Kambiyo rejiminde yeni dönem

ANKARA (AA) - Türkiye'de uygulanan kambiyo rejiminin daha da serbestleştirilmesi amacıyla Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun'daki idari para cezaları güncellenirken, sektörün de talepleri doğrultusunda yetkisiz döviz bürolarına daha ağır yaptırımlar getiriliyor.

Nakit para veya nakit para yerine geçen ve ödeme aracı olarak kullanılabilen her türlü bono, çek, poliçe ve diğer menkul kıymetlerle, kıymetli maden ve kıymetli taşların iç piyasada tedavülü ve ihraçla ithaline ilişkin usul ve esasları kapsayan 1567 sayılı kanunda değişiklikler öngören teklif TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi.

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, kanunda idari para cezaları güncellenirken, kabahatlarla cezalar arasındaki ölçüsüzlüğün giderilmesi amaçlandı.

Bu çerçevede daha önce mevzuata aykırı fiiller için uygulanan idari para cezalarında 6 bin lira olarak uygulanan mevcut alt sınır 10 bin liraya, üst sınır ise 25 bin liradan 50 bin liraya çıkarıldı. Böylelikle kanunda başka bir yaptırım öngörülmemesi halinde, yönetmelik ve tebliğlerle diğer genel ve düzenleyici işlemlere aykırılık durumlarında 10 bin liradan 50 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak.

Mevcut uygulamada kambiyo ya da kıymetli madenler gibi kıymet ya da eşyaları mevzuata aykırı olarak yurttan çıkaran veya yurda sokanlara rayiç bedel kadar, bunun teşebbüsü halinde rayiç bedelin yarısı kadar idari para cezası öngörülürken, yeni düzenleme ile uluslararası uygulamalara uyumlu olarak söz konusu ceza, rayiç bedelin yüzde 20'sine indirildi. Cezanın uygulanması bakımından fiilin teşebbüs halinde kalması ya da gerçekleşmesi ayrımı kaldırıldı. Ayrıca eski katı kambiyo uygulamaları dönemlerinden kalan 'izinsiz olarak' ifadesi konuya ilişkin metinden çıkarıldı. Bu şekilde idari para cezası miktarı rayiç bedelin yüzde 20'sine kadar indirilerek, kambiyo rejiminin daha da serbestleştirilmesi amaçlandı.

İthalat, ihracat ve diğer kambiyo işlemlerinde döviz veya Türk parası kaçırmak kastıyla muvazaalı işlemlerde bulunulması halinde, yurda getirmekle yükümlü oldukları veya kaçırdıkları kıymetlerin rayiç bedelinin yüzde 40’ı oranında idari para cezası uygulanacak. Fiilin teşebbüs aşamasında kalması halinde yurda getirmekle yükümlü oldukları veya kaçırdıkları kıymetlerin yüzde 20'i kadar idari para cezası verilecek. Söz konusu cezalar mevcut uygulamada fiili durumda kıymetlerin rayiç bedeli, teşebbüs halinde ise rayiç bedelin yarısı kadar uygulanıyordu.

Yetkisiz döviz bürolarının cezaları katlandıÖte yandan, sektörün de talebi doğrultusunda yetkisiz döviz bürolarına daha caydırıcı cezalar öngörüldü.

Buna göre gerekli izin ve belgeyi almaksızın ticari faaliyette bulunan döviz bürolarına 50 bin liradan 250 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak. Bu cezalar mevcut uygulamada 3 bin lira ile 25 bin lira arasında değişiyor. Yetkisiz faaliyetin gerçekleştirildiği iş yerindeki tüm faaliyetler, bir aydan 6 aya kadar, tekrarı halinde ise sürekli durdurulacak.

Yetkisiz faaliyette bulanan döviz bürolarının ilan ve reklamlarından veya yaptıkları işin mahiyetinden söz konusu iş yerini sadece faaliyet izni veya yetki verilmesi gereken faaliyet konularında iştigal etmek maksadıyla açtıkları veya işlettikleri anlaşılıyorsa, söz konusu işyerindeki faaliyet sürekli durdurulacak.

Söz konusu düzenlemeyle mevzuatlara riayet eden ve vergileri zamanında ödeyen mükelleflerin haklarının korunması ve haksız rekabetin önlenmesi amaçlanıyor.

'Daha liberal bir yapı öngörülüyor'Türk Ticaret Kanunu (TTK) ile kambiyo mevzuatı da uyumlaştırılıyor. Kanuna dayanılarak çıkarılan mevzuat kapsamında faaliyet izni veya yetki verilen anonim şirketler Türk Ticaret Kanunun 330'uncu maddesi kapsamında özel kanuna tabi anonim şirket olarak değerlendirecek.

Diğer taraftan Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, konuya ilişkin sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda 'Türkiye, dışa açık, serbest piyasa ekonomisi benimsemiş bir ülkedir. Döviz kuru rejiminin değiştirilmesi, kambiyo rejiminde kısıtlamaya gidilmesi asla söz konusu değil. Meclisteki teklif esasen AB ile uyumlu ve daha liberal bir yapı öngörüyor.' değerlendirmesinde bulunmuştu.