Hızla artan genç işsizlik, yatırımcıların yaşadığı sorunlar, gençlerin umudunu farklı ülkelerde arama hayali, durmak bilmeyen beyin göçü, Türkiye'nin yetişmiş insan gücü kaybını tetikliyor. Türk vatandaşlarının özellikle 15 Temmuz hain darbe girişiminin ardından önce batı illerine, ardından da AB ülkelerine gitmek için zorlu bir çaba harcadığı gerçeği rakamlarla içimizi burkuyor. Eğitimli nüfusun Türkiye'den bir başka ülkeye göç etme rakamları 2016'dan sonra hızla arttığı raporlara yansıyor. AB ülkelerinden vatandaşlık almak için bekleyenlerin 27 - 34 yaş grubunun çoğunlukta olduğu bildiriliyor.
Eğitimli, yatırımcı, iyi bir mesleği olan, ekonomik gücü yerinde Türk vatandaşlarının göç etmek, vatandaşlık hakkı almak için en çok tercih ettiği ülkelerin başında Amerika geliyor. CHP Milletvekili Erdoğan Toprak'ın iki yıl önce açıkladığı çarpıcı bir rapor güncelliğini hala koruyor.
Rapor 15 Temmuz Hain Darbe girişimi sonrası Türkiye'den göç dalgasına dikkat çekilmek için hazırlanmış. Dünyanın en büyük emlak danışma şirketlerinden biri olan New World Wealth'ın yayınladığı yıllık rapora göre, ABD'de konut alan Türklerin sayısı 2015 yılında 1.000 kişi iken bu rakam 2016 yılında, 5 bin artışla 6 bine dayanmış. durumda. Amerika'da gayrimenkul satın alanlar arasında Türk vatandaşları dünyada 4'üncü sıraya yükselmiş bulunuyor. Bu rakamlar sadece ABD için geçerli.
İngiliz vatandaşlığı elde etmek için bu ülkeye göçen Türkler'in gözdesi Londra olmuş. Londra'da emlak satın alarak bu ülke vatandaşlığı elde etmenin yanısıra üniversite mezunu veya bu ülkede üniversite bitirerek doktorasını tamamlamış genç girişimciler de geri dönmek istemiyor. Bu ülkeden konut almadan, çalışarak vatandaşlık elde etmenin hukuki yollarını bulanların sayısı 100 binin üzerinde gösteriliyor. Ama en çarpıcı rakam Allytta Emlak Danışmanlığı Üst Yöneticisi (CEO) Neşe Jenkins'in geçtiğimiz Temmuz ayında verdiği bilgiler. Neşe Jenkins'in verdiği bilgiler son 5 yılı içeriyor. Son 5 yıl içerisinde İngiltere'den en az 85 bin kişi Türk vatandaşı konut satın alarak İngiliz vatandaşlığına geçmenin yolunu bulmuş. 85 bin konutun ortalama maliyeti 5 milyar sterlini buluyor.
Tam da burada Gazeteci Yazar Güngör Uras'ın 'O Ülkeden Bu Ülkeye Geze Geze' adlı kitabında yer alan ilginç detaya girmeden olmaz. Uras'ın söz konusu kitabında Londra'da başından geçenler 'Türkler Londra’da Neden Kapış Kapış Ahır Satın Alıyor?' başlığıyla uzun uzun anlatılmış;
Zengin Türklerin özellikle Londralı emlakçıların gözdesi olduğu tanıklığını anlatan Uras'ın izlenimleri:
Londra sokaklarında gezinirken, baktım bir emlak komisyoncusu, hemen daldım içeri: 'Efendim, bir yabancı olarak Londra’da emlak satın almak istiyorum. Bana bu konuda yardımcı olabilir misiniz?'
Hemen 'buyur ettiler', bir odaya aldılar. Karşımda nazik bir komisyoncu...
“Beyefendi, acaba hangi ülkedensiniz?”
'Türk’üm, İstanbul’dan geliyorum.'
'Ooooo... Hoş geldiniz, sefalar getirdiniz... Madem Türk’sünüz, size bir ahır verelim.'
Birden kan beynime sıçradı. Bayağı bozuldum.
'Siz beni ne sanıyorsunuz? Bana hakaret mi ediyorsunuz?'
'Aman Beyefendi, ben size yardımcı olmaya çalışıyorum. İyilik yapayım diyorum. Siz Türkler ahıra pek meraklısınız da...'
Allah Allah! Neden ahıra meraklı oluyormuşuz? Hadi eskiden bir at sevgimiz vardı. Orta Asya’dan at binip Anadolu’ya gelmiştik. Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şen olmuştuk. Bunun için Türklerin 'atı, avradı ve silahı' çok sevdikleri yedi cihanda duyulmuştu. Adam bizi hâlâ oralarda mı sanıyor, nedir! Hakarete uğramışlığın kızgınlığı ve ezikliği içinde çıkıp gitmeye hazırlanıyordum ki durumu fark eden komisyoncunun açıklamalarıyla gerçeği öğrenebildim.
İngiltere’de gayrimenkul iki türlü satılıyor: Biri mülkiyet satışı (free-hold), öbürü uzun vadeli kira. Ancak müstakil binalar mülkiyet hakkıyla satılıyor. Bir binada müşterek mülkiyet varsa, kat satın alınmıyorsa en fazla 99 yıllık kira mukavelesi yapılabiliyor. Ahırlar mülkiyet hakkı satışı yapılabilen binalar olduğundan Türkler bunları çok tutuyormuş.
