Kimi zaman gıda israfını önlemek adına, kimi zaman ise yoğun iş temponuzun zaman kısıtlılığına neden olmasından dolayı zamandan tasarruf etmek adına hafta başından veya bir gece önceden günün yemeğini hazırlamak istiyor olabilirsiniz. Bu son derece iyi niyetli planlama metodu, bazı besinler açısından sorun teşkil ederken; gıda zehirlenmelerine veya sindirim rahatsızlıklarına sebebiyet vererek ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor.
Uzmanlar tekrar ısıtılan besinler konusunda hassas ve özenli davranılmasının altını çizerken, bu besinler için sadece taze pişmiş olarak tüketilmesinin önemini vurguladı.
Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümünden Dyt. Benan Koç, ısıtılarak yenen bazı besin gruplarının sağlık açısından tehlikeli olabileceğini ifade ederek dikkat edilmesi gerektiğini söyledi.
Peki ya ikinci kez ısıtıldığında sağlık sorunlarına sebebiyet verebilecek besinler nelerdir?
Kış aylarının olmazsa olmazı ıspanak çeşitli vitamin, mineral ve temel besin öğeleri içeren besin değeri zengin yeşil yapraklı bir sebzedir. İçerdiği A,C, K, B vitaminleri, magnezyum, kalsiyum, demir mineralleri ve diyet lifi nedeniyle kalp damar hastalıklarına karşı koruma sağlar, kabızlığı önler, bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olmaktadır. Mevsiminde tüketilmesini önerdiğimiz ıspanak pişirilmeden önce sirkeli su ile iyi bir şekilde yıkanmalı tüketebileceğiniz miktar kadar pişirilmeli. Pişirilen ıspanak yemeğinin tekrar ısıtılması sakıncalıdır. İçerdiği nitrat maddesinin tekrar ısınmasıyla nitrite ve nitrozaminlere dönüşmesi ciddi gıda zehirlenmelerine yol açabilmektedir.
Sabah kahvaltıların vazgeçilmezi protein kaynağı yumurta tekrar ısıtılmaması gereken besinler arasında yer almaktadır. Yumurta, yumurta içeren yemekler ve sosların tekrar ısıtılmasıyla yumurtanın protein yapısı parçalanır ve içerisindeki su miktarı azalmaktadır bununla birlikte gıda zehirlenmesine sebep olabilmektedir.
Pişirilen patatesin saklama koşullarının sağlanmaması, yani pişirme işleminden sonra oda sıcaklığında bırakılması sonucu toksin üretir bununla birlikte Clostridium botulinum oluşumuna neden olarak Botulzim zehirlenmesine yol açabilmektedir. Bu nedenle patatesin tekrar ısıtılmasından daha çok pişen patatesin saklama koşulları önemlidir. Pişirilen patates servis edildikten sonra buzdolabında muhafaza edilmeli. Muhafaza koşullu doğru yapılan patates ikinci kez kullanılacaksa patatesi soğuk olarak patates salatası şeklinde tüketilmelidir.
Tüketeceğiniz miktarda pişirilmesi önerilen mantar tekrar ısıtıldığında protein yapısının bozulmasıyla çeşitli sindirim problemlerine, karın ağrısı ve şişkinliğe sebep olabilir.
Buzdolaplarımızda veya derin dondurucularımızda en çok saklanan yiyeceklerden biri de; protein kaynağı olan tavuk ve yumurtadır. Her ikisi de tekrar ısıtıldığında protein kompozisyonun değişmesiyle çeşitli sindirim sistemi rahatsızlıklarına sebebiyet vermektedir. Bu yüzden tüketeceğiniz porsiyonu taze şekilde pişirip yemek en sağlıklı seçenek olacaktır. Arta kalan tavuk tüketilecekse saklama koşullarına uygun saklayıp soğuk bir şekilde salatanıza veya soğuk sandviç olarak tüketebilirsiniz.
Bağışıklık sistemi dostu ve antioksidan deposu pancar; yeşil yapraklı sebzeler gibi içerdiği nitrat maddesinin tekrar ısınmasıyla nitrite dönüşmesine neden olur. Bu nedenle pancarı tekrar ısıtmak toksik bileşiklerin ortaya çıkmasına sebebiyet vererek kansorejen etki yaratabilmektedir. Pancar ve ıspanak gibi kerevizde içerdiği nitrat nedeniyle tekrar ısıtılması sakıncalı olan besinler arasında yer almaktadır.
Saklama koşulları sağlanan; servise sunulduktan sonra hava geçirmeyen saklama kaplarında muhafaza edilen ve pişirildikten sonra bir saat içerisinde buzdolabında saklanan pirinç, sağlıklı bir şekilde tekrardan ısıtılabilir. Oda sıcaklığında bir saatten fazla bekleyen pilav bacillus cereus adlı bakteri üretmeye başlar bu nedenle oda sıcaklığında uzun süre bekletilen pilavın tekrar ısıtılması çeşitli sağlık problemlerine sebebiyet verebilir.
Tüm yiyecekler; çiğ veya pişmiş olsun bekledikçe besin değerini kaybeder. İkinci kez ısıtılan yemeklerde besin değerlerinde kayıplara ve besin zehirlenmelere veya sindirim sorunlarına neden olabilir bu nedenle öğünlerinizi tüketebileceğiniz porsiyon kadar pişirmeli ikinci kez ısıtılması riskli olan besinleri tekrar ısıtmamalısınız. Pişirilmesi sakıncalı olan besinler dışında kalan yemekleri yeniden ısıtmanız gerekirse; sadece tüketeceğiniz miktar kadar ısıtmanızı bir yemeği bir kereden fazla ısıtmamanız gerektiğini unutmamalısınız. Gerekli besin güvenliğini sağlamak için pişirmenin yanında gerekli muhafaza koşullarının sağlanması da önem taşımaktadır. Pişirilen ve porsiyonca fazla yapılan yemeği iki saatten fazla oda sıcaklığında bekletilmesi bakteri üremesi sonucu ile çeşitli gıda zehirlenmelerine yol açabileceği unutulmamalıdır. Bu yüzden kendiniz ve sevdikleriniz için beslenme planı yaparken ve menüler oluştururken son derece dikkatli olmanız çok önemlidir.
