2022'de nelere zam geldi | Zamsız gün geçmedi

Aralık ayının son günü gece yarısı zam yağmuru, ekonomistleri bile hayrete düşürdü. Sırf geçtiğimiz memur ve emeklilere yapılacak olan zam oranını düşük tutmaya dayanak olmasını sağlamak için 2022'nin ilk gününe ertelenen zamlar, dar gelirli maaşla çalışanların belini büktü. TUİK eliyle aylardır kamu çalışanları ile emekliye rakam oyunlarıyla düşük ücret ödeyen hükümet, bakın yıl boyu nelere zam yaptı

2022 yılına girdiğimiz veya girmeye hazırlandığımız dakikalarda pek çok yeni zammın duyurusu yapıldı. Elektrik faturasına en az yüzde 50, doğalgaz faturasına ise yüzde 25 zam geldi. İstanbul'da köprülerden çift yönlü ücret alınmaya başlandı. Şimdiden Ocak ayı enflasyonu merak ediliyor.

Türkiye’nin 2022’de de bir numaralı gündem maddesi ekonomi ve hayat pahalılığı olacak gibi gözüküyor. Yeni yılın ilk günlerinin ilk gündem maddesi yine zamlar oldu. Öyle ki 1 Ocak 2022 saat 00:01’den itibaren büyük zamlar devreye alındı.

Bu zamlar arasında en dikkat çekenleri ise hanelerin kullandığı elektrik ve doğalgaza yapılan zamlar oldu. Hükümet bu zamların büyük bir kısmını uzun süredir karşıladığını ifade ediyordu. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez vatandaşa gelen faturanın 4’te 3’ünün devlet tarafından karşılandığını söylemişti. Dönmez 13 Aralık 2021 tarihinde yaptığı açıklamada, “Devlet 160 milyar TL fedakarlık yaptı” demişti.

DOĞALGAZDA KONUTA YÜZDE 25, SANAYİYE YÜZDE 50 ZAM

Yeni yılın ilk zammı doğalgaza geldi. Saat 1 Ocak 2022 saat 00:13’te Anadolu Ajansı tarafından servis edilen habere göre; konutlar için doğalgaza yüzde 25, sanayi aboneleri için yüzde 50, elektrik üretim amaçlı doğalgaz kullanan tesislere ise yüzde 15 zam geldi.

Özellikle sanayi aboneleri için yapılan yüzde 50 zam, üretici enflasyonu açısından ciddi baskı yaratıyor. Bu zammın dolaylı yoldan tüketicilere de yansıması bekleniyor.

ELEKTRİKTE EN AZ YÜZDE 50 ZAM

Yeni yıla girmeye 40 dakika kala yine Anadolu Ajansı elektrik zamlarını duyurdu. ‘Kademeli tarife’ ismi verilen bu sistemin detaylarını Enerji Piyasası Denetleme Kurulu (EPDK) açıkladı. Açıklamada kömür fiyatlarında 5 kat, doğalgaz fiyatlarında 10 kat artışlar olduğu anımsatıldı.

Fakat fiyat artışları kaynaklı devletin sübvansiyonlarına rağmen artık ‘maliyet ayarlaması’ yapılması gerektiği vurgulandı.

Bu kapsamda, verimlilik odaklı kademeli tarifeye geçişle 1 Ocak'tan itibaren mesken aboneleri için aylık 150 kilovatsaate kadar olan tüketim miktarları için nihai fiyat kilovatsaat başına 1 lira 37 kuruş, aylık tüketimi 150 kilovatsaat üzeri olan mesken aboneleri için ise kilovatsaat başına 2 lira 6 kuruş uygulanacak.

Yapılan hesaplamaya göre, mesken abonelerinde aylık 150 kilovatsaate kadar olan 1. kademedeki tüketim miktarları için nihai fiyatlar yüzde 50 artacak, 150 kilovatsaatin üzerindeki 2. kademe tarifesi de 1. kademeye göre yüzde 50 fazla olacak.

KÖPRÜLERE YÜZDE 24.5 ZAM

15 Temmuz Şehitler Köprüsü ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nün de geçiş ücretleri zamlandı. Geçen yıl köprülerin fiyatları yüzde 26 zam ile 10.5 TL’den 13.25 TL’ye yükseltilmişti. Bu yıl ise köprülerden çift yönlü ücret alınmaya başlanacak ve tek yön geçiş ücreti 8.25 TL olacak. Karşıya gidip gelmek isteyen bir otomobil sürücüsü 16.5 TL ödeyecek. Yani karşıya gidip gelmenin fiyatına yüzde 24,5 zam geldi. 2017 yılında köprülere çift yönlü kamera sistemi kurulmuş, yetkililer bunun güvenlik amacı ile olduğunu açıklamıştı.

Yavuz Sultan Selim Köprüsü'nde ise 2021 sonunda 27.5 TL olan geçiş ücreti 19 TL olarak çift yönlü düzenlendi. Bu köprülerde artış yaklaşık %38 oldu.

Başka bir yap-işlet-devret projesi olan Avrasya Tüneli’nde ise otomobil geçiş ücreti 46 TL’den 53 TL’ye çıktı. 00:00 – 05:00 saatleri arasında tünelin ücreti 26,50 TL olarak belirlendi.

BENZİNİN FİYATI 12 TL ÜZERİNDE

Dolar 18 TL iken benzinin litre fiyatı 11.6 TL idi. Dolar kuru 13 TL civarında işlem görürken de benzinin litre fiyatı 12.91 TL oldu. Benzinde indirim beklenirken, üstüne art arda zamlar yapıldı ve bu zamlar daha önce olduğu gibi eşel mobil sistemden karşılanmadı. Zamlar doğrudan pompa satışa fiyatına yansıtıldı. Motorinin litre fiyatı da 20 Aralık'ta 11.46 TL iken, 3 Ocak itibarıyla bu rakam 12.73 TL oldu. 13 günde benzin ve motorine yapılan zam oranı yüzde 11'i aştı.

İstanbul Ticaret Odası (İTO) verilerine göre ise İstanbul’un yıllık enflasyonu yüzde 34’ü aştı. Kur şoklarının yaşandığı aralık ayındaki fiyat artışları yüzde 9,65 oldu. İstanbul’un enflasyonu pazartesi günü açıklanacak olan TÜİK’in Tüketici Fiyat Endeksi verilerinin (TÜFE) öncüsü olarak kabul ediliyor.

OCAK AYI ENFLASYONU NE OLACAK?

Reuters anketine göre; para politikası ve yeni ekonomik model endişeleriyle rekor seviyelerde değer kaybeden TL'nin etkisi ile Tüketici Fiyatları Endeksi'nin (TÜFE) Aralık ayında 18 yılın zirvesi olan %30.6'ya yükselerek yılsonu hedeflerinin çok üzerinde gerçekleşmesi bekleniyor. Bu yeni zamların etkisi ile Ocak ayında görülecek, o zaman TÜFE’nin seyri merak ediliyor.