Otomotivde ÖTV düzenlemesini içeren Cumhurbaşkanı kararı resmi gazetede yayımlandı. 2022 yılında sıfır araç alımında uygulanacak matrah limitleri değiştirildi. 1600 silindire kadar olan araçlarda vergi dilimi Cumhurbaşkanı Kararı ile 3'ten 5'e çıkarıldı. Yeni düzenleme ne getiriyor, neler değişecek Türkiye’nin ilk ve tek trafik radyosu Radyo Trafik’te sektörün isimlerle konuşuldu.
En son Ağustos ayında yapılan matrah güncellemesi kısa sürede eridiğine dikkat çeken EBS Analiz Otomotiv Yönetim Danışmanlığı Genel Müdürü Erol Şahin, o zamanki güncellemenin de olmayan araçlara yönelik, enflasyon düşürme amacıyla yapıldığını belirtti. Yeni matrah güncellemesini yorumlayan Şahin şöyle konuştu:“Yeni matrah güncellemesiyle 1,6 motor ve altı araçlarda ÖTV matrahı 120 bin TL’ye kadar olanlarda vergi %45 daha önce bu rakam 92 Bin TL’ye kadardı. 120 bini aşıp 150 bini aşmayan araçlarda %50, 150 bini aşıp 175 bini aşmıyorsa %60, 175 bini aşıp 200 bini aşmayanlar %70, 200 bini 1 lira dahi geçmiş olursa bundan sonraki tüm ÖTV %80 üzerinden vergilendiriliyor. Burada özellikle dikkat çekilmesi gereken konu %60 ve %70 dilimin tahsis esilmesidir. Bu kısım şundan dolayı önemli; ‘aracın fiyatı düşürülmüş ama benden elden 50 bin lira para isteniyor’ gibi 80’lik dilimden 30’luk dilime indirilmiş araçlarla ilgili çok haber gördük. Vatandaştan ciddi anlamda şikâyetler olmuştu. Bir bakıma bunu ortadan kaldırmak için bu %60 ve 70’lik dilimi bir enstrüman olarak görmeliyiz. Çünkü 50 ile 80 arası korkunç fark 10’lu dilimler halinde sıralandığı için, bunları yapacak insan sayısı da doğal olarak azalmış olacak.”
Otomotiv sektöründe yapılan bu düzenlemeyle oluşacak değişiklere değinen Şahin, dar alanda dahi olsa araç fiyatlarında düşüşün olacağını belirtti. Şahin,
“%45’lik dilimde zaten araç kalmadı, %50’lik dilimde olan araçlar için ise bi değişiklik olmadı zaten 150 bine kadardı bu aralıktaki araçlarda bir fiyat değişikliği söz konusu değil. Yeni gelen %60’lık dilimde ise; daha önce bu dilim %80 olarak vergilendiriliyordu, bu dilimdeki araçların fiyatlarına yaklaşık olarak %11,1’lik bir değişim var yani 318 bin 600 TL’lik bir araç 293 bin TL’ye düşmüş olacak.70’lik dilimde indirim yaklaşık %5,5, 80’lik dilime girenlerde ise bir fiyat değişikliği söz konusu değil. Yani oldukça dar alanda kısa bir indirim sağlanmış oldu. Ama bu indirimler çok kısa süre içerisinde yok olup gidecek. Çünkü yeni model araçlar geliyor ve hammadde ile maliyet artışları uluslararası piyasada araç fiyatlarına yansıyacak ve vatandaşa zam olarak gelecek, indirim gibi görünen bu rakamlar yok olup gidecek.” dedi.
