Gündelik hayatın ayrılmaz parçası haline gelen sosyal medya hakkında yapılan son araştırma, özellikle koronavirüs salgını sonrası yeni alışkanlıklar hakkında önemli ipuçları veriyor. Türkiye'de sosyal medya kullanım alışkanlıklarının bugünlerde hangi düzeyde olduğunu görmek için NG Araştırma bir çalışma gerçekleştirdi.
17-21 Nisan 2020 tarihleri arasında 15 yaş üzeri 2075 kişinin katılımıyla Türkiye genelinde yapılan kamuoyu araştırmasının ilginç sonuçları var.
Sabah kalktığımız andan itibaren elimizden düşürmediğimiz telefonlarımızın vazgeçilmezleri arasında sosyal medya var. Öyle ki her 20 kişiden 19'u sosyal medya kullanıyor.
İnsanlar tarafından büyük ilgi gören sosyal medya kanallarının öne çıkan ana özellikleri farklı kişiler tarafından da en çok tercih edilen olmasına neden oluyor. Kimimiz düşüncelerini paylaşacağı platformları tercih ederken, kimimiz ise yaşantısını fotoğraf veya video yardımı ile paylaşabileceği kanallara yöneliyor. Peki, Türkiye'de en çok hangi sosyal medya kanalı tercih ediliyor?
Katılımcıların en sık kullandığı sosyal medya kanalı %58'lik oranıyla Instagram oldu. Kısa süre öncesine kadar gençlerin yoğunlukta olduğu Instagram artık her yaş grubundan kullanıcıya ulaşmış durumda. Dünyanın en büyük video kütüphanelerinden biri olan YouTube ise %18'lik oranıyla 2. sırada tercih ediliyor. Türkiye'de her kesime ulaşmayı başarabilmiş Facebook, en sık kullanılanlar açısından %13'lük oranıyla 3. sırayı aldı. Gündemin hızlı bir şekilde takip edilebildiği Twitter %9'luk oranıyla 4. sırada.
Sosyal medyanın bu denli ilgi görmesinin nedenlerinden biri her yaştan, her kesimden insan için ilgi çekecek farklı seçenekler sunması. Hangi seçenekler daha ön plana çıkıyor ve kullanımlarda belirleyici oluyor sorusunun cevabını araştırmamızla cevaplamış olduk.
Katılımcıların sosyal medyayı kullanmalarının ana nedenlerine baktığımızda; %24'ü boş zamanını değerlendirmek, %22'si eğlenmek, %18'i yeni şeyler öğrenmek, %14'ü ise tanıdıklarıyla iletişimde kalmak için sosyal medya kullandığını ifade etti. 2020 yılını en çok etkileyen, ülkemizin ve dünyanın gündemine oturan koronavirüs burada da karşımıza çıkıyor. %8'lik kesim son günlerde koronavirüs salgınına dair bilgi edinmek ana amacıyla sosyal medya kullanıyor.
Katılımcıların sosyal medya kullanmalarının tüm nedenlerine baktığımızda ana sebepler arasında yer edinemeyenler de ön plana çıkmaya başlıyor. Sıralama şu şekilde oluştu:
| Boş zamanımı değerlendirmek | 61% |
| Eğlenmek | 57% |
| Yeni şeyler öğrenmek | 56% |
| Tanıdıklarımla iletişimde kalmak | 48% |
| Salgınla ilgili güncel bilgileri takip etmek | 40% |
| Tanıdıklarımın hayatlarını takip etmek | 31% |
| İnsanlarla düşüncelerimi paylaşmak | 27% |
| Hayatımla ilgili paylaşımda bulunmak | 18% |
| Ünlüleri/fenomenleri takip etmek | 14% |
| Yeni arkadaşlar edinmek | 11% |
Türkiye'de sosyal medya hesabı olmayan kişilerin sayısı oldukça az. Bu kadar yaygın kullanılırken kullanım sıklığı ve aktiflik durumları nasıl?
Katılımcıların %87'si hesaplarını günde birkaç kez kontrol ettiğini belirtirken, %8'i günde 1 defa kontrol ediyor. Geri kalan kesim ise haftada birkaç kez bakmanın yeterli olacağını düşünüyor.
Katılımcılara hesaplarından ne sıklıkta paylaşım yaptıklarını sorduğumuzda, sonuçlarda belirgin bir değişiklik ortaya çıkıyor. Her 2 kişiden 1'i haftada birden daha seyrek paylaşım yapıyor. Her 3 kişiden 1'i haftada bir veya birkaç defa içerik paylaşıyor. Yaklaşık olarak her 7 kişiden 1'i ise günde bir veya daha fazla paylaşım yapıyor.
Bu sonuçlar da bize oldukça büyük bir kitlenin sık sık hesaplarını kontrol etmesine rağmen, çok daha seyrek paylaşım yaptığını gösteriyor.
