Osmanlı fasıl geleneği yeniden canlanıyor
İstanbul Araştırmaları Enstitüsü, “İstanbul ve Müzik” Araştırma Programı (İMAP) kapsamında 18. yüzyılın unutulan fasıl eserlerini dinleyicisi ile buluşuyor. Fasıl Ensemble tarafından icra edilecek konser 20 Mayıs’ta Pera Müzesi Oditoryumu’nda izlenebilir.
Suna ve İnan Kıraç Vakfı İstanbul Araştırmaları Enstitüsü çatısı altında faaliyet gösteren “İstanbul ve Müzik” Araştırma Programı (İMAP), arşiv çalışmaları, konserler, yayınlar, eğitsel çalışmalar ve konuşmalarla kentin çok yönlü müzik kültürünü odağına alan etkinliklere ev sahipliği yapmayı sürdürüyor.
17. yüzyıl sonu ile 18. yüzyılın ilk yarısında İstanbul’daki klasik musiki çevrelerinde benimsenen fasıl düzeni, aradan geçen 300 yılın ardından Pera Müzesi’nde yeniden icra sahasına çıkıyor. Kadim eserleri farklı tarihsel dönemlerin sanat anlayışlarını gözeterek günümüze taşıyan Fasıl Ensemble, 20 Mayıs Cumartesi günü Pera Müzesi Oditoryumu’nda gerçekleşecek “Fasl-ı Rast: 18. Yüzyılın Unutulan Fasıl Geleneğinin İzinde” konserinde ilk kez sanatseverlerle buluşacak.
17. yüzyıl kültür hayatını anlatan başlıca kaynaklardan Evliya Çelebi Seyahatnâmesi’ndeki fasıl düzenleri ile Dimitri Kantemiroğlu’nun Kitabü İlmi’l-Mûsikî alâ Vechi’l-Hurûfât’ta ayrıntılarıyla aktardığı, saraylarda ve seçkin kültür ortamlarında icra edilen fasıllar, bu köklü müzik geleneğine dair önemli bilgiler barındırıyor. Kantemiroğlu, eserinde bir faslın unsurlarını icra edildikleri sıraya göre anlatırken, faslın üç türü hakkında bilgiler paylaşıyor. Sazende ve hanendelerin birlikte icra ettikleri faslın anlatıldığı kısım, Fasıl Ensemble projesinin de çıkış noktasını oluşturuyor. Kantemiroğlu’nun anlatıma göre, fasılda önce bir ya da iki peşrev çalınır, hanende taksim eder (gazel okur), ardından nakış, kâr ve semâî okunur.
Nihayet saz semâîsi çalındıktan sonra hanende bir daha taksim eder ve fasıl sona erer. Müzikal bakımdan oldukça zevkli olan bu sıralama, 17. ve 18. yüzyılda icra edilen eserler fasla dahil edilerek 300 yıl aradan sonra ilk kez Fasıl Ensemble konserinde uygulanacak. Böylece, yüzyıllar öncesinde kalmış bir gelenek günümüz sanat ortamına taşınacak ve unutulmaya yüz tutmuş bir müzikal anlayış çağdaş müzisyenler tarafından seslendirilecek.
“Fasl-ı Rast: 18. Yüzyılın Unutulan Fasıl Geleneğinin İzinde” konseri 20 Mayıs Cumartesi günü 15.30’da Pera Müzesi Oditoryumu’nda izlenebilir. Konserden önce Fasıl Ensemble sanat yönetmeni Harun Korkmaz, Klasik Türk Musiki tarihinde fasıl geleneğinin geçirdiği aşamaları konu alan bir sunum yapacak.
Fasıl Ensemble
Harun Korkmaz, Sanat yönetmeni ve hanende
İbrahim Suat Erbay, Hanende ve gazelhan
Çağlar Fidan, Hanende
Kadri Alper Uzkur, Tanburî
Ahmet Cavit Altınkaynak, Neyzen
Ömer Şahin Eren, Miskalî
Enes Durceylan, Dairezan
Issa Golitzen Farajeje, Rebabî
