Yaşlılığa bağlı işitme kaybı (Presbiakuzi)
Yaşlılık dış görünüşümüzü değiştirdiği gibi organlarımız da değiştirmektedir. İşitme duyumuz da yaşlılıktan etkilenir ve gün geçtikçe zayıflar ya da tamamen yitirilir. Genellikle 40-45 yaşlarında görülmeye başlar. Ancak 60 yaşın üzerindeki kişilerde daha yaygındır ve her iki kulakta görülür. Hastalar genellikle dışardan gelen sesleri duyduklarını ancak anlayamadıklarını söyler. Konuşmayı anlama eşiğinde düşme çevredeki insanlarla iletişim kurmayı sıkıntılı hale getirir. Konuşulanları anlamamaları ve sürekli tekrar ettirmelerine neden olur. Bu duruma yaşlılar yavaş yavaş sosyal yaşamın dışında kalmaya başlar. Hem fizyolojik hem de psikolojik rahatsızlıkların yaşanmasına zemin hazılar.
Nedenleri Nelerdir?
Kulağa yeteri kadar gitmemesi yaşlılığa bağlı işitme kaybının nedenleri arasındadır. Kulağa kan taşıyan damarların zamanla özelliklerini kaybederek kulağa yeterli miktarda kan taşıyamaması durumudur. Diğer sebepleri ise yaşlılık nedeniyle işitme siniri ve beyindeki işitme merkezinin işlevini yitirmesidir. Bu nedenlerin yanında yüksek sese maruz kalmak da vardır.
Belirtileri Nelerdir?
İki kulakta birden işitme kaybı yaşandığı için hastalar genelde bu durumu hemen anlayamazlar. Çevrelerinin de etkisiyle yavaş yavaş farkına varılır. Genellikle konuşmaları anlamada sıkıntı yaşarlar. Ayrıca kulak çınlaması ve denge kaybı gibi şikayetler de ortaya çıkabilir. Kulak çınlaması yaşlı nüfusunun yarısına yakınını etkileyen genel bir şikayettir, en sık rastlanan işitme sorunudur.
Nasıl Tanı Konur?
Yaşlılığa bağlı işitme kayıplarında hastanın hikayesi çok önemlidir. Hastanın işitme sorununu direkt olarak yaşına bağlamadan önce buna neden olabilecek travmaların ve romatolojik hastalıkların da değerlendirilmesi gerekir. İşitme kaybı doğru bir şekilde ele alınmalıdır, hastaların iki kulaklarında aynı ölçüde bir sorun yoksa diğer hastalıklara yönelinmelidir. Çünkü presbiakuzide simetrik bir kayıp söz konusudur. Yapılan çeşitli işitme testleri ile kaybın iletim tipi mi sensorinöral mi olduğu tespit edilir. Konuşmayı ayırt etme skorları belirlenir. Ayrıca MR ve tomografi ile merkezi sinir sistemi hastalıkları olma riski kontrol edilmelidir.
Tedavi Edilebilir mi?
Presbiakuzi tedavi edilebilir bir hastalık değildir. Zamanla ilerleyerek hasarlara yol açar. Bu nedenle öncelikle hasarları hızlandıran alışkanlıklarını bırakmalı ve uyarıları dikkate almalıdır. Alkol ve sigara kullanımı bu hastalar için ekstra daha risklidir. Gürültü maruziyeti varsa ve devam ediyorsa bu durumun son bulması ya da koruyucu kulaklık önerilir. Bu kişilerin mümkün olduğunca gürültülü yerlerden uzak kalmaları gerekir. Diyabet, hipertansiyon gibi hastalıkları bulunuyorsa bunların takibini düzenli olarak yapıp, stabil değerlerinde seyretmelerini sağlamalıdır. İşitme kaybını daha iyi bir hale getirilmesi için işitme cihazları kullanılmaktadır. Ayrıca konuşma ayırt etme skoru çok düşük olan hastalara dudak okuma da öğretilebilir. İşitme cihazlarının işe yaramadığı hastalarda koklear implant uygulaması yapılmaktadır. Yaşlılığa bağlı işitme kaybının tedavi edilmesi hastaları sosyal izolasyondan çıkararak yaşam kalitelerinin artmasını sağlar. Böylece Presbiakuzi hastalarında sık rastlanan depresyon riski azaltılmış olur.
