Türkiye'nin önde gelen e-ticaret şirketlerinin de destek verdiği plastiksiz kargo kampanyası saatler içinde binlerce kişi tarafından imzalandı.
Kargolamada kullanılan plastik ambalajlar plastik kirliliğini artırıyor. Bu durumun iklim krizini de derinleştirdiğini dile getiren çevreci bir grup “Plastiksiz Kargo İstiyoruz” kampanyasını başlattı.
Plastik ambalajlar doğada yok olmadan yüzyıllarca kalarak çevre kirliliği yaratıyor, canlıların ölümüne sebep oluyor ve eninde sonunda doğanın bir parçası olan insanlar da zarar görüyor. Özellikle pandemiyle birlikte online alışverişlerde yaşanan artış bu sorunu daha da büyütüyor. Sürdürülebilir yaşam konusunda farkındalık yaratılması için çalışan çevreci grup büyük e-ticaret sitelerine sorumluluk almaları için çağrıda bulundu.
Kargo şirketleri veya üretici firmalar siparişleri kargolarken kısa vadede ucuz olduğu için plastik kullanmayı tercih ediyorlar. Üreticiye ulaştığında ise yırtılıp açılan plastik ambalajlar/paketler evsel atıklarla birlikte çöpe atılıyor, katı atık depolama sahalarında diğer atıklara karışıyor. Ancak bu plastikler doğada yüzyıllar boyunca kalarak çevre kirliliği yaratıyor, deniz ve okyanuslar kirleniyor ve canlılar zarar görüyor Ayrıca kargo poşetleri boyar madde içermeleri ve kalitesiz yapıları nedeniyle geri dönüştürülemiyor.
Son araştırmalara göre denizlerde 150 milyon tondan fazla plastik var. Mevcut gidişat değişmediği takdirde, 2025’e gelindiğinde denizler her 3 ton balığa karşılık 1 ton plastiğe ev sahipliği yapacak. 2050’de denizlerde ağırlık bakımından balıktan çok plastik olacak.
21. yüzyılın tartışmasız en büyük gerçeği iklim krizi kendini yangın, sel, kuraklık, sıcak hava dalgası gibi ekstrem iklim olaylarıyla kendini gösterirken bilim insanları bu krize yol açan en büyük etkenin petrol, kömür gibi fosil yakıtlar olduğunu belirtiyor. Maalesef plastikler de iklim krizini derinleştiren petrol bazlı hammaddelerden üretiliyor.
Bu kısa ömürlü, neredeyse geri dönüştürülmesi imkânsız ve ekonomik olmayan plastik türü, doğada arazileri işgal eden çöp sahalarına ve tarım alanlarına terk ediliyor. Burada mikroplastiklere dönüşen plastikler rüzgâr ve yağmurun etkisiyle deniz ve okyanusları da kirletiyor. Her yıl 8 milyon ton plastiğin karıştığı okyanusların etrafında yaşayan deniz kuşlarının %60'nın, deniz kaplumbağalarının ise neredeyse hepsinin midesinden plastik çıkıyor. Her yıl 100.000 deniz hayvanının plastik yüzünden hayatını kaybettiği tahmin ediliyor.
E-ticaret sitelerinin kullanımının artmasıyla birlikte kargolamada kullanılan ve kargo heyecanıyla parçalanarak açılıp atılan plastik kargo poşetleri ve ambalaj malzemeleri, tek bir kullanım için plastik krizinin daha da büyümesine neden oluyor. Üstelik, bunlar geri dönüşüme atılsa bile plastik türleri nedeniyle çoğunlukla geri dönüşmüyor.
Öte yandan, özellikle de pandemiden sonra sağladıkları konfor, iade kolaylıkları gibi nedenlerle e-ticaret siteleri daha büyük bir çoğunluk tarafından tercih ediliyor. Ve bu durum değişecek gibi de görünmüyor. Gün geçtikçe çoğu üretici internet satış platformlarında satış yapmaya geçerken, tüketiciler de ihtiyaçlarını karşılamak için bu platformları daha sık kullanıyor.
Bununla beraber tüketiciler, iklim krizinin farkında olduklarını ve giderek artan plastik kirliliğinden rahatsız olduklarını belirtiyor, plastiksiz kargonun mümkün olduğuna inanıyorlar. Bu sorunun bir parçası olmak istemeyen ve değişime öncü olmak isteyenler için başlatılan kampanyaya şimdiden binlerce kişi imza vererek destek oldu.
Kampanyayı başlatan çevreci grup, mevcut tüketim ve üretim dinamiklerinin plastik kirliliği krizini büyüttüğünü ve doğa dostu ambalaj malzemelerinin ve sistemlerinin tercih edilmesi gerektiğini belirtti. Grup taleplerini şu şekilde özetledi:
Bu sorunda en çok payı olan Trendyol, Gittigidiyor, Hepsiburada, N11, Morhipo, Çiçeksepeti, Amazon, D&R, Kitapyurdu, İdefix gibi e-ticaret şirketleri bu konuda adım atsın ve bünyelerindeki satıcılara da öncü olsun.
Geri dönüşmeyen, kompost edilemeyen, doğada atık olarak kalıp yüzyıllarca kirliliğe sebep olabilen plastik kargo atıkları yerine doğaya zarar vermeyen seçenekler kullanılsın.
Doğaya zarar veren plastik ambalajların kullanılmaması konusunda teşvikler ve yaptırımlar artırılsın.
Cemre Sıla ATILGAN- Ceren ÖZCAN TATAR- Funda FARİ -Görkem GÖMEÇ-
Gözde ÖZBEY- Nil ORMANLI BALPINAR- Sinem DEMİRKAN
