'Uyarlama davaları' için teyit niteliğindeki kanun
Resmî Gazete’de geçtiğimiz günlerde yapılan bir düzenleme dikkat çekti. Buna göre kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’na eklenen bir maddeyle, beklenmeyen maliyet artışları sebebiyle zor durumda kalan müteahhitlere ek ödeme yapılacak. Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğr. Üy. Doç. Dr. Umut Yeniocak, Kanunun ilk cümlesindeki, “Ülkemizde ve dünyada hammadde temininde ve tedarik zincirlerinde yaşanan aksaklıklar ile girdi fiyatlarındaki beklenmeyen artışlar nedeniyle…” ifadesinin, uyarlama hakkının yasal olarak teyit edilmesi” manasına geldiğini söyledi.
Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğr. Üy. Doç. Dr. Umut Yeniocak, öngörülemeyen döviz artışları karşısında vatandaşı korumak adına uyarlama davaları açılabileceğini kamuoyunda ilk kez gündeme getirerek dikkatleri çekmişti. Umut Yeniocak, ek fiyat farkı ve/veya sözleşmelerin devri” başlığını taşıyan bu düzenlemeyle, 1 Aralık 2021 tarihinden önce ihalesi yapılan mal ve hizmet alımları ile TL bazlı yapım işlerinde, 1 Temmuz 2021 ile 31 Aralık 2021 tarihleri arasında gerçekleştirilen kısımlar için sözleşmede ek ödeme (fiyat farkı) verilmesine ilişkin bir düzenleme bulunmasa bile ek fiyat farkı ödemesi yapılmasına imkân tanındığına ifade etti.
Umut Yeniocak, kabul edilen bu Kanun maddesindeki en önemli hususun, maddenin ilk cümlesinde yer alan “Ülkemizde ve dünyada hammadde temininde ve tedarik zincirlerinde yaşanan aksaklıklar ile girdi fiyatlarındaki beklenmeyen artışlar nedeniyle…” ifadesi olduğunu belirtti. Bu ifadenin, uzun zamandır dile getirilen, son aylarda yaşanan ekonomik gelişmeler karşısında, döviz bazlı sözleşmelerin ve TL bazlı tedarik sözleşmelerinin büyük çoğunluğunun uyarlanması gerektiğine ilişkin görüşün yasal olarak teyit edilmesi anlamına geldiğini de dile getirdi.Kanunda kullanılan bu ifadenin, şu anda açılmış ya da açılmak üzere olan tüm uyarlama davaları bakımından oldukça önemli bir delil olduğunu beliretten Umut Yeniocak, “Özellikle, uyarlama davalarının kazanılabilmesi için mahkemelerin aradığı, ‘öngörülemez gelişmelerin yaşanmış olması şartı’nın içinde bulunduğumuz dönemde gerçekleşmiş olduğu, bu kanun düzenlemesiyle devlet tarafından teyit edilmiş oldu.” şeklinde konuştu.
Umut Yeniocak, başta inşaat sözleşmeleri olmak üzere, kira sözleşmeleri ve aşırı fiyat artışları sebebiyle sürdürülemeyen tüm tedarik sözleşmeleri için açılan ya da açılması düşünülen uyarlama davalarında, Resmi Gazete de yayımlanan bu kanun maddesinin delil olarak kullanılabileceğine işaret etti.
