9668,36%1,33
38,81% 0,36
43,29% -0,25
3996,59% -0,90
6506,72% 0,56
Vücuttaki tümörlerin yaklaşık yüzde 2-3’ü baş-boyun bölgesinde görülüyor. Bu bölgedeki tümörlerin yüzde 3’ü tükürük bezlerinden kaynaklanıyor ve erken evrede fark edilebildikleri için cerrahi olarak tedavi edilebiliyor. Kitleler genellikle kulak önü veya çene altında şişlikler olarak kendini gösteriyor. Daha ileri evrelerde çene hareketlerinde kısıtlılık, yüz felci, yüzde uyuşma, yutma zorluğu gibi durumlara yol açabiliyor. Bu nedenle erken dönemde tedavi büyük önem taşıyor. Memorial Antalya Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları ve Baş Boyun Cerrahisi Bölümü’nden Doç. Dr. Levent Renda, tükürük bezi kanserleri ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Tükürük bezi tümörlerinin yüzde 80’i kulak önü tükürük bezleri yani parotis bezinden kaynaklanır. Parotis bezi kaynaklı tümörlerin de yüzde 80’i benign yani iyi huylu tümörlerdir. Ülkemizde bu hastalık 1/2000 kişide gözükmektedir. Diğer tükürük bezi tümörleri nadir görülür ve sıklıkla çene altı tükürük bezlerinden veya dilaltı tükürük bezlerinden kaynaklanmaktadır. Bu son iki bölgede görülen tümörlerin malign yani kötü huylu olma potansiyeli daha yüksektir. Daha nadir olarak yumuşak damak, sert damak veya yutak bölgesindeki küçük tükürük bezlerinde de tümör gelişebilir.
Tükürük bezi tümörlerinde; USG ve/veya MR-CT gibi görüntüleme yöntemleri ile kitle hakkında bilgi sahibi olunarak, kitleden alınan ince iğne aspirasyon biopsisi ile tanı konulmaktadır. Böylece ameliyat sonrası ek tedaviye gerek olup olmayacağı anlaşılır. Bazı durumlarda biopsiden alınan sonuçlar yeterli olmayabilir. Bu gibi durumlarda kitlenin radyolojik incelemesi yapılır ve eğer kötü huylu ise cerrahiye başvurulur. Hastanın genel durumunda herhangi bir engel yoksa malign tükürük bezi tümörleri ameliyat edilmelidir.
İyi huylu tümörlerin çok büyük bir kısmının da tedavisi cerrahidir. İyi huylu tümörlerin ameliyat edilmesinin sebebi, ileride kötü huylu tümörlere dönüşme riskini ortadan kaldırmaktır. Kulak önü bezi tümörlerinde, tükürük bezi yüz siniri üzerinden sıyrılır. Dolayısıyla bu tip tümörlerde başarı, cerrahın tecrübesi ile doğru orantılıdır. Ameliyat sonrası yüzde uyuşukluk veya kısmi felç olabilir. Çok daha nadir olarak kalıcı yüz felci gelişebilir. Çene altı ve dilaltı tükürük bezi ameliyatları sonrasında ise kısa süreli yutma zorlukları oluşabilir.
Bazı kötü huylu tümörlerin tedavisinde eş zamanlı olarak boyun bölgesinin de temizlenmesi gerekir. Bu tümörlerde kanserli hücreler boynun lenf damarlarına sıçrama potansiyeli göstermektedir. Böyle durumlarda hastaya ameliyat sonrası radyoterapi ve/veya kemoterapi önerilebilir. Tükürük bezi tümürlerinin tedavi sonuçları son derece başarılı olabilmektedir. Yaşam kalitesi ve süresi bu sayede önemli artmaktadır.
