Dün meşhur bir semt pazarına uğradım. İğne atsanız yere düşmüyordu!
“Hayat pahalılığından olsa gerek insanlar marketlerden kaçıp pazarlara yöneldi…” diye iç geçirerek tezgâhlar arasında dolaşırken, kulağıma bir gürültü takıldı.
Sesin geldiği tarafa doğru yöneldiğimde bir pazarcı ile müşterisinin tezgâh başında tartıştığını gördüm. Yaklaşıp olayı anlamaya çalıştım. Bu esnada tartışan bayan kızgın ifadeyle,
“İnsanları kandırıyorsunuz, helal mi aldığınız bu para!” diye söylenerek uzaklaştı.
Neler olduğunu tam anlayamamıştım ve tartıştığı esnafta onun arkasından, “Alma o zaman!” diye söylendi fakat beni de görünce kendini toparlayıp “Buyur abi!” dedi.
Tezgâhında güzel taze fasulye vardı ve üzerinde de 15 rakamı yazıyordu.
“30-35 liradan aşağı fasulye yok pazarda, demek ki elindeki malı bitirmek için fiyatını indirmiş olmalı…” diye düşünüp tam “Bir kilo fasulye verir misin” diyecektim ki,
yanımdan geçen bir başka bayanın, “15 lira ama yarım kilo!” demesini duyunca, gözlerimi bir perde daha açıp kesekağıdının üzerinde yazan o 15 rakamının yanında minicik, okunamayacak kadar küçük harflerle “Yarım kilo” yazdığını gördüm.
O pazarcının beni gözaltından süzerken, bende sert bir bakış atarak;
“Az önceki hanımefendinin söylediği doğru, Allah sizi ıslah eylesin!” diyerek oradan uzaklaştım.
O andan itibaren gözlerim fal taşı gibi açılmıştı, hangi pazar tezgâhına baksam hemen hemen hepsinde de aynı rakam düzeni vardı; ilk rakam büyük ikincisi küçük yazılmış. Yani 3.5 rakamını siz üç buçuk lira gibi okuyorsunuz ancak gerçek rakam 35 lira ve bu rakam fazla olduğu için uyanıp onu almaktan vazgeçebiliyorsunuz ancak, 3.99 liranın 99 unu küçük olduğu için göremediğinizden 4 lira ödeyip aslında eksik gramajlı ürün alıyorsunuz farkında olmadan. Yani hileli alışveriş!..
Peki, bunun yaptırım gücü yok mu?
Olmaz olur mu var tabi ki, TC. Kanunlarına göre yarım kilo yazmak, küçük rakamlarla yazmak vb. yasak. Cezası müeyyidesi var.
Gel gör ki, denetim yeterli mi, ceza caydırıcı mı?
Daha da vahim olanı var;
Dün akşam bültenlerinde, böyle bir habere şahit olduk ekranlardan.
Pazardan alış veriş yapan yine bir bayan anlatıyor;
“Bir ürünü bir kilo niyetine yarım kilo tartıp vermişler, sonradan uyanıp geri dönerek o pazarcının hileli rakamlarını belgeleyip ilgili mercie şikâyette ettim, o görevli de bana “Sil o görüntüleri!” deyince çılgına dönüp çektiğim görüntüleri sosyal medyadan paylaştım..." Sonra bu olay bizim habercilere malzeme oluyor.…
Diyeceğim o ki dünkü gezdiğim semt pazarından çıkardığım sonuç; bu hileli yolların genele yayılarak neredeyse olağan hale gelmiş olmasıydı! Daha da acıtıcı olansa; ekonomik krizin veya insanların alım gücünün zayıflaması en çok da ahlaki değerleri vuruyor olsa gerek...
