İBB Bilimsel Danışma Kurulu, Kurban Bayramı’nda oluşacak yoğunluğun, salgın riskini arttırabileceğine dikkat çekti. Kurban Bayramı sebebiyle hareketliliğin 1 milyon kişiyi aşacağı belirtilen açıklamada, “Bu insanların eve döndüğünde aile bireylerine teması ile kaçınılmaz olan kurban merasimleri düşünüldüğünde sayı ve riskler katlanmaktadır” ifadelerine yer verildi. Kurul, tedbir olarak da “Kurbanlar, yetiştirildiği yerde kesilsin” tavsiyesinde bulundu.
Covid-19’un hayatımıza girdiği günden bu yana pandemiye karşı alınması gereken tedbirler konusunda önemli uyarılarda bulunan İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Danışma Kurulu, Kurban Bayramı öncesinde bir araya geldi. Kurban Bayramı hazırlıklarının, pandemi tedbirleri kapsamında ele alınması gerektiğini vurgulayan Kurul, önemli tavsiyelerde bulundu.
Covid-19 salgını nedeniyle Kurban Bayramı hazırlıklarının çok daha ciddiyetle değerlendirilmesi gerektiğinin altınının çizildiği açıklamada, “Kurban Bayramı süresince kesilen hayvanların büyük bir Anadolu’dan uzun mesafeler kat ederek yer değiştirmektedir. Genellikle uygun olmayan araçlarla yapılan bu seyahatlerde, araç başına en az 3 kişi seyahat etmektedir. Hayvanlar, yasal olarak kurban satış alanlarına, Kurban Bayramından en erken 15 gün önce alınabilmektedir. Ancak çoğunlukla bu kurala uyulmamakta; Kurban öncesi, süresi ve sonrasını da kattığımızda hayvanlar, satış alanlarında en az üç hafta tutulmakta” bilgisi paylaşıldı.
Yıllara göre farklılık göstermesine karşın, bayram süresince ülke genelindeki hayvan varlığının yüzde 5’inin Kurban Bayramı’nda kesildiğini belirten Kurul, “Kesimin kayıtlı ve ya kayıtsız olmak üzere yaklaşık yüzde 8-10’u İstanbul’da yapılmaktadır. Bu nedenle İstanbul’da alınacak önlemlerin daha da sıkı olması ve denetlenmesi her zamankinken önemli bir hale gelmiştir. Geleneksel kurban alışkanlıkları nedeniyle vatandaşlarımız, kurbanı satın alırken, kesim işlemi yapılırken, ihtiyaç sahiplerine dağıtımı gerçekleştirirken sıklıkla bir arada bulunacaklar. Bu durum insan trafiği arttıracak ve Covid-19'un bulaştırılması açısından önemli bir risk oluşturacaktır” denildi.
Geleneksel kurban ritüelleri nedeniyle kurban alanlarında denetimi zor insan trafiğine de dikkat çeken Kurul, bayram süresince muhtemel yaşanacakları sıraladı:
“Bilindiği gibi, büyükbaş kurbanda, genel olarak birden fazla aile ortak alım yaptığı ve aile bireyleri birlikte kurban seçmeye gittikleri için yukarıda verilen rakam daha da artacaktır. Kesim alanlarında da aynı sorunlar yaşanacak. Üç gün gibi kısa bir süre içinde ve de genellikle ilk gün gerçekleştirilen kesimler insan yoğunluğunu ayrıca artıracaktır. Resmi olmayan alanlarda ve tamamen denetimsiz kesim yapılan yerleri de kattığımızda, kurban nedeniyle oluşan insan trafiğinin 1 milyon kişiyi aşacağı tahmin edilmektedir. Bu insanların eve döndüğünde aile bireylerine teması ile kaçınılmaz olan kurban merasimleri düşünüldüğünde sayı ve riskler katlanmaktadır. Diğer şehirlerden gelen çok sayıdaki üreticinin, bayram sonrası dönüşleri bulaş riskini arttıracaktır. Bu yıl kurbanlık hayvanların İstanbul’a giriş tarihi 5 Temmuz olarak belirlenmiştir. Kurbanlık alanların yapım çalışmaları ise bundan çok önce başlamaktadır. Yaklaşan organizasyonun, Covid-19 tedbirleri açısından değerlendirilmesi, risklerin minimuma indirilmesi için önlemler alınması ve kamuoyunun konuya ilişkin bilgilendirilmesi büyük önem arz etmektedir.”
