Mersin Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 2022 yılı Şubat ayı 2. Birleşim Toplantısı, Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer başkanlığında gerçekleştirildi. Meclis'in en önemli gündem maddelerinden birini Seçer'in metro projesi için borçlanma yetkisi talebi oluşturdu. Seçer'in 2 milyar 489 milyon 543 bin liralık yetki talebi, Cumhur İttifakı'na mensup Meclis üyeleri tarafından reddedildi.
Bazı meclis üyelerinin şerh koyduğu borçlanma yetkisi talebi ile ilgili konuşan Başkan Seçer, şöyle konuştu:
Önce şu yanlışı düzeltelim; biz bugün Belediye Meclisi'nden borçlanma yetkisi istiyoruz, borçlanmıyoruz çünkü borçlanamıyoruz. 900 milyon TL borçlanma yetkisi 16 Ağustos 2021 tarihinde tarafıma verildi. Aradan 6 ay geçti, ben hâlâ borçlanamadım. Neden borçlanmadım?
Çünkü işler Meclis'in bana borçlanma yetkisi vermesi ile bitmiyor. Bunun Cumhurbaşkanlığı Strateji Daire Başkanlığı'nda bir onay süresi var. Ardından Hazine'de onay süresi var. Dolayısıyla şu anda oradan, imzadan çıkmadığı için belediyemiz metroyla ilgili daha bir delikli kuruş dahi borçlanmadı.
Bir kere bu yanlışı düzeltelim. ‘900 milyon TL borç verdik hele bunu bir tüketin, ondan sonra yeni krediye bakarız'. Tekrar söylüyorum, biz onu daha kullanamadık ki tüketelim.
Borçlanma yetkisi talebinin nedenini de açıklayan Başkan Seçer, sürecin aylarca devam ettiğini ifade etti. Seçer, şu ifadeleri kullandı:
6 ay imzadan zor çıkıyor. Bana verilen söz gereği söylüyorum; bu hafta Cumhurbaşkanlığı Strateji Daire Başkanı'ndan Hazine'ye gelecek ve vakit geçirilmeden imzalanacağı yönünde. 6 ay önce ile bugünü konuşuyoruz. 6 ay geçmiş.
Şu anda ben zaten o borçlanma yetkisini isterken gerekçemde var bono ihraç edeceğim. Bu süre de minimum 4 ayımı alacak. 6 aydan önce de olacağını düşünmüyorum. 6 ay geçti. 6 ay da eğer bu hafta alırsam; imzayı aldım, bono satışı yaptım ya da dış kredi ise; bugünkü istediğim teklifte olduğu gibi; finansman arayışına çıktım. Bir 6 ay da böyle gidiyor, 1 yıl.
Yani bugün bu yetkiyi alsam dahi en iyi ihtimal gelecek sene bu zamanlar 2 milyar 400 milyon liradan para kullanmaya başlayabilirim. Herhalde net anlattım. Yani bu çalışma 12 ay sonra her şey normal giderse kullanacağım parayla ilgili bir yetki talebidir. Benim yetkim olmadığı bir durumda finans kurumları masanın karşısına dahi oturmuyor. ‘Yetkin var mı?' ‘Yok.'
Peki ben bunu niçin istiyorum, kafamdan mı uyduruyorum? Bu proje, ilgili bakanlıklar tarafından kabul edilmiş, bu proje Cumhurbaşkanlığı tarafından onaylanmış, bu yılın yatırım programına alınmış.
EBRD kredisi ile alınacak 118 otobüs ve metro projesi ile birlikte Cumhurbaşkanlığı Yatırım Programı'nda dış finansman gerektiren 2 projelerinin olduğunu sözlerine ekleyen Seçer, otobüs alımı için de aynı aşamalardan geçtiklerini hatırlattı. Başkan Seçer, meclis onayı olmadan finansman bulamadığını ve sözleşme yapamadığını vurguladı.