Sosyal medya kanallarının mobil cihazlara yönelik özelliklerini arttırması, mobil internetin yaygınlaşması gibi nedenler sosyal medyada geçirilen zamanı daha da artırdı. Elimize telefonu aldığımızda zaman su gibi akıp geçiyor. Bazı günlerde sosyal medyada geçirdiğimiz zamanın çok fazla olduğunu düşünenlerden misin? Peki, bu zamanı kontrol altında tutabiliyor musun?
Araştırmaya katılan her 4 kişiden 3'ü sosyal medyada harcadığı zamanı kontrol altında tutabildiğini belirtti. Kalanlar ise bu süreyi sınırlamakta zorlanıyor.
Peki, sosyal medyada geçirdiğin süreyi azaltmayı denedin mi? Araştırma sonuçlarına göre her 3 kişiden 1'i sosyal medyada geçirdiği zamanı azaltmayı denemezken, her 5 kişiden 1'i ise henüz denememiş olmasına rağmen bu süreyi azaltmayı düşünüyor. Yaklaşık her 3 kişiden 1'i bu süreyi azaltmayı deneyip başarılı olduğunu ifade ederken, yaklaşık her 6 kişiden 1'i ise denemesine rağmen sosyal medyada geçirdiği süreyi azaltamadığını belirtti.
Sosyal medya bağımlılığı günümüzde psikologlar tarafından ciddi olarak ele alınıyor ve günlük hayata yansıyan etkileri inceleniyor. Bu konuyu duyduğunuzda çoğunuzun 'istediğim zaman kullanmayabilirim' diye içinizden geçirdiğinizi duyar gibiyiz. Fakat kabul edelim ki gün içerisinde durakladığımız anlarda elimiz istemsizce telefona gidebiliyor :) Bakalım araştırmamıza katılanlar kendilerini sosyal medya bağımlısı olarak görüyorlar mı?
Her 10 kişiden 1'i sosyal medya bağımlısı olduğunu belirtirken, 4'ü kısmen bağımlı olduğunu, 5'i ise bağımlı olmadığını belirtti.
Ülkemizde yaklaşık 1 ay önce ilk koronavirüs vakasının tespit edilmesiyle beraber günlük yaşantımız birdenbire değişti. Bu değişimlerden biri olarak hepimizin evde geçirdiği süre artmış oldu. Acaba içinde bulunduğumuz bu durum sosyal medyada geçirdiğimiz süreyi nasıl etkiledi?
Salgından dolayı insanların yüzde 57'si sosyal medyada geçirdiği sürenin arttığını belirtirken, yüzde 40'ı ise bu sürenin değişmediğini belirtti.
Koronavirüs salgınından dolayı sosyal medyada geçirdiğimiz zamanı sorduğumuzda sonuçlar, en büyük aktivite kaynaklarından birinin sosyal medya olduğunu gösteriyor.
Katılımcıların yüzde 21'i günde 5 saatten fazla, yüzde 19'u günde 4-5 saat, yüzde 36'sı günde 2-3 saat, yüzde 14'ü ise günde 1 saat sosyal medyada zaman geçirdiklerini belirttiler. Yalnızca yüzde 3'lük bir kesim sosyal medyayı hergün kullanmadığını belirtti.
Uzmanların yaptıkları araştırmalara göre sosyal medya psikolojiyi kötü etkileyebiliyor. Herhangi bir uzman kontrolünde değerlendirme içermeyen, kişinin tamamen kendi beyanına bağlı sonuçlara baktığımızda her 10 kişiden 2'si sosyal medyanın psikolojisini olumsuz etkilendiğini ifade etti. Her 10 kişiden 6'sı psikolojisinin etkilenmediğini, 2'si ise olumlu yönde etkilendiğini ifade etti.
Salgından dolayı, hepimiz sevdiklerimizle aramıza mesafe koymak ve sosyal yaşantımıza bir ara vermek zorunda kaldık. Eve kapandığımız bu süreçte birçoğumuz, ailemiz ve arkadaşlarımızla sosyal medya kanalları yoluyla iletişime geçiyoruz. Ayrıca hiç kullanmadığımız kadar görüntülü konuşma uygulamalarını da kullanıyoruz. Peki, en çok kullanılan görüntülü konuşma uygulamaları hangisi?
Katılımcıların yüzde 95'i Whatsapp üzerinden görüntülü konuşuyor. yüzde 16'sı Facebook Messenger kullanırken, Skype ve Zoom uygulamalarını tercih edenlerin oranı yüzde 13.
Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi sosyal medyayı kullananlar büyük çoğunlukta. Fakat araştırmaya katılan her 20 kişiden 1'i sosyal medya kullanmadığını belirtti. Adeta yaşamımızın bir parçası haline gelen sosyal medyanın kullanılmama nedenleri ilgimizi çekti. Sende merak ediyorsan hadi birlikte inceleyelim!
Katılımcıların yüzde 33'ü fazla zaman aldığını düşündüğü için, yüzde 15'i özel hayatın gizliliğine uygun olmadığı için, yüzde 14'ü ise kullanmayı sevmediğinden dolayı sosyal medya kullanmadığını belirtti.
