Cevabı bilen var mı? Nasıl Ölünür?

Fransız yazar Emıle Zola’nın klasikler arasında yer alan kitabı Nasıl Ölünür? 1840-1902 arası Paris’te ve kısa bir süre de Londra’da yaşayan yazarın farklı sosyal statülere sahip kesimlerin ölüm anlarını anlattığı harika kitabı. Can Yayınlarından kısa klasikler arasında geçtiğimiz yıl yeniden basıldı.

Yazar Tanrı, insan, ölüm ve toplum düzlemlerinde en zenginlerden en fakirlere kadar farklı tıynette insanların sosyal yaşamlarını para ve ölüm halindeki duruşlarını ‘klasik’ olabilecek kadar iyi anlatmış.

Zamanının natüralist akımının öncüsü olduğundan aristokrat, burjuva, esnaf işçi ve köylü ailelerinde ölüm sürecinin nasıl yaşandığını hayat ve ölüm dengesinin toplumda nasıl kurulduğunu  sade bir dille anlatmış. 1800’lerin Fransız toplumunu başarılı bir şekilde yansıtmıştır. Kitap beş kısa öyküden oluşmuş; her hikayede farklı kesimlerin ölüm ve yaşam konusundaki duruşları anlaşılmıştır. İlgisiz eş, zenginliği elinde tutan anne, miras paylaşmasını sabırsızlıkla bekleyen ve bu yüzden birbirine düşen çocuklar adeta ebeveynlerinin biran önce ölmesini beklemektedirler. Başka bir öyküde bir esnaf ailesinin açtıkları kırtasiye dükkanında adeta ortak hale gelen ilişkilerinde kadının naif ve düşünceli davranışlarına karşın eşinin günlük kazanç kaygısıyla hareket etmesi anlatılır. Bu ortasınıf Fransız esnaf toplumu hikayesinden başka kısa, geçici işçi ailesinin bakımsızlıktan ölen çocuğunun hikayesi anlatılır. Sanayi devriminin o yıllarında şehirlerde işçi sınıfı ailesinin sefaleti gözler önüne serilir.

Köylü ailesinin ölüm ritüeli ise daha farklıdır. Aç kalmamak için beden gücüyle herdaim çalışmak zorunda kalan kırsal kesim insanı için ölüm geri kalanların hasat işlerine engel olmadan ‘toprakla uğraşıp toprağa girilmesi’ olarak yapılmalıdır. Kahramanımız Lacour Baba, bu süreci olağan şekilde yaşar, yazar bütün tabii akışı içinde ‘nasıl ölünür?’ün cevabını bu kısa öykü kitabında verir.

Kitabın başarılı çevirisi Aysel Bora tarafından yapılmış.

Yazarın Can Kısa Klasiklerden çıkan Nasıl Ölünür? Kitabını herkese tavsiye ederiz.