Panik Atakla Baş Etmenin Yolu Nedenini Anlamaktan Geçiyor
Panik bozukluk semptomları toplumda en sık rastlanan şikayetlerin başında geliyor. Toplam nüfusun neredeyse üçte biri yaşamı boyunca bir panik bozukluk semtomu yaşıyor. Araştırmalar oranının kadınlarda erkeklere göre en az iki kat daha fazla olduğunu gösteriyor. Uzman Psikolog Ani Eryorulmaz, panik bozuklukları ve baş etme yöntemlerini inceledi.
Panik bozukluk semptomları toplumda en sık rastlanan şikayetlerin başında geliyor. Toplam nüfusun neredeyse üçte biri yaşamı boyunca bir panik bozukluk semtomu yaşıyor. Araştırmalar oranının kadınlarda erkeklere göre en az iki kat daha fazla olduğunu gösteriyor.
Stres dönemlerinde, ya da bireyin farkında olmadan yaşadığı zorluklar karşısında vücudu haberdar etmek için ön uyarı sistemi devreye giriyor. Uzman Psikolog Ani Eryorulmaz, panik bozuklukla ilgili ilk belirtileri böyle tanımlıyor. Hayatta kalmaya programlanmış olan insan bedeni, korktuğu bir durumla karşılaştığında beyin vücuda tehlikede olduğu sinyalleri yolluyor. Örneğin, ormanda bir ayıyla karşılaşmak gibi gerçek bir tehlike olduğunda, beyin vücuda “kaç ya da savaş” komutu veriyor. Vücut ise hayatta kalabilmek için bir alarm sistemini devreye sokuyor. Panik bozukluğun vücudun hassas bir tehlike detektörü olduğunu belirten Eryorulmaz, “Örneğin bir duman detektörünün yangın dumanına uyarı vermesi gerekirken, ekmek kızartırken çıkan masum dumana alarm vermesi gibi, panik atağı, çok hassas olan bir sistemin yanlış alarm vermesine benzetebiliriz.” diyor.
Panik bozukluk, bireyin atak süresini çok uzun gibi hissetmesine rağmen aslında sadece ortalama üç dakika sürüyor.
Panik Atak Yaşayanların Sıkça Karşılaştığı Durumlar
Eryorulmaz, panik atak yaşayanların sıkça karşılaştıkları durumları bilimsel verilere dayanarak özetliyor.
Panik atakla tanışma
Panik atakla ilk tanışma, çok yüksek atan bir nabız, nedensiz terleme, titreme, nefessiz kalma, göğüs ağrısı, baş dönmesi gibi belirtilerle başlıyor. Bu şikâyetlerle bir kalp krizi ya da tehlikeli bir rahatsızlık geçirdiğini düşünerek acil servislere ya da hastaneye başvuranların sayısı azımsanmayacak kadar fazla.
Fiziksel emareler
Fiziksel şikâyetler nedeniyle tüm tetkikler yapıldıktan sonra doktorun “fiziksel olarak bir şeyiniz yok bir psikologla görüşün” cevabı ile kişinin kafası karışıyor. Diğer yandan, hissedilen tüm rahatsızlıklar gerçek gibi olsa da fiziksel bir rahatsızlığının olmadığını duymak bazen bireyi rahatlatmaya da yetmeyebiliyor.
Tekrarlama korkusu
Bir kez atak yaşayan birey bunun her an tekrarlanabileceği korkusu ile yaşamaya başlayabiliyor. Bu semptomlar her an her yerde meydana gelebiliyor. Bu semptomların belirtilerini sosyal bir ortamda ya da kalabalık bir mekanda hissettiğinde birey, böyle yerlere gitmekten vazgeçebiliyor.
Hayat kalitesinde düşüş
Panik bozukluk ile birlikte yaşanan endişe, bireyin hayat kalitesinde de düşüşe neden olabiliyor.
Panik bozukluk hissedince yapılması gerekenler
Panik bozukluk anında rahatlatamaya yardımcı olacak önerileri ise Eryorulmaz şöyle sıralıyor.
Dışarı çıkın
Kapalı bir alandaysanız, dışarı çıkıp ağaçlara, gökyüzüne bakmak sizi rahatlatacaktır.
Nefes alın
Derin nefes alın ve sadece nefesinize odaklanın.
Bu durumun geçici olduğunu kendinize hatırlatın
Panik bozukluk durumu yaşandığında bunun geçeceğinin bilincinde olmak büyük önem taşıyor.
Kendinize bu durumun geçeceğini hatırlatmaya çalışın ve bu durumun en fazla 3 dakika süreceğini kendinize tekrarlayın.
Hayatı Yavaşlatın
Panik bozukluk belirtileri yaşıyorsanız hayat temponuzu yavaşlatmayı deneyin. Ancak sıkıntıların devam ettiği durumlarda mutlaka psikolojik yardım almak ve hayatınızdaki stres kaynaklarına göz atmanızda büyük yarar var.
Uzm. Dan. Psikolog Ani Eryorulmaz Hakkında
Lisans ve yüksek lisans eğitimini Boğaziçi Üniversitesinde tamamladı ve mesleki kariyerine Boğaziçi Üniversitesi “Erken Çocukluk Merkezi”nin yöneticiliği görevini yaparak başladı. 2001-2008 yılları arasında Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde yarı zamanlı öğretim görevlisi olarak görev yaptı. AETD (Aile ve Evlilik Terapileri Derneği) tarafından düzenlenen EFTA (European Family Therapy Association) aile ve evlilik terapileri eğitimi aldı. Ayrıca yurtiçi ve yurtdışında Tranaksiyonel Analiz, Evlilik Öncesi Danışmanlık, Boşanma ve Boşanma Sonrası Kurulan Ailelerle Çalışma konularında eğitim çalışmalarına katıldı. Halen bireysel terapiler, aile ve evlilik terapileri konusunda çalışmalarını bağımsız olarak sürdürmektedir.
“Eyvah Boşanıyorum” ve “Zehirli İlişkiler” isimli iki kitabı bulunmaktadır.
