İETT Genel Müdürlüğü’nün 15 milyar 400 milyon liralık 2023 Yılı Bütçesi, İBB Meclisi’nde görüşüldü. Bu yıl öz kaynaklarla 160 tane yerli ve yüksek kapasiteli metrobüs aracı aldıklarını belirten Genel Müdür Alper Bilgili, 2023’te 50 metrobüs aracı, 100 otobüs ve 110 elektrikli araç alacaklarını açıkladı. Yakıt ve maliyetlerdeki artış nedeniyle İBB’nin toplu ulaşıma yaptığı sübvansiyon ise 10 milyar liraya ulaştı.
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Meclisi, Kasım ayı toplantılarının 4. birleşimini Saraçhane Başkanlık Binası Meclis Salonunda gerçekleştirdi. Toplantıda İETT Genel Müdürlüğünün 2023 Yılı Bütçesi ile 2023-2025 Yılları Yatırım Programı görüşüldü.
Meclis üyelerine bütçeyi sunan İETT Genel Müdürü Alper Bilgili, 2023 bütçesinin 15 milyar 400 milyon lira, gelir bütçesinin 12 milyar 431 milyon 450 bin lira olarak belirlendiğini, 2 milyar 968 milyon 550 bin liralık finansman açığının kredi ile karşılanacağını söyledi.
Bu yıl filoyu gençleştirmek için 2022 yılında öz kaynaklarla 160 tane yerli ve yüksek kapasiteli metrobüs aracı aldıklarını hatırlatan Bilgili, “2023 yılında da 50 adet metrobüs ve 100 adet otobüs alımı için ihale sürecimizi tamamlayacağız. Yine 2023 yılı içinde 50 adet 4 kişilik, 60 adet 14 kişilik elektrikli araç alımını gerçekleştirmiş olacağız. Özel Halk Otobüslerinin, Dijital Dönüşümü kapsamında 2022 yılında 3,041 adet özel halk otobüsünde yolcu konforundan şoför güvenliğine kadar birçok alanda araç içi teknolojik dönüşümünü gerçekleştireceğiz” dedi.
Otobüs ve metrobüs filosunda 10 bin km’deki arıza sayısının 2018 yılında 3,4 iken bugün 3,2 seviyesine, 100 bin km’deki kaza sayısının ise 3,9 iken bugün 3,2 seviyesine gerilediğine dikkat çeken Bilgili, Metrobüs hattında en fazla kazanın 2016 yılında yaşandığını söyledi.
Hizmet kalitesinin artırımsa amacıyla, garajlarda ilk kez bu yıl TÜV standartlarına uygun 10 adet muayene istasyonu kuruldu. Özel Halk Otobüsleri de dahil olmak üzere tüm araçlar, zorunlu TÜV muayenelerinin yanı sıra artık yılda en az 2 kez de İETT tarafından muayene ediliyor. Ekim ayına kadar 7 bine yakın teknik muayene, bu istasyonlarda gerçekleştirildi. 2022 yılında servis öncesi ve sırasında olmak üzere toplam 2 milyona yakın denetimi gerçekleştirmiş olacak. Operasyonel faaliyetler sırasında oluşabilecek aksaklıklara daha hızlı ve etkin müdahale edebilmek amacıyla motorlu acil durum müdahale ekipleri de kuruluyor. Taşeron firmalarda 2018’den bu yana çalışmakta olan yaklaşık 2 bin şoför İBB kadrolarında istihdam edildi. Kadın istihdamının desteklenmesi amacıyla da şuan 112 olan kadın şoför alındı.
İETT Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre, son 1 yılda ekonomide ve kurlarda yaşanan değişim toplu ulaşım ve İETT üzerinde ciddi etkiler oluşturdu. Son bir yılda akaryakıt fiyatı yüzde 200, döviz kurları yüzde 90, asgari ücret ise yüzde 100’e yakın arttı. Bu nedenle yıllar içerisinde bilet fiyatı 1,1 dolardan 0,40 dolara düştü. Hem maliyetlerdeki yüksek artışlar, hem de bilet fiyatlarının aynı oranda artırılamaması nedeniyle İETT’nin son 5 yılda yolculuk gelirlerinin, işletme giderlerini karşılama oranı ise yüzde 70’lerden yüzde 35’lere düştü. 2022 yılında 7.67 lira olan güncel tam bilet fiyatının, indirimli ve ücretsiz yolculuklar hesap edildiğinde kuruma yolcu başına gelir olarak yansıması sadece 4.5 lira seviyesinde. Akaryakıt, döviz kuru ve enflasyon oranlarındaki yüksek artışlar nedeniyle yolcu başı gider ise 13.5 lira seviyelerine yükseldi. Aradaki yolcu başına 9 liralık fark ise İBB tarafından karşılanıyor. İBB, bir yılda taşınan 1.1 milyar yolcu için sadece otobüslere bu yıl 10 milyar lira sübvansiyon sağlıyor.
İETT, 2020 yılından itibaren artık Adalar dahil İstanbul’un 39 İlçesinin tamamına erişebiliyor. Kent nüfusunun yüzde 99’una, en fazla 500 metre yürüme mesafesinde. Ayrıca değişen talep ve ihtiyaçlara göre yeni hatları da devreye alıyor. Metro – tramvay veya deniz ulaşımı ile bağlantı hatların oranı yüzde 97’ye ulaştı. Farklı ulaşım modlarından en az 1’i ile kesişen 776 İETT hattı mevcut.
İETT; 6.470 araç ile 15 binden fazla durak ve 17 garajla tüm İstanbul’a hizmet veriyor. 800 hatta günlük 55 bin sefer yapılıyor, yılda 475 milyon km yol kat ediliyor. Otobüs ve metrobüs araçlarının yıllık kilometrelerine bakıldığında, 2018 yılında yıllık 191 milyon km yol kat edilirken, 2022 yılında 230 milyon km’ye ulaşılmış olacak. Her gün dünyanın etrafında 32 tur atılacak kadar km yapılıyor. Yıllık taşınan yolcu sayısı ise İETT tarafından işletilen özel halk otobüsleri ve erguvan otobüslerle birlikte 1 milyarın üzerinde.
İETT filosunda; 2.639’u kendi aracı olmak üzere; 5.680 otobüs, 670 metrobüs aracı ve 120 elektrikli araç bulunuyor. İETT’nin otobüs filosunun ortalama yaşı 9,5. Metrobüste ise geçen yıl bazı araçların km’si 2 milyona yaklaşmış durumdaydı. Hizmete alınan yüksek kapasiteli 160 metrobüs aracı ile 11 olması beklenen filo yaşı 8,5’a indirildi. İstanbul’da şehir içi toplu ulaşımın; yüzde 60’ı otobüs ve metrobüs, yüzde 37’si metro ve tramvay, yüzde 3’ü ise deniz ulaşımı olarak gerçekleştiriliyor.