İBB Bilimsel Danışma Kurulu, Kurban Bayramı sebebiyle yaşanacak muhtemel hareketlilik ve riskleri sıraladıktan sonra, alınması gereken tedbirleri şu şekilde kayda geçirdi:
“Alınacak önlemlerin temel hedefi, insan trafiğini minimuma indirmek olmalıdır. Bu amaçla, mümkün olduğunca kurbanlıkların farklı şehirler yerine, kendi yetiştirildiği bölgelerde kesime sevk edilmesi için vatandaşlar teşvik edilmelidir.”
“Kurbanlıkların satış için büyük şehirlere getirecek üreticilerin mutlaka aşıları tamamlanmış olmalıdır. Tüm kurban satış yerleri sınırlandırılmalı, tek giriş ve tek çıkışı bulunan alanlar yaratılmalıdır. Girişlerde yurttaşların maske, HES kontrolü ve ateş kontrolü yapılmalı, sosyal mesafeye dikkat edilmelidir.”
“Kurban satın alırken kurbanlığın veteriner sağlık raporu mutlaka görülmelidir. Kurbanın sağlıklı olup olmadığını anlamak için gerekirse alanda görev alan veteriner hekimlerden yardım istenmelidir.”
“Anadolu’nun çeşitli şehirlerinden gelerek İstanbul’a yerleşmiş olan İstanbullu hemşerilerimiz, kurban ibadetini, memleketinde bir akrabasına veya güvendiği bir hayır kurumuna vekalet vererek gerçekleştirmelidir. Özellikle kesimlik hayvanların bulunduğu illerdeki çocuk esirgeme yurtlarına, göçmen kamplarına, yoksul semtlerde yaşayan ihtiyaç sahiplerine bağışlanarak İstanbul’a nakliyat trafiği azaltılabilir.”
Geçtiğimiz Kurban Bayramı’na dair de veriler paylaşan Kurul, yerel yönetimlerin, vekaleten kurban kesimi yapabileceğini, kesilen kurbanların ihtiyaç sahiplerine aynı kanaldan dağıtılabileceği bilgisini paylaştı:
“İstanbul Büyükşehir Belediyesi kurban kesim yerlerine 2020 yılı Kurban Bayramı döneminde 10 bin 242 büyükbaş hayvan getirilmiş olup bunlardan 8 bin 94 tanesi satılmış ve 4 bin 430’u belediyemize ait kesimhanelerde kesilmiştir. Küçükbaşlarda gelen hayvan sayısı 2 bin 524, satılan 1 bin 793 ve kesimhanelerimizde kesilen sayı ise 1 bin 793 olarak gerçekleşmiştir.”
“Bu kapsamda İstanbul’da yapılacak kesimlerde kurban sahibinin kesim yerine gelmemesi; kurbanın, vekalet verdiği kurum tarafından kesilerek kendisine ulaştırılması önerilmektedir. Kesilen kurbanlar, yasaların ve altyapının elverdiği ölçüde, yerel yönetimler tarafından işlenerek ihtiyaç sahiplerine ulaştırılabilir. Yerel yönetimlerin ihtiyaç sahibi hemşerilerimizin listelerine sahip olması sayesinde, kurban bağışı doğru kişilere ulaşacaktır. Tüm bu önlemler özellikle insan trafiği nedeniyle oluşabilecek bulaşmayı kısmen azaltacaktır.”
