Karşılaştırma sitesi encazip.com’un yaptığı araştırmaya göre, kullanılan tüketici kredi tutarı son bir yılda yüzde 36 artış gösterdi. Son bir yıllık enflasyon oranı dikkate alınarak yapılan hesaplamaya göre konut kredilerinde daralma olurken taşıt kredilerindeki artış dikkat çekti. 2022 yılında tüketici kredilerinin oransal dağılımına bakıldığında yüzde 62’lik oranla en geniş payı ihtiyaç kredisi oluştururken konut kredisinin payı yüzde 5 düşerek yüzde 34’e geriledi. Taşıt kredisi ise geçen yıla göre payını yüzde 2 oranında artırarak yüzde 4 pay aldı.
Karşılaştırma sitesi encazip.com, tüketici kredilerinin kullanım alanlarına göre kredi artış oranlarını araştırdı. İşte 2022 yılında tüketici kredi kullanımının son durumu:
Tüketici kredileri son bir yılda TL bazında toplamda yüzde 36 artış gösterdi. En yüksek artış yüzde 217 ile taşıt kredilerinde görülürken ihtiyaç kredilerindeki artış yüzde 40, konut kredilerindeki artış ise yüzde 21 oldu. Enflasyondan arındırılan tüketici kredileri verilerine bakıldığında ise 2022 yılında, 2021’e göre yüzde 26 düşüş yaşandı. Taşıt kredisinde enflasyondan arındırılan rakamlarda da yine yüzde 72 yükseliş görülürken konut kredisi kullanımında yüzde 34, ihtiyaç kredilerinde ise yüzde 24 düşüş izlendi. ABD doları bazında ise 2021 yılına göre toplamda yüzde 1 artış görüldü. Taşıt kredisi dolar bazında yüzde 135 artış gösterirken konut kredisinde yüzde 10’luk bir düşüş yaşandı. İhtiyaç kredisinde ise yüzde 4’lük bir artış görüldü.
2021 yılında tüketici kredilerinin türüne göre oransal dağılımına bakıldığında yüzde 60 oranla ihtiyaç kredisi pay alıyor, onu yüzde 39 ile konut kredisi takip ediyordu. Yüzde 2’sini ise taşıt kredileri oluşturdu. 2022 yılının oransal dağılımına bakıldığında ise 2021 ile paralel şekilde yüzde 62’lik oranla en geniş payı ihtiyaç kredileri oluştururken konut kredilerinin payı yüzde 5 düşerek yüzde 34’e geriledi. Taşıt kredisi ise payını yüzde 2 oranında artırarak yüzde 4 pay aldı. Konut kredilerinde dolar bazlı ve enflasyondan arındırılmış verilere baktığımızda daralma izlenirken taşıt kredilerindeki artış dikkat çekti. Taşıt kredisi 981 milyon dolardan 2.3 milyar dolara yükseldi. Toplam konut kredisi kullanımı ise 21 milyar dolardan 19.2 milyar dolara düştü. İhtiyaç kredisinin ise 33.2 milyar dolardan 34.5 milyar dolara yükseldiği görüldü.
2022 yılının Kasım ayı için Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan yıllık enflasyon oranı yüzde 84,39 olmuştu. Bu durumu yorumlayan encazip.com finans uzmanları, tüketici kredilerindeki artışın enflasyon oranının çok altında kalmasının tüketici tarafında ciddi bir kredi daralması yaşanması olarak yorumlanabileceğini ifade etti. Encazip.com tarafından aktarılan bilgilere göre tüketici kredileri, genellikle tüketicilerin acil ihtiyaçları, taşıt veya konut almaları için çekilir ve fiyatları ortalama enflasyon oranı kadar yükselmiş ürün veya hizmetlerin alınması için kullanılır. Ürün ve hizmet fiyatlarının ortalama yüzde 84,39 arttığı bir ekonomide tüketici kredisi kullanımının yüzde 36 ile sınırlı kalması, tüketicilerin çok daha az kredi kullandığı anlamına geliyor. Bunun nedeni talep tarafındaki daralma olabilirken bankalar tarafından piyasaya daha az kredi verilmesi olarak da yorumlanabilir. Her iki durumda da tüketici kredisi kullanımının enflasyondan arındırılmış verilerindeki yüzde 26’lık reel gerileme, ekonomide bir daralma olduğunun işareti olarak yorumlanıyor.
Toplam taşıt kredilerindeki artış geçtiğimiz yılın aynı dönemine kıyasla TL bazında yüzde 217’lik bir artış gösterirken enflasyondan arındırılmış verilere göre bu artış yüzde 72, dolar bazındaki artış ise yüzde 135 oldu. Bu veriler, ilk bakıldığında çok daha fazla taşıt satıldığı şeklinde yorumlanabilirken toplam otomobil ve hafif ticari araç satış rakamlarına bakıldığında ise durumun böyle olmadığı gözlemleniyor. Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneğinin (ODMD) açıkladığı verilere göre 2021 yılının Ocak – Kasım dönemlerinde 518 bin 294 otomobil ile 156 bin 813 hafif ticari araç satışı ile bu segmentteki toplam araç satışı 675 bin 107 olarak görülmüştü. 2022 yılının aynı dönemi için toplam otomobil ve hafif ticari araç satış adeti 668 bin 063 seviyesine geriledi. Otomobil ve hafif ticari araç satışlarında yaşanan yüzde 1’lik düşüşün yanında özellikle dolar bazında taşıt kredilerinin yüzde 135 artış göstermiş olmasını yorumlayan encazip.com finans uzmanları, değerlendirmelerini şu şekilde yaptı: “Taşıt kredilerinin geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre ciddi bir oranda arttığını ancak toplam satışların ufak bir oranla da olsa gerilediğini rahatlıkla görebiliyoruz. Taşıt fiyatlarının hem yabancı para cinsi hem de TL cinsinde arttığı bir gerçek. Otomobil fiyatlarında ortalama yüzde 50 artış olduğu ifade edilirken özellikle kurdaki yükseliş nedeniyle yılın önemli bir bölümünde yüksek ÖTV sınıfına giren araçların sayısı arttı. Tüm bu veriler ışığında taşıt kredilerindeki artışı, düşük faizli kredileri değerlendiren tüketicilerin daha fazla taşıt kredisine yönelmesi olarak yorumluyoruz. Bu yılın aralık ayı için ise bankaların taşıt kredileri kampanyalarında ciddi bir yavaşlama gözlemlediğimizi de eklemek gerekir.”
