okullar belli bir kýsým ailelerin çocuklarýna mý mahsus kalacak?Ýlginç bir eðitim sezonuna giriyoruz. Bir yandan yerel seçim hareketliliði ve gürültülü kampanyalar, diðer yanda 36 sýnavýn bitmez heyecaný. Cumhuriyet tarihi boyunca belki de hiçbir eðitim sezonu bu kadar çok belirsizlik ve karmaþaya gebe olmadý. Umarýz MEB, bizi mahcup eder.