Metro projesinin ihale ve sözleşme sürecini anlatan Başkan Seçer, 19 Ekim 2021'de sözleşmeyi yaptıktan 15 gün sonra yer teslimi yapıldığını söyledi. Seçer, sözlerine şöyle devam etti:
Yani 3.5 ay önce. O günden bugüne kadar harcanan para 100 milyonu geçti. Şantiyeler kuruluyor; bir de şu var Metro dediğiniz yer altında TBM'ler deler gider ya da aç-kapa yapacaksınız, o inşaat tamam. Ama asıl TBM'in yapımı; yani o yeraltından tüneli açacak matkabın; bunların siparişi, kaporası, yapacağınız istasyonların uygulama projeleri hepsi yapıldı; şu anda hazır. Mart ayında 3 Ocak'tan başlıyoruz Koruma Kurulu'nun kararına göre.
Gar istasyonu ve Marina kavşağından batıya doğru da aç-kapaya başlıyoruz Fuar kavşağına doğru. Yani bu çalışmalar devam ediyor. Hepiniz inşaat işini bilirsiniz. Para varsa inşaat devam eder. Matkabı yerin altına koyduk yani TBM'i, çalışmaya başladı. Günde 20 metre yer kazarak gidiyor. Arkadaşlar hak edişleri ödemezseniz o durmaz. Durduğu noktada olmaz, proje başarısız olur. Bu bir vizyon projesi, günahtır yapmayın.”
Projenin seçim kazanma ile alakası olmadığını, bir vizyon projesi olduğunu yineleyen Seçer, şunları söyledi:
Hiçbir belediye başkanı metro yaptı diye seçim kazanmaz. Hatta yanlış işler olursa daha farklı sonuçlar olur Antalya örneğinde olduğu gibi. Elbette bir vizyon projesi yapılıyor ama siyaseten bunu herkes paylaşacak. Meclis de paylaşacak ama Mersin'e kalıcı bir eser bırakıyorsunuz.
Belki 10 yıl sonra bir başka etap yaparsın. 20 yıl sonra, 5 yıl sonra farklı etaplar yaparsın. Biz zaten üç etabı hesap ettik. Belediye peş peşe devam etsin. 3 etap 30 kilometrelik bir çalışma bu. Sadece 13.4 kilometrelik bir etabın çalışmasını başlattık arkadaşlar ve Cumhurbaşkanlığı Yatırım Programı'na alınmış bu. Yani hükümetin bir siyasal politikasıdır. Bir yatırım programı yapıyor, bütçesini ayarlıyor, yatırımları uygun görüyor.
Bir yandan da Meclis'in bu projeyi akamete uğratacak biçimde aldığı kararlar, hükümetin siyasal politikalarına da sekte vuruyor. Devleti sevk ve idare eden iktidar değil mi? Yani bu bir devlet politikasıysa bir anlamda da hükümet politikasıdır. Yoksa izin vermez Cumhurbaşkanı. ‘Yok kardeşim ben Mersin metrosuna izin vermiyorum' der ama bunu projeksiyon olarak doğru bir projeksiyon görüyor. Onun için bunu alıyor.
Metronun inşaatı için ön hazırlıkların tamamlandığını belirten Başkan Seçer, müteahhidin şu ana kadar hak ediş yapmadığının bilgisini paylaşarak, şunları söyledi:
Yani işin özü şu; bu anlamda bizim yer teslimimiz 19 Ekim'de başladı ve ön hazırlıklar tamamlandı. Mart ayı ile beraber muazzam bir inşaat süreci başlıyor ve hak edişler peş peşe gelecek. Müteahhit 100 milyon harcamış bugüne kadar bekliyor, hak ediş yapmadı. Hak ediş yapması lazım. Para ödememiz lazım bu insana. Bakın daha 900 milyondan bir habbe para gelmemiş. Daha ‘6 ay sonra gelecek' diyorum.
Bir miktar kendi öz kaynaklarımdan ödeyeceğim. Zaten bu yatırım toplamda inşaatı 4 milyar TL. Sadece inşaatı. Vagon, diğer müştemilatını saymıyorum. Bunun 600 milyonunu biz öz kaynaktan zaten ödeyeceğiz; yüzde 15'ini. Geri kalan 3 milyar 389 milyonunu borçlanacağız. 900'ünün yetkisini aldık. Henüz kullanamadık. Kalanı da şimdiden alalım, gidip masaya oturalım, pazarlık edelim.
