Kilo vermeye veya kilo almaya yönelik beslenme prensiplerinin yanı sıra, hastalıklarda beslenme yaklaşımları da önemli bir faktör. Doğru zamanlarda doğru gıdalarla beslenmek kişinin ruhsal olarak dengede olmasını ve mutluluk duygusunu pekiştirirken, yaşam kalitesini de arttırıyor.
Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Şeyma Türköner belirli miktarlarda tüketilen besinlerin vücutta mutluluk hormonlarını arttırdığını ifade ederken, işte o besinleri ve içeriklerini anlattı.
Yediğiniz yemeklerin ruh halinize iyi gelmesini istiyorsanız, siz de bu besinleri tüketmeye özen gösterin.
Açken serotonin ve endorfin, kandaki şeker miktarı azalır, kişiler kendini gergin ve mutsuz hisseder. Açlık durumunda tatlıya istek duyulmasının sebebi budur. Ağıza alınan ve eridikçe keyfi çıkarılan çikolata serotonini yükselişe geçirir ve hormon miktarı dengelenmiş olur. Yapılan bazı araştırmalarda çikolatanın içerdiği antioksidanların insan ömrünü 1 yıl kadar uzattığı saptanmıştır. Çikolata içerisinde anandamid yani mutluluk molekülü denilen bir madde bulunmaktadır. Bu sayede mutlu hissetmenizi sağlar. Ancak çikolatayı bitter olarak tüketmek çok daha iyi olacaktır.
Muz ile yapılan bazı araştırmalarda mutluluk hissi verdiği görülüyor. Bunun nedeni ise içerisinde bol miktarda bulunan triptofan aminoasidi sayesinde. Triptofan aminoasidi vücut tarafından mutluluk hormonu olarak adlandırılan serotonin hormonuna dönüştürülür. Böylece mutluluk seviyeniz fizyolojik olarak artar. Muz aynı zamanda iyi bir potasyum kaynağıdır. Potasyum vücutta kas kasılma ve gevşemeleriniz için gereklidir. Bu nedenle bayanların mens dönemlerindeki ağrılarını azaltmak aynı zamanda spor sırasında yaşanan krampları önlemek için muz iyi bir besindir.
Somon balığı, en iyi antidepresanlardan biri olarak kabul edilen omega-3 esansiyel yağ asitlerinden zengindir. Yeni bir araştırmaya göre, günlük olarak omega-3 yağ asitleri tüketen insanların diğerlerine göre her zaman daha iyi bir ruh halinde oldukları tespit edilmiştir. Somon balığı triptofan açısından zengindir. Ayrıca hem kolesterol dengesine yardımcı olur hem de kan basıncını düşürür. İçerisinde bulunan yağ asitleri sağlıklı cilt ve göz fonksiyonunu desteklemeye de yardımcı olabilir. Aynı zamanda somon balığı epilepsi ve ALS hastalıklarında beslenme tedavisi olarak uyguladığımız ketojenik diyetin olmazsa olmazlarındandır. Bunlara ek olarak somon güçlü kemikler, dişler ve sağlıklı kaslar için gerekli olan bir D vitamini kaynağıdır. Haftada iki kez yağlı balık tüketilmesi, çoğu insan için yeterli triptofan sağlayabilir. Vejeteryanlar ise omega-3’ü kabak çekirdeği, ceviz ve soyadan alabilirler.
Cevizin fiziki olarak da beyine benzetildiği ve bu nedenle beyin için faydalı olduğu bilimsel gerçekliğinin olduğu yadsınamaz bir gerçek. Beynin kesintisiz ve düzgün çalışabilmesi için gerekli olan omega-3 esansiyel yağ asidi cevizin içerisinde bol miktarda bulunur ve bu sayede zihinsel ve hücresel demansların önüne geçmede yardımcı olduğu görülmüştür. Gerçekleştirdiği elektronik mekanizmalar açısından gümüş elementine ihtiyaç duyan tek organ beyindir. İnsan beyninde bulunan gümüş elementinin, sadece cevizde bulunduğu, insan beyninin sağlıklı çalışması için bu elementin gerekli olduğu ve çocukların zeka gelişimini de olumlu yönde etkilediği araştırmalarla ortaya konulmuştur.
Bilim dünyasında; ‘İnsan vücudunda iki beyin vardır birisi kafatasının içerisinde bulunan beyin ikincisi ise gastrointestinal sistemde bulunan bağırsaklardır’ görüşü artık birçok bilim insanı tarafından kabul görmüş bir gerçektir. Buradan yola çıkarak, mikrobiyata dediğimiz bağırsak bakterilerinin doğal içeriğinde oluşabilecek değişiklikler, başta anksiyete ve depresyon olmak üzere pek çok duygu durum değişikliğiyle ilişkilendiriliyor. Bu nedenle bağırsak mikrobiyatamızın sağlıklı kalmasını destekleyen probiyotik gıdalar, aynı zamanda mental sağlığımızı da olumlu etkiliyorlar.
Yaban mersini, stres etkenlerini önleyici olarak bilinen antioksidanlar ve C vitamini bakımından zengindir. Antioksidanlar vücudumuzda bulunan ve hareket eden serbest radikalleri (toksinler) yok etmeye yardımcı olur. Bu serbest radikaller yaşlanma hızımızın artmasına neden olurlar ve iç organlara zarar verirler. Yaban mersini sindirime yardımcı olan lif ile doludur. Bazı bilim adamları yaban mersini ve çileğin kanseri önlemeye yardımcı olduğuna inanıyor.
Anne sütünden sonra örnek protein olarak gösterilen yumurta ile yapılan son araştırmalara göre içerdiği proteinin, kan plazma triptofan seviyelerini önemli ölçüde arttırdığı görülmüş. Yumurta triptofan, biyotin ve sağlığa önemli katkıda bulunan diğer besin maddeleri açısından son derece zengindir. Fosfor ve çinko gibi mineralleri de içeren kaliteli bir protein kaynağıdır. Yumurtanın hazırlanış şekli kalori ve yağ içeriğini etkilemektedir. Yağda kızartma yerine haşlanmış şekilde tercih etmeniz ilave kalori veya yağ alımının önüne geçmenizi sağlar.
Halk arasında bağışıklığı güçlendirmek için ilk başvurulan vitaminlerden olan C vitamini aslında bipolar rahatsızlığı olan bireylerde de tedavi amacıyla kullanılır. Bipolar bozukluklarda kanda yüksek seyreden vanadyum elementinin yapacağı hasara korumak için, tedavide yüksek miktarda C vitamini takviyesi önerilmektedir. Zihinsel sağlığınız için beslenmenizde C vitamini içeren (kivi, portakal, mandalina vb.) besinlere yer vermeniz hem beyin sağlığınız hem de ruhsal sağlığınız açısından sizleri iyi hissettirecektir.
