Tarihi binalar, mezarlar, kiliseler, köprüler, kervansaraylar defineci magandaların boy hedefi haline geldi. Tarihi kiliseyi tahrip edenler defalarca yakalanmasına rağmen saldırı bir türlü durmuyor. Binlerce yıllık Dipsiz Göl'ü izinli bir kazıyla yok eden magandalar hakkında nasıl bir işlem yapıldığı henüz bilinmezken, Gümüşhane ile adı anılan yüzlerce tarihi eser ve bölge hedef olmaktan bir türlü kurtarılamadı.
Gümüşhane'de 14'üncü yüzyılda inşa edilen ve Ortodoks mezhebinin Karadeniz'de bulunan 3 kutsal kilisesinden biri olarak kabul edilen Hutura Kilisesi, hem yüzlerce yıldır doğanın tahribatına uğradı hem de defineciler tarafından talan edildi.
Gümüşhane’de, 14’üncü yüzyılda Ortodoksların, Katolik mezhebi mensuplarıyla aralarında çıkan çatışmalar sonucunda kaçarak Gümüşhane’nin Alemdar köyüne gelen 3 Ortodoks papazının öncülüğünde inşa edilen Hutura Kilisesi, hem doğanın tahribatına hem de definecilerin talanına uğradı. Kazılan, duvarları tahrip edilen kilise harabeye döndü. Yöre sakinleri tarihi kilisenin restore edilerek turizme kazandırılmasını istiyor.
Hutura Kilisesi ile ilgili araştırmalar yapan ve Ortodoks mezhebi mensuplarıyla sürekli bilgi alışverişinde bulunduğunu söyleyen Tarihçi-Yazar Adnan Güngör Üçüncüoğlu, 'Kilise şu anda define avcıları tarafından tamamen harap edilmiş durumda. Ben bu konuyla alakalı 2017 yılında bir açıklama yaptım ve bu kilisenin turizme kazandırılması gerektiğini söyledim. Kiliseye gitmek için oraya bir yol yapılması için de başvurularımız oldu' dedi.
Gümüşhane’nin inanç turizmiyle kaderinden kurtulabileceğini söyleyen Üçüncüoğlu, 'Gümüşhane’nin kaderi orada, buraya kolay kolay fabrika açamazsınız ama inanç turizmini geliştirerek bu şehrin kaderini düzeltebilirsiniz. O kilisenin nasıl tahrip edildiği gözler önünde. O kilisenin arkasında bir kütüphane ve içerisinde 6-7 bin kitap vardı tabi ki bunlar da tahrip edildi. Burası Süleymaniye Mahallesi’ne bağlı, oradan buraya yol vurulursa İstanbul Beşiktaş’ta bulunan kiliseyi zayerete gelenlerden biz oraya 100 bin 200 bin turist göndeririz sözünü aldık. Fakat hala yolu yaptırmayı başaramadık’’ diye konuştu.
Hutura Kilisesi’nin restore edilip turizme kazandırılması gerektiğini söyleyen Alemdar Köyü Muhtarı Yücel Berker de definecileri ihbar ettiklerini ve takibi jandarmanın yaptığını söyledi. Berker, ‘’Büyüklerimizden öğrendiğimiz kadarıyla burası çok eski bir kilise. Tabi bizim köyümüzde 3 kilise var fakat Hutura Kilisesi en eskisi. Gece vakitlerinde uzak olduğu için gidemiyoruz, definecilerin takibini jandarmaya yaptırıyoruz. Biz gördüğümüz zaman da hemen haber veririz, ben o tarihi kiliseye kimseyi yaklaştırmam. Biz oranın restore edilip turizme kazandırılmasını istiyoruz’’ ifadelerini kullandı.
Definecilerin Hutura Kilisesi’ni tahrip ettiğini söyleyen Tuncay Berker ise, 'Hutura Kilise’miz zamanla defineciler ve doğal etmenler nedeniyle yıkıldı. İnternetten arattığımızda eski resimlerine ulaşabiliyoruz, gerçekten çok güzel bir yapıymış. Eskiden köyümüze burayı ziyaret etmek için geliyorlardı, artık gelmiyorlar. İnanç turizmi yapılabilir. Defineciler tarihi kiliseyi tahrip ediyorlar’’ diye konuştu.
Tarihte farklı medeniyetlere ev sahipliği yapan Gümüşhane'de define meraklıları, çoğaldı. Dumanlı köyü sınırları içerisinde yer alan Taşköprü Yaylası'ndaki 12 bin yıllık ‘Dipsiz Göl de, yasal izinle yapılan kazıda yok edildi. Bölgede bir dönem kalan Roma İmparatorluğu'nun Anadolu'daki 4 büyük lejyonu arasında gösterilen 15’inci Apollinaris lejyonunun hazinesinin olduğuna inanan defineciler, Dipsiz Göl’de herhangi bir tarihi kalıntıya ulaşamadı. Define meraklıları dadandıkları, kiliselerin de aralarında yer aldığı tarihi mekanlar, köprüler, mezarlıklar ve özel arazileri kazıyor, varlığına inandıkları Roma döneminden kalma altınları arıyor. Defineciler, kazdıkları tarihi mekanlara da zarar veriyor. Bugüne kadar herhangi bir bulguya ulaşamayan defineciler, kaçak kazılardan vazgeçmiyor, kolluk kuvvetlerinin baskınları sonucu yakayı ele veriyor.
