Ankara’nın F-35 stratejisinde değişim
Türkiye’nin F-16 savaş uçağı alımı için görüşmeler sürerken Ankara’nın, S-400’ler nedeniyle çıkarıldığı F-35 programına dönmek için ABD’de Arnold and Porter şirketi üzerinden yürüttüğü lobi faaliyetini bir buçuk yılın ardından sonlandırdığı ortaya çıktı.
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayi Başkanlığı’nın (SSB) iştirakı Savunma Sanayi Teknolojileri AŞ (SSTEK) ABD merkezli hukuk şirketi Arnold and Porter’la geçen yıl şubat ayında “Türkiye’nin F-35 programında kalmasını sağlamak” için 750 bin dolar karşılığında altı ay süreli danışmanlık hizmeti sözleşmesi imzalamış, bu sözleşme geçen yıl ağustos ayında bir yıllığına 1.5 milyon dolar karşılığında uzatılmıştı.
Cumhuriyet Gazetesi'nden Hüyesin Hayatsever'in haberine göre karşın Arnold and Porter şirketi, ABD Adalet Bakanlığı’na eylül ayında SSTEK ile yapılan danışmanlık sözleşmesinin 16 Ağustos 2022 tarihi itibarıyla sona erdiğini ve yeni bir anlaşmanın imzalanmadığı bildirildi. 2.5 milyon dolar maliyetle bir buçuk yıl devam eden sözleşme, şirkete “SSB’nin ve yüklenici Türk şirketlerin F-35 programında kalmasını sağlamak için bir strateji önermek” ve “SSB’nin programda kalmasının önemini anlatmak için F-35 programının ticari ortak ve paydaşlarına ulaşmak” görevlerini veriyordu.
SADECE ŞİRKETLER İÇİN
Türkiye’nin F-35 programından çıkartılması ve geri dönüşü büyük ölçüde ABD yönetimi ve ABD Kongresi’nde lobiyi gerektirmesine karşın Arnold and Porter ile yapılan sözleşme sadece şirketler nezdinde yapılacak lobiyi kapsıyordu.
ABD, 2021 yılı savunma bütçe yasasına konulan bir maddeyle Türkiye’nin F-35 programına dönüşünü S-400’lerden vazgeçmesi şartına bağlamıştı. Türkiye, F-35’lerin engellenmesinden dolayı ABD’den geçen yıl 40 adet yeni F-16 ve modernizasyon kiti talebinde bulunduğunda F-35 programı için harcanan yaklaşık 1.4 milyar dolarlık tutarın F-16 alımına aktarılması isteyeceğini gündeme getirmişti. Ancak bu görüş daha sonra yeniden kamuoyuna duyurulmadı. ABD’nin F-16 satışına onay vermesi durumunda ödemenin yapılması ve F-35’ler için harcanan tutar konusunun ayrıca ele alınması bekleniyor.
