Son 20 Yılın En Yüksek Enflasyonu

Mart ayında TÜFE yüzde 5,77 olan beklentilerin hafif altında yüzde 5,46 artış gösterirken, yıllık bazda TÜFE Şubat ayındaki yüzde 54,44 seviyesinden Mart ayındaki yüzde 61,14’e yükseldi. Son gelen elektrik, doğalgaz, benzin, şeker zammı ve gıda fiyatlarındaki yükseliş ile enflasyon son 20 yılın en yükseği olarak kayıtlara geçti. Çekirdek enflasyon ise yüzde 44,05’den yüzde 48,39’a yükselmiş oldu.

ÜFE ise aylık bazda yüzde 9,19 artış gösterirken, yıllık artış bir önceki aydaki yüzde 105,01 seviyesinden Mart’ta yüzde 114,97’ye yükselmiş oldu.

TÜFE tarafında ulaştırma yüzde 13,29, eğitim yüzde 6,55, lokanta ve oteller yüzde 6,04 ile en çok artış gösteren sektör grupları olurken Mart ayında düşen grup olmadı.

ÜFE tarafında ise en fazla artış yüzde 35,99 ile kok ve rafine petrol ürünleri, yüzde 14,40 ile diğer metalik olmayan mineral ürünler, yüzde 12,09 ile ana metaller ürünlerinde gerçekleşti. Mart ayında ÜFE’de de düşüş gösteren grup olmadı.

Rusya – Ukrayna gerginliği yaklaşık 40 gün önce başladı. Bu gerginlik ile enerji fiyatları sert yükselirken, gerginliğin devam etmesi küresel bir enerji krizinin kapıda olduğu gerçeği aşikar. Rusya – Ukrayna arasındaki savaşın devam etmesi ise enflasyonları da yukarı yönlü tetikliyor. Enerji fiyatlarındaki yükseliş, gıda fiyatlarındaki artış ve tedarik sıkıntıları ülkelerden son yılların en yüksek enflasyon verilerini açıklamalarına sebebiyet veriyor. Gelişmiş ülkeler sıkılaştırma adımlarına geçerken, sıkılaştırma adımlarından en uzak gözüken Merkez Bankası olan ECB’de artık enflasyonu kabul etmiş ve faiz artırımı sinyali vermiş durumda. Türkiye’de de enerji ve gıda fiyatlarındaki artı ile birlikte enflasyon son 20 yılın en yükseği olarak açıklandı ve yüzde 60’ın üstüne çıktı. Enflasyonu düşürmeye yönelik hamleler de devam ediyor. Enerji’deki artışı her ne kadar devlet sübvanse etse de Rusya – Ukrayna krizi ile bu durum da yetersiz kalıyor. Gıda tarafında ise ilk önce temel gıda ürünlerinin KDV’si yüzde 1’e indirilirken, daha sonrasında tüm gıda ürünleri için KDV yüzde 1’e indirildi. Mart ayının son günlerinde elektrik, doğalgaz ve şekere gelen zam ile birlikte Nisan ayında da yüksek enflasyon beklenebilir. Ancak jeopolitik riskin azalma olasılığının artması ve devletin aldığı önlemler ile birlikte Mayıs ayından itibaren enflasyonda düşüş görülebilir. Son olarak Hazine ve Maliye Bakanı Nebati’de ‘Yaz aylarından itibaren enflasyonda düşüş olabileceğini’ açıklamıştı.

TCMB’nin 14 Nisan’da Para Politikası Kurulu toplantısında en önemli gündem maddelerinin Rusya – Ukrayna krizi, ticari kredi büyümesi, ekonomik aktivite, yüksek enflasyon ile bunlara ilişkin atılacak adımlar olmasını bekliyoruz.

Son TCMB Toplantısında faizlerde değişikliğe gidilmedi. Mart ayında yayımlanan PPK karar metnine bakıldığında Şubat ayındakine benzer mesajlar verildi. Liralaşma ve dezenflasyon vurgularına devam edildi. En önemlisi ise cari fazla modeline geçtiğimiz bir dönemde cari fazla cümlesi karar metninden çıkarıldı. 14 Nisan’da PPK’dan faiz değişikliği ön görmüyoruz.. Mevcut piyasa dinamiklerine baktığımızda para politikasının tekrar yönlendirici bir unsur olarak öne çıkması ile ilgili hangi adımların atılacağının bu yılın son çeyreğinde belli olacağını ön görüyoruz.