TDK sözlük güncelledi, Türkiyeli'yi ve cinsiyetçi kelimeleri kaldırdı
Türk Dil Kurumu, özellikle terör örgütlerinin sık sık kullandığı, ve sözlüğe “Türkiyeli” kelimesini ekledi. Ancak ADD Başkanı Hüsnü Bozkurt, “Üniter devlet tanımına aykırı” derken Dil Derneği Başkanı Sevgi Özel de “Türk demeye korkuyorlar” dedi. TDK yoğunlaşan tepkiler üzerine “Türkiyeli” kelimesini sözlükten kaldırdı.
Türk Dil Kurumu (TDK), Türkçe Sözlüğe “Türkiyeli” sözcüğünü ekledi. TDK’nin bu hamlesi tepki çekti. Dil Derneği Genel Başkanı Sevgi Özel, “İktidar Türk demeye korkuyor” derken, Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD) Genel Başkanı Hüsnü Bozkurt ise “Üniter devlet tanımına uymayan kavramların kullanılmasına karşıyız” ifadelerini kullandı.
TDK, gelen tepkiler üzerine geri adım attı ve “Türkiyeli” sözcüğünü sözlükten kaldırdı. TDK açıklamasında, Güncel Türkçe Sözlük Bilim ve Uygulama Kurulu üyeleri ve uzmanlarınca 2019’da güncelleme çalışmalarına başlanan Türkçe Sözlük’ün mevcut haliyle bu yıl kullanıma sunulduğu belirtilerek, “Hazırlık, güncelleme ve yayımlanma sürecinde mevcut yönetimin yer almadığı sözlükle ilgili basında ve sosyal medyada çıkan eleştiri ve öneriler dikkate alınmış ve gerekli incelemeler başlatılmıştır” denildi.
Tepkiler sonrası kaldırılan “Türkiyeli” sözcüğünün açıklamasında “Türkiye’de yaşayan halk ve bu halkın soyundan olan kimse” ifadesi kullanıldı.
CİNSİYETÇİ KELİMELER ÇIKARILDI
Yıllardır gösterilen tepkiler ve toplanan imzalar sonrasında, Türk Dil Kurumu (TDK), Müsait, Kirli, Esnaf ve Serbest kelimelerinin cinsiyetçi ifadeler içeren anlamlarını kaldırdı. İmza kampanyası platformu Change.org’da, bu konuda TDK’ya yönelik çok sayıda kampanya başlatılmış ve yüzbinlerce imza atılmıştı.
TDK’nın tepkiler üzerine “Türkiyeli” kelimesini sözlükten kaldırması, akla tepki gösterilen diğer kelimeleri getirdi. Müsait, Kirli, Esnaf ve Serbest kelimelerinin cinsiyetçi anlamlarının da kaldırdığı ortaya çıktı. Kadınlar bu kelimelerin cinsiyetçi anlamlarının kaldırılması için yıllardır mücadele ediyordu.
Daha önce bu kelimelerin anlamları arasında yer alan aşağıdaki ifadeler kaldırıldı:
Müsait: Flört etmeye hazır olan, kolayca flört edebilen (kadın)
Kirli: Aybaşı durumunda olan (kadın)
Serbest: Ağırbaşlı olmayan, hoppa (kadın)
Esnaf: Kötü yola sapmış olan kadın
Müsait kelimesi için Gökçe Karaoğlu tarafından Change.org’da başlatılan kampanyaya 115.278 kişi, Kirli kelimesi, Doğa Dilvin Şahin’in başlattığı kampanyaya ise 63.547 kişi, cinsiyetçi anlamlar içeren tüm kelimelerde düzenleme yapılması için Ceren Başok tarafından başlatılan kampanyaya ise 10.710 kişi imza atmıştı.
Gökçe Karaoğlu kampanyasında bu ifadelerin kadına yönelik şiddet ve negatif ayrımcılığın temel nedeni olan ataerkiliteye hizmet etmekte olduğunu savunurken, Doğa Dilvin Şahin 21. yüzyılda kadınların hala bu şekilde ifade edilmesini değiştirmeyi amaçlamıştı.
TDK’da bulunan tüm cinsiyetçi tanımların kaldırılmasını talep eden Ceren Başok ise “Tabiiki mücadelemiz diğer kelimeler için de devam edecek.” diyerek “Susmadık, görmezden gelmedik ve hep birlikte başardık. Bir imza mı değiştirecek, ben ne yapabilirim ki diye düşünmeyin ve değişim için bir harekette bulunun. Size destek verecek bir sürü kişiyle gerçek bir değişim yaratacaksınız.” açıklamalarında bulundu.
