Türk gelenekleri ve adetleri ile uzaktan yakından ilgisi olmayan bedevi arapların uygulamalarını esas alan Diyanet fetvaları vatandaşı dinden uzaklaştırıyor. Ailesini depremde kaybeden çocukların evlatlık alınabileceğini, hatta evlenebileceğine fetva veren Diyanet'e tepki yağarken, Türkiye Barolar Birliği bir açıklama yaparak 'Türk Medeni Kanunu'nda evlatlık alınan çocukla evliliğin yasak olduğu' uyarısı yapıldı. Bu arada İslam öncesi ve sonrası arap geleneklerini dini kural diye dayatan Diyanet'e sosyal medya üzerinden eleştirenlerin sayısı hızla artınca, kurum söz konusu açıklamayı siteden kaldırmak zorunda kaldı.
Türkiye Barolar Birliği (TBB), Din İşleri Yüksek Kurulu'nun depremzede çocuklara ilişkin, 'Evlat edinen ile evlatlık arasında evlenme engeli doğmaz' ifadelerinin ardından, “Türk Medeni Kanunu’nun 129. maddesi uyarınca evlat edinen ile evlatlık ve onun çocukları arasında evlenme yasaktır” açıklamasında bulundu.
TBB, 17 Şubat Cuma günü, Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu’nca yapılan, ancak tepkiler üzerine internet sitesinden kaldırılan; “Deprem Bölgesinden Sıkça Sorulan Sorular” başlıklı açıklamaya tepki gösterdi. Birliğin açıklaması şu şekilde:
“17 Şubat Cuma günü, Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu’nca yapılan, gelen tepkiler üzerine internet sitesinden kaldırılan; ‘Deprem Bölgesinden Sıkça Sorulan Sorular’ başlıklı açıklamada, depremzede çocukların kendisini evlat edinen kişilerle evlenebileceğine ve bu çocukların evlat edinenin nüfusuna kaydının mümkün olmadığına dair açıklamalar yapıldığı görülmüştür.
Açıklamanın Türk Medeni Kanunu’nun kabulünün yıl dönümde yapılmasını ayrıca talihsiz buluyor, demokratik ve laik bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti’nin yürürlükteki kanunlarını tüm ilgililere bir kez daha hatırlatmayı görev addediyoruz:
Türk Medeni Kanunu’nun 282. maddesi uyarınca evlat edinme yoluyla soybağı kurulur; yani evlatlık, evlat edinenin nüfusuna kaydolur.
Türk Medeni Kanunu’nun 500. maddesi uyarınca evlatlık, tıpkı öz çocukları gibi, evlat edinenin mirasçısı olur. Ayrıca evlatlığın kendi ailesindeki mirasçılığı da devam eder. Evlat edinen ve akrabaları evlatlığa mirasçı olamazlar.
'YASAK'
Türk Medeni Kanunu’nun 129. maddesi uyarınca evlat edinen ile evlatlık ve onun çocukları arasında evlenme yasaktır.
Ayrıca yine bir süredir çeşitli medya mecralarına yansıyan, depremzede çocukların Çocuk Koruma Kanunu ve ilgili mevzuata aykırı olarak bir takım kurum ve kuruluşlara teslim edildiğine yönelik haberler de birliğimiz tarafından kaygıyla takip edilmektedir.
Gerek ulusal gerekse uluslararası hukuk çerçevesinde, bilhassa refakatsiz kalan ya da ailesinden ayrı düşmüş çocuklarla ilgili tüm iş ve işlemlerde çocukların üstün yararlarının gözetilmesi ve en yüksek koruma hizmetlerinden yararlandırılmaları devletin temel görevleri arasındadır. Refakatsiz kalan çocuğun korunmasına ilişkin hizmetler devlet tarafından ve yargı kararına dayalı olarak yapılabilir. Bu hizmetin protokol adı altında yapılan düzenlemeler ile özel kişilere, vakıf ya da derneklere verilmesi mümkün değildir. Bu durumdaki çocukların sosyal hizmet kuruluşları dışında tutulması ilgililerin hukuki ve cezai sorumluluğunu doğuracaktır.
Konuya yönelik olarak bazı barolarımızın ve sivil toplum kuruluşlarının hassasiyeti ve suç duyuruları çerçevesinde soruşturma başlatıldığı bilgisi de tarafımıza iletilmiş olup, bu konunun da takipçisi olacağımızın bilinmesini isteriz.”
Diyanet Başkanlığı fetva sitesinde “Depremzede çocuklar evlat edinilebilir mi” sorusuna verilen yanıtta 'Dinimizde kimsesiz çocukların bakım ve gözetilmesi tavsiye edilmiş olmakla birlikte hukukî birtakım sonuçlar doğuran bir evlatlık müessesi kabul edilmiş değildir. Buna göre, evlat edinenle evlatlık arasındaki bu ilişki sebebiyle bir evlenme engeli doğmadığı gibi, evlatlığın kendi öz anne babasının yerine, evlat edinenlerin nesebine kaydedilmesi de caiz değildir' ifadeleri tepki toplamıştı.
Sosyal medyadaki tepkiler üzerine bir süre sonra Din İşleri Yüksek Kurulu’nun sitesindeki ilgili sayfa silinmişti. Depreme dair tüm soru ve yanıtların yer aldığı sayfada da 'Depremzede çocuklar evlat edinilebilir mi' sorusu ve yanıtı çıkarılmıştı.
'BAĞLAMINDAN KOPARILDI'
Din İşleri Yüksek Kurulu, tepki çeken açıklamanın bağlamından koparıldığını savunarak 'İslam, her çocuğun mümkün mertebe kendi öz ailesiyle bağlarının korunmasını ve ailesine nispet edilmesini emreder, anne babası dışında bir kimsenin, her açıdan çocuğu olarak görülmesini doğru bulmaz' açıklamasında bulunmuştu.
