İslam medeniyeti'nin şahidi: Elhamra Sarayı

Avrupa'yı aydınlatan İslam güneşinin izini sürenler, Endülüs'teki bu muhteşem uygarlığa hayran kalıyorlar. Dokuzuncu asırda Orta Avrupa'da kentler henüz tahta kulübelerden oluşurken, 500 bin nüfuslu Kurtuba'da 300 hamam vardı. Şehrin sokakları aydınlatılmış, kanalizasyon sistemi bile kurulmuştu. Kurtuba, Avrupa'nın en büyük bilim ve sanat merkezi haline gelmişti. Elhamra, İslam medeniyetinin insanlığa ulaştırabileceği en yüksek noktalardan biri olarak o günlerden bu güne gelmiş, gerçek bir şahit. İspanya'dan kovulmuş Müslümanlar'ın geride bıraktığı bu incelikler dolu eserleri görmeye her gün dünyanın dört bir tarafından insan koşuyor.

Yüksek bir tepeye inşa edilen Elhamra Sarayı, bütün Granada bölgesi için sanki bir aydınlatma lambası gibi. Öyle ki onu yakınınızda, şehrin bir yerinden sizi seyrederken bulabilirsiniz. Elhamra'ya eski evlerin sıralandığı bir sokaktan geçerek tırmanılır. Sizinle birlikte adeta;, kestane ağaçları, çınarlar ve selviler de tepelere tırmanır. Kemerli kapının tam üstündeki el motifi ise İslam'ın beş şartını sembolize ediliyor. Evet Elhamra, daha kapısından itibaren Müslüman dünyasına bu işaretle açılıyor. Kemerin üzerinde bulunan yıpranmış bir dantel görünümündeki kitabe de, adeta asırlarla kaynaşmış.
Elhamra iki önemli avlu ve onun etrafındaki divanhanelerden, mescid, hamam, harem dairesi gibi bölümlerle, bahçeden müteşekkil. Elhamra Sarayı'nın restore edilen kısmında hâlâ adı mescid olarak anılan bir bölüm var.

Duvarları Esma-i Hüsna ile bezeli, yıldız şeklinde çinilerle süslü mescid, artık ziyaretçilerle dolu. Ortasında uzun bir havuzu bulunan, bir yanı Arslanlı Avlu'ya bağlanan bu mekânda göğün aydınlığı suların ışığıyla birleşip duvarlara yansıyor. Arslanlı Avlu'ya bu isim ağızlarından sular fışkıran arslanlarla çevrili bir şadırvandan dolayı verilmiş. Elhamra kaynaklarına göre kırmızı, sert bir çeşit kerpiçle örüldüğünden bu adla anılıyor. Kemerleri, duvarları seyredenlerin yüzleri de böyle hoş ve derinden gelen kırmızı bir ışıkla boyanıyor! Kurtuba Camii'nin çinilerle, altın yaldızlı ayetlerle bezeli muhteşem mihrabı altın işleme ayetlerle İstanbul'dan getirilmiş akşam mavisi, gök mavi ve kırmızı çini motiflerle süslü. Kurtuba Camii'nin dantel görünümündeki kemerlerine; ne aradan geçen asırlar, ne de yapıyı katedrale çevirenler kıyabilmiş. Bugün bile bütün güzelliğiyle gözler önünde duruyor.

Son Müslüman devleti Gırnata, teslim alındıktan sonra Müslümanlar'ın ibadetlerine, yıkanmalarına engeller konulmuş, hamamlar kapatılmış, elleri dirseklere kadar yıkamak dahi yasaklanmıştı. Hurma, portakal, selvi ağaçlarıyla donanmış; devamlı akan fıskiyelerle yaşayan Elhamra bahçeleri ile; artık namaz kılmanın, abdest almanın yasak olmadığı bir ülkedir İspanya...