Bugün Kensington’da, Queens Gate’te iki katlı, üç yatak odalı, iki banyolu, mutfak, yemek ve oturma odalı, bahçeli, garajı içinde bir ahırın fiyatı 4-5 milyon İngiliz lirasından başlıyor. Bir başka yerde, Totenham Court Road denilen mıntıkada garajı olmayan aynı nitelikteki ahırın fiyatı 3-4 milyon İngiliz lirası.
Komisyoncu, Türklerin ahır merakını şöyle açıklıyor:
Londra’da ahır satmanın ne kadar kârlı olduğunu Türk müşterilerimiz keşfetti. Bu ahırlar, spekülatif açıdan en iyi yatırım. On-onbeş yıl önce 200-300 bin İngiliz lirasına satılan ahırlar bugün 3-5 milyon İngiliz lirasının üzerine çıktı. Ahırlar zengin mıntıkalara yapıldığından, en lüks semtte makul fiyata bahçeli mülk satın almanın yolu bu oluyor. Türk müşteri ahır alıyor, istediği zaman daha yüksek fiyata elden çıkarma imkânı var. İsterse yılın belli sürelerinde kısa dönemli kiraya veriyor. Kendi geldiği sürelerde evinde kalıyor. Türk mevzuatına göre alım-satım çok kolay..
Adam öyle güzel anlattı, öyle güzel anlattı ki bunca derdime bir yenisi eklendi:
Şu halime bakın! Londra’da ahır sahibi olmuş bunca Türk vatandaşın arasında adım bile geçmiyor. Ben ele güne karşı hangi yüzle dolaşacağım?
Türk pasaportlu genç eğitimlilerin AB ülkelerinde vatandaşlık alma mücadelesi batılı ülkelerin araştırma raporlarına da yansımış durumda.
Avrupa Birliği istatistik ofisi Eurostat, 2017 yılına ait vatandaşlık verilerini paylaştı. 2017'de 825 bin kişi AB vatandaşı olurken, İtalya yüzde 18 ile en çok vatandaşlık veren ülke olarak ön plana çıkıyor. İtalya'yı yüzde 15 ile İngiltere, yüzde 14 ile Almanya ve Fransa takip ediyor. İsveç ve İspanya'nın vatandaşlık verme oranı ise yüzde 8.
En çok AB vatandaşlığı alanlar yüzde 8 ile Faslılar ve yüzde 7 ile Arnavutlar. Bu iki ülkeyi yüzde 4 ile Türk ve Hindistan vatandaşları takip ediyor. Fransa, İtalya ve İspanya AB vatandaşlığı alan Faslıların yüzde 83'üne ev sahipliği yapıyor. Verilere yansıyan Arnavutların yüzde 97'si Yunanistan ve İtalya'dan AB vatandaşlığı aldı. Hindistan vatandaşlarına en çok vatandaşlık veren ülke ise yüzde 53 ile İngiltere.
2017 verilerine göre, AB pasaportu almaya hak kazanan Türk vatandaşlarının sayısı 29 bin 807. Bunların yüzde 50.2'si Almanya'da, yüzde 17.9'u Fransa'da, yüzde 10'u Hollanda'da, yüzde 5.3'ü İngiltere'de, yüzde 16.6'sı ise diğer AB ülkelerinde vatandaşlık aldı. (Kaynak:euronews.com)
Eurostat'ın 2012-2017 yılları arasını kapsayan verileri dikkate alındığında AB vatandaşlığı alan Türkiyelilerin sayısında düzenli bir düşüş gözleniyor.
AB vatandaşlığı alan Türkiyelerin yıllara göre dağılımı şu şekilde:
2012: 55 bin 868
2013: 46 bin 479
2014: 37 bin 463
2015: 35 bin 19
2016: 32 bin 821
2017: 29 bin 807
Türk pasaportu taşıyarak İspanyol vatandaşı olmak isteyenlerin sayısı da hızla artıyor. İspanyol Lucas Fox International ve İspanya Ulusal İstatistik Enstitüsü (INE) tarafından hazırlanan iki ayrı raporda Türk vatandaşlarının bu ülkeden konut satın alarak vatandaşlık başvurusu oldukça artmış.
Lucas Fox’ın internet sitesinde rapor hakkında şehir şehir detaylara ulaşmak mümkün. Şirketin Operasyon Başkanı Rod Jamieson yaşanan artışın kolay finansman ve düşük faiz oranlarının yanı sıra siyasi sebeplerin de olduğunu belirtiyor. Çünkü gayrimenkulleri alan yabancılar dikkat çekici. En fazla satış İngilizler ve Türklere yapılmış.
Raporda ilk çeyrekte Barcelona’da 8 bin 800 ev satılmış. Barcelona’dan ev alanların yüzde 29’u İspanyol vatandaşı. Yüzde 25’i İngiltere’den, yüzde 12’si ise Türkiye’den.
İspanya'nın hemen ardından Portekiz ve Malta'da yatırım yaparak vatandaşlık alan Türklerin sayısının da bir hayli fazla olduğu bildiriliyor.
