Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Barış Çaynak, artan vakalar ve kalp hastalarının dikkat etmesi gerekenler ile ilgili en çok merak edilen soruları yanıtladı…
Bu sıralarda yeni varyantı ile Covid virüsü olduğu kadar ciddi bir influenza salgını var. Kalp hastaları ne yapmalı?
Öncelikle hangi hastalığın olduğu Covid sürüntü testi ile tespit edilmeli. Hastane ortamında alınan PCR testi en güvenlisi olmakla beraber, evde kendinizin yapabileceği hızlı testler (Lateral flow) ile bu ayrımı yapmak mümkün. Covid olanlar mutlaka doktor kontrolünde tedavi olmalılar ancak bu süre boyunca kullandıkları kalp ilaçlarını aksatmamalıdırlar. Influenza da viral bir enfeksiyon olmakla birlikte yıllardır bilip tanıdığımız gribal hastalıktır. İyi tedavi edilmemiş ve altta yatan bir akciğer hastalığı olan kişilerde bakteriyel zatürreye (pnömoni) dönerek hayati bir hal alabilir. Özellikle kalp yetmezliği olan kişiler her iki viral hastalık için de yüksek risk altındadırlar.
Kalp yetmezliği daha önceden geçirilmiş kalp krizine bağlı olabileceği gibi, kalp kapaklarındaki bozukluklara bağlı da olabilir. Bu kişiler akciğerler ödemine yatkındır ve enfeksiyona hazır bir zemin vardır. Uzun süre sigara kullananlarda akciğerleri adeta bir süpürge gibi temizleyip öksürerek atmanızı sağlayan hücrelerin fonksiyonu bozulur, o nedenle enfeksiyona açıktırlar. By-pass olan, stent takılmış veya kapak ameliyatı olmuş kişiler özellikle mevcut kan sulandırıcılarını aksatmadan kullanmalıdırlar.
Covid döneminde çoğu kişi gereksiz yere kan sulandırıcı kullandı. Bu konuda ne gibi uyarılarınız olur?
Enfeksiyon geçirmemek için, enfeksiyon olup tedavi olurken veya aşı sonrası yaygın bir kan sulandırıcı kullanımı oldu. Eğer Covid olmuşsanız aspirin kullanmak tavsiye edilmekle birlikte, doktorunuz gerek görürse cilt altına yapılan kan sulandırıcılara da başlayabilir. Bu hastalığı ne ağırlıkta geçirdiğinize bağlı olarak değişir. Ancak kan sulandırıcılar sizi hastalıktan korumaz veya aşı sonrası ek bir faydaları yoktur. Fakat bütün bu süreçler öncesi kalbiniz için başlanmış kan sulandırıcıları aynen kullanmalısınız. Kalp veya diğer damarlarında darlık durumu gösterilmiş kişiler, by-pass veya stent olmuşlar mutlaka kan sulandırıcı kullanmalıdır.
Covid zamanında kalp krizleri arttı. Bunun sebepleri nedir?
Evet, kalp krizleri ve bu hastalara uygulanan stent, by-pass gibi tedaviler arttı. Bu hastalar Covid geçirmeden önce kalp damarlarında belli darlıkları olan fakat farkında olmayan kişilerdi. Covid’le beraber pıhtılaşmanın artması ve akciğerlerin kalbi zorlaması sonucu kalp krizi ile hastanelere başvurdular. Covid anında kalp krizini geçirmek hayati tehlikeyi beraberinde getirdi. Bir grup hasta da Covid’i atlatıp by-pass ameliyatı olması gerekenler. Covid özellikle geçtiğimiz dönemin varyantlarında hastaların birçoğunda kalıcı akciğer hasarı yarattı. Bu hastalar klasik olarak göğüs kemiği açılarak ameliyat olursa akciğerler daha fazla yıpranıyor. Ayrıca kemik kesiği ve ağrı nedeniyle çabuk hareketlenip, akciğer fizyoterapilerini yapamadıkları için solunum problemleri yaşıyorlar. Mini by-pass dediğim; göğüs kemiğini açmadan sol kaburgalar arası 4cm’lik bir yerden by-pass ameliyatını gerçekleştirince bütün bu süreç hızlı ve problemsiz yaşanıyor. By-pass ameliyatı olması gereken bütün hastalar bu teknikle olabilirler. Covid geçirmiş, diyabetik, KOAH hastası, kilolu kişilere özellikle öneriyorum. Malum Covid finansal olarak her birimizi etkiledi. Genç, aktif, çalışma hayatının içinde, projeleri devam eden kişiler by-pass ameliyatından ve özellikle de toparlanma döneminin uzunluğundan çekiniyorlar. Mini by-pass sonrası 4. gün arabanızı kullanarak taburcu olabilir, 7-10 gün içinde işinize dönebilirsiniz.
Covid veya diğer viral hastalıklara yakalanmamak için bolca vitamin ve takviye aldık. Vitaminlerin yan etkisi olur mu?
“Bilinçli olun ama kendi kendinizin doktoru olmayın” diyen Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Barış Çaynak, “Bağışıklık sistemimizi zinde tutmak için vitaminlerle kuvvetlendirmeye çalıştık. Düzenli egzersiz, sigara kullanmamak, stresten uzak ve moralli olmak, beslenme tarzımızı değiştirmek de bağışıklığımızı artırıyor. Özellikle C, D ve E vitaminlerini ve çinkoyu düzenli kullanmayı viral hastalıklardan korunmak için tavsiye ediyoruz. Ancak özellikle bilinen bir kalp probleminiz de varsa bu takviyeleri mutlaka doktorunuza danışarak kullanın. A, D, E, K vitaminlerinin fazlası vücutta depolanabilir ve hipervitaminozus’a sebep olur. Takviye için kullanılan bitkisel ilaçların içindeki sodyum, potasyum gibi elementlerin fazlası kalp yetmezliğini ağırlaştırabilir” diyerek uyardı.