ÖTV sisteminin değişmesi gerektiğini savunan çeken EBS Analiz Otomotiv Yönetim Danışmanlığı Genel Müdürü Erol Şahin, araç talebinin ancak bu şekilde artacağını belirterek şunları söyledi: “Türkiye’de araçlar pahalı değil vergiler pahalı. Almanya’da 100 liraya üretilen bir araç 110 bin liraya satılırken Türkiye’de 90 bin liraya satılıyor. Türkiye sübvanse edilen bir ülke. Türkiye’de aşırı bir verdi uygulaması yapılıyor. ÖTV sisteminin belki de baştan sona değiştirilmesi gerekiyor. Aslında Türkiye’nin burada attığı adım, bu %50 ile %80 arasındaki dilimde, elden satışlar vs. ile 50’lik dilime indirilip vergilendirilmeyen araçlardan maliye vergimi alırım demek istiyor. Yani hükumet vergi tahsilatını daha sağlama aldı.”
Radyo Trafik’e ÖTV matrah düzenlemeleri konusunda konuşan bir diğer isim ise Otoajanda.com’un kurucusu Halil Oksit oldu. Oksit, yeni düzenleme ile stokçuluğun azalacağını belirterek, hem 1. hem 2. el araç fiyatlarında düşüş beklendiğini hatta firmaların fiyat listelerini yenilemeye başladıklarını söyledi. Oksit,“Hükumet daha önceki yıllarda da bu tür düzenlemelerle hem talebini hem arzını şaşırtmaya devam ediyor. Bu yeni düzenlemenin arkasında yatanın otomotiv satışlarında olan sıkıntının olduğunu varsayıyoruz. Ama bir yerde de bunun zamanı gelmişti. Çünkü önceki düzende ÖTV diliminin %50 ve %80 olması stokçuluğa yönlendirmişti insanları, araç peşinde koşanlar çoğalmıştı. Bir de çip krizi ve tedarik sıkıntılarıyla birlikte araç bulunamama sorunu stokçuların elini güçlendirmişti. 2 el araç fiyatları 1. El araç fiyatlarının %25 üzerine çıkmıştı. Bugün yürürlüğe giren karar ile firmalar 425 TL’ye kadar olan araç fiyat listelerini yeniliyorlar. Ve bu yeni fiyatlandırma hem 1. el hem 2. el araç fiyatlarında etkili olacak gibi bir beklenti var piyasada. Bi %10-15 daha 2. el araç fiyatlarında düşüş olabilir.” dedi.
Hükumetin yeni düzenlemeyle, Türkiye’nin ekonomik durumuna uygun ekonomik modelli araçları öne çıkaran bir profil çizmek istediğini ve yeni bir otomobil spekti oluşturduğunu belirten Oksit, tüketicinin araca ulaşmasının önündeki en büyük engelin ise kredi miktar ve faizleri olduğuna değindi. Oksit,“Hükumet Türkiye’nin ihtiyacına yönelik yeni bir otomobil spekti, otomobil özellikleri çizmiş oluyor aslında. Bu nedir; Türkiye’de alınacak otomobiller düşük motorlu olacak, çok yüksek zevke hitap eden otomobiller olmayacak çok yüksek teknolojide otomobiller olmayacak. Türkiye’nin ekonomik durumuna uygun ekonomik modeller öne çıkarılacak.
Her ne kadar bu düzenlemeler olumlu gibi görünse de şu anda en büyük sıkıntılardan biri kredi faizlerinde yaşanıyor. Bugün tüketici otomobile ulaşma konusunda en büyük sıkıntıyı faiz oranlarında yükseliş ve BDDK’nın Temmuz ayında aldığı kararın yarattığı bariyer nedeniyle yaşıyor. Böyle bir ortamda otomobile ulaşmak zorlaştı. Ayrıca zaten otomobillerin miktarına göre vade ve kredi tutarı sınırı getirilmişti. Bir otomobile bugün 150 bin TL’den fazla kredi kullanamazsınız. Vatandaş cebinden nakit çıkartmak zorunda, bu da piyasanın kilitlenmesine yol açıyor. Bence şu anda piyasalara bir kan verilmek isteniyorsa, taşıt kredisi faizlerine de bir açılım sağlanması gerekir.”dedi.
