YSK'nın İstanbul kararına kimler karşı çıktı
İstanbul'da 31 Mart Seçimleri'nin iptalini ve 23 Haziran'da yenilenmesinin yolunu açan YSK Kararı'nın gerekçeleri ile, kararda ret oyu kullananların gerekçeleri ortaya çıktı.
Türkiye'yi seçim atmosferine yeniden sürükleyen tartışmalı YSK kararlarında üyelerin şerh düştüğü konular tek tek yer aldı. AK Parti yöneticilerinin 'Oyumuz çalındı' iddiaları YSK kararları arasında yer almazken, seçimi iptal ettiren hususlar, gerekçeler ve muhalefet şerhi düşen üyelerin itirazlarına açıklık getirildi.
İşte o karşı oy yazılarından öne çıkan başlıklar...
BAŞKAN GÜVEN: “HATALAR GİDERİLDİ, OYLAR YENİDEN SAYILDI”
Karara muhalif kalan YSK Başkanı Sadi Güven ise, dosyadaki belgelere göre; usulsüz oluşturulan 754 sandıktaki sandık kurullarının 750’sinde AK Partili, 723’ünde de CHP’li üyelerin yer aldığına dikkat çekerek, sandık kurullarının oluşumuna ilişkin itiraz sürecinin seçim takvimine göre 2 Mart 2019’da “Sandık kurullarının usulsüz oluşması tam kanunsuzluk halini oluşturmaz. Sandık kurullarının kuruluşuna ilişkin işlemlerin kesinleşmesinden sonra bu kuruluşa karşı yapılacak itirazlar seçimden sonra o seçimlerin iptali için tek başına bir itiraz sebebi olarak ileri sürülemez. 298 sayılı Kanunun 21 ve 23. maddeleri gereği 5 kişisi siyasi parti temsilcisi olup 7 kişiden oluşan sandık kurulunda siyasi partili üyelerle birlikte görev yapan usulsüz atanmış sandık kurulu başkanının 31 Mart 2019 günü yapılan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimine ilişkin maddi hatalar giderilip geçersiz oyların tamamının yeniden sayılması karşısında tek başına seçimin neticesine tesir ettiğine ilişkin seçimin iptalini gerektirir tespit olmadığından sayın çoğunluğun seçimin iptali ile yenilenmesine ilişkin kararına katılmıyorum” dedi.
MUHALEFET GEREKÇELERİ
Karara muhalif kalan Başkan Sadi Güven, Yunus Aykın, Kürşat Hamurcu ve Cengiz Topaktaş’ın karşı oy yazılarında özetle tespitlere yer verildi:
SAYIM HATALARI DÜZELTİLDİ: İstanbul genelinde tüm sandıklarda geçersiz oylar, bir kısım sandıklarda ise tüm oylar yeniden sayılmıştır. Bu oyların yeniden sayımı sonucunda da her zaman yapılabilen maddi ve olağan hataların dışında bir hataya rastlanmamış ve maddi hatalar ile geçerli sayılması gerekirken geçersiz sayılan oylar nedeniyle yapılan sayım hataları düzeltilmiştir. Yeniden sayım ilçe seçim kurullarının nezaretinde yapılmış olup, oy pusulaları bir kez daha elden geçirilmiştir. Sandık kurullarınca sandık başlarında yapılan sayım sonuçları ilçe seçim kurullarınca yapılan yeniden sayımlar sonucunda bir kez daha meşruiyet kazanmıştır. İki kez yapılan sayım sonuçlarının tanınmaması ve sırf sandık kurulunun oluşumundan hareket edilerek İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimlerinin iptaline karar verilmesi kabul edilemez bir durumdur.
SEÇMEN İRADESİ YOK SAYILDI: Kurulumuz 16 Nisan 2017 seçimlerinde mühürsüz oy pusulalarının ve mühürsüz zarfların geçerli sayılmasına karar vermiş, asıl olanın seçmen iradesi ve oy kullanma hakkı olduğunu ve hakkın özünün korunması gerektiğini belirtmiştir. Şimdi ise sonuçlar birden fazla aşamadan geçerek ortaya çıktıktan sonra, üstelikte kanuna uygun olmayan şekilde oluşturulan sandık kurullarının yaptığı işlemlerin yok sayılması gerektiğine dair kanuni bir düzenleme de bulunmamasına rağmen, oy sayım ve döküm işlemlerini yok sayarak, seçimin iptali ve yenilenmesi kararı ile seçmenlerin iradesini yok saymıştır.
HATANIN SORUMLULUĞU SEÇMENE YÜKLENEMEZ: Seçmenlerin sandık kurulunun oluşumuna itiraz etmeleri ve sandık kurulunun nasıl oluşturulduğunu bilmeleri mümkün değildir. Seçmenler Anayasa gereğince kendilerine tanınan seçme hakkını kullanarak oy vermişlerdir. Sandık kurulunun oluşumunda bir hata varsa bunun sorumluluğu seçmenlere yüklenemez.
FARAZİ GEREKÇELER: Sandık kurullarında görev almaları mümkün bulunmayan kimselere görev verilmiş olması nedenine dayanılarak bir seçimin iptal edilebilmesi için, kanuna aykırı bu davranışın seçim sonuçlarına etki yaptığının mutlaka açık ve net olarak ortaya konulması şarttır. İtiraz dilekçelerinde bu yolda bir gerekçe olmadığı gibi, bu hususun seçim sonuçlarına nasıl etki yaptığı da açık, net, somut belge ve kanıtlarla ortaya konulmamıştır.
Kamu görevlisi olmayan sandık kurulu başkanının, parti temsilcisi olan beş sandık kurulu üyesinin bilgisi ve onayı dışında hangi eylem ve işlemiyle, seçimin dürüstlüğü ve objektifliğine müdahale ettiğine ilişkin somut iddia ve itiraz bulunmamaktadır. Tahmini ve farazî gerekçelerle, seçmen iradesi yok sayılarak salt sandık kurulu başkanın kamu görevlisi olmaması nedeniyle seçimin iptaline karar verilmesinde hukukî uyarlık bulunmamaktadır.
KISA KARARDA OLMAYAN GEREKÇELER: Yüksek Seçim Kurulunun 6 Mayıs 2019 tarihinde yapılan toplantısında itiraz eden Adalet ve Kalkınma Partisinin seçimin iptali için ileri sürdüğü sebeplerden sandık kurulu başkanlarının 298 sayılı Kanunun 22. maddesine aykırı olarak belirlendiği ve bu durumun da seçim sonuçlarına müessir olduğu iddiası dışındaki sebepler kabul edilmemiştir. Kısa karar hüküm niteliğinde olup, gerekçeli kararın hükümle uyumlu olması gerekir. Gerekçeli karar, açıklanan hükmün gerekçelerinin gösterilmesinden ibaret olup, gerekçeli kararda hükmün dayandığı sebepten farklı sebeplere dayanılması, ilan edilen hükmün hem muhalif kalan üyeler hem de ilgililer tarafından denetlenmesini zorlaştırır.
2 SANDIK: Başkanının kanuna aykırı belirlendiği tespit edilen 754 sandığın sadece 2 tanesinde (Beşiktaş 1034, 1241 numaralı sandıklar) sayım döküm cetvellerinde eksiklik bulunmaktadır. Bu iki sandıkta, sayım döküm cetveli düzenlenmekle birlikte sandık kurulu üyelerince imzalanmadığı görülmektedir.