Diyelim ki ‘bakın biz yetkiyi aldık, işlem devam ediyor. Şu anda Cumhurbaşkanlığı'na gönderdik.' Bakın yanlış bir borçlanma olursa Cumhurbaşkanlığı Strateji Daire Başkanlığı, Hazine onaylamaz.
Projenin gecikmeden ve Mersin halkını zorlamadan gerçekleşmesi için Meclis'in desteğini istediklerini belirten Seçer, geri kalan süreçleri de süreci sürekli kovalayacaklarını, herhangi bir aksilik olmasın diye de gece gündüz hassasiyetle konunun üzerinde olacaklarının da altını çizdi.
Bir Meclis üyesinin, 900 milyonluk kredi ve 600 milyonluk öz sermaye birleştirildiğinde 5 kilometrelik inşaatı gerçekleştirebilecekleri iddiasına yanıt veren Başkan Seçer, bu konuda şöyle dedi:
600 milyonu basacak darphanem olsa, hiç burada bu kadar nefes tüketmem zaten. Benim darphanem yok. Yani o kadar çok basit bir hesap üzerinden gidiyorsunuz ki bunun gerçekle alakası yok. Lütfen gerçeği yansıtmayan, insanları yanıltıcı hesaplar yapmayın. Para da falan basamıyoruz yani.
Yani belediyelerin Merkez Bankası gibi başkana bağlı bir kurumu olsa dersin ki ‘Bas bas paraları Metro'ya' dersin olur biter ama böyle bir imkanım yok. Siz istiyorsunuz değil mi metro projesini? Bana bir söylesin, ne zaman uygun? Gelecek aya, öbür aya, hangi aya? Böyle bir çalışmanız var mı? Bu 2 milyar 400 milyon dış kredinin hangi şartlarda, ne zaman temin edilip hesabımıza gireceğinin bir çalışması var mı? Yok. Ama benim var. Sizin de varsa beni ikna edin, bekleyeyim. Ama yok.
Bazı Meclis üyelerinin borçlanma yetkisi için erken davranıldığı yönündeki iddiaları üzerine Başkan Seçer, konuyu örnekler vererek anlattı. Başkan Seçer, bu konuda şöyle konuştu:
10 katlı apartman yapıyorsun. 10 milyon lira para harcayacaksın. Cebinde 1 milyon lira var. Hele bir başlayalım. Bismillah, başladık. İyi başladın da 2 yılda apartmanı bitireceksin. Bir ay geçti, para bitti. Tedbirini almamışsın ne olur inşaat?
Usta parasını almazsa; tuğla üzerine tuğla koymaz, betoncu beton göndermez, çimentocu, demirci satış yapmaz, işçi çalışmaz. Adam nasıl çalışsın müteahhit? Müteahhit kendini garantide görecek. 900 milyon çıkmak üzere. Başkan Meclis'ten onayı aldı. Demek ki işler yürüyor.
Mersin bu projeye inanıyor. Siz herkesi demoralize ediyorsunuz. Anlamıyorum yani. Bana, ‘erken başkan' diyorsanız, ikna oldum. Ne zaman, o zaman getireyim? Bana onu söyleyin. Nakit akışını da söyleyin.
Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer, meclis toplantısından bir gün önce Cumhurbaşkanı Erdoğan’a seslenerek, “Mersin metrosunu yatırım programına aldınız. Bu kararınıza rağmen, çoğunluğa sahip Cumhur İttifakından komisyon üyeleri borçlanma talebimizi reddetti. Umarım ki Mersin'e zarar veren bu yanlış karar, yarın meclisteki oylamada düzeltilecektir” diye seslenmişti.
Mersin Büyükşehir Belediyesi’nin ‘Mezitli 3 Ocak Hafif Raylı Sistem Metro Hattının İnşaat ve Elektromekanik Sistemlerinin Temini, Montajı ve İşletmeye Alınması İşi’ projesi için 2 milyar 489.5 milyon liralık kredi temin edilmesi amacıyla Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı’nın yetkilendirilmesi ile ilgili konu oy birliğiyle Plan ve Bütçe Komisyonu’na sevk edilmişti. Meclis de komisyonun bu kararına uyarak ret kararında ısrar etti.
