Sebataycı mı? Sebatay Sevi inanırı mı?

Sabetay Sevi, kimi tarihcilere göre dönme, kimilerine göre döneminin en önemli aydın din adamlarından. Tartışmalı söylevleri, hayatı ve öğütleri Türkiye, İsrail başta olmak üzere çok sayıda ülkede takipçileri tarafından samimiyetle savunuluyor.

01 Şubat 2021 Pazartesi 01:35
Sebataycı mı? Sebatay Sevi inanırı mı?






Sebataycı mı? Sebatay Sevi inanırı mı?

Osmanlı ve Yahudi tarihinde derin izler bırakan Sabetay Sevi hakkında, gazeteci yazar Rafael Sadi'nin Ilgaz Zorlu ile yaptığı söyleşi, çok sayıda tartışmalı konuya ışık tutuyor. Zorlu hem Türk tarihinde, hem de Yahudi toplumu içinde konuşulması oldukça güç konulara değindi. 


Sabetay Sevi veya ibranice adı ile ŞAPTAY ZVİ 1626 yılında İzmir Agora’da dünyaya geldi.

Aldığı dini eğitim sonrasında ise 22 yaşında MESİH olduğunu iddia ederek İzmir sinagogunu bayağı karıştırdı. Kabala eğitimi ile mesih olduğunu iddia etti ve Yahudi cemaatince de pek Kabul görmedi.

Kendisine inanlar oldu ve onun peşinden gittiler.

Benim şahsi kanaatim göre Sabetay Sevi belki de İlk Siyonistlerden biri idi. Yani Tevrat’ta vaadedilen İSRAEL topraklarına gidilmesi ve bir Yahudi devletinin kurulması için MESİH’in gelmesi gerekiyordu. Ancak Mesih kim olacaktı bir izahat olmazsa da ne şekilde geleceği detayları  ve belirtileri ile izah edilmekteydi.
O Yıllarda, o tarihlerde 1700 senedir Yahudiler 'GELECEK SENE YERUSHALAYİM'de olmak üzere temennide bulunmaktan öte gidemiyorlardı. Belli ki MESİH gelmeden de kimse yerinden kımıldamayacaktı.

İzmirli Yahudi Sabetay Sevi de madem ki bu insanlar MESİH bekliyor 'Ben de MESİH olduğumu söyleyeyim ve onları vaad edilmiş topraklara götüreyim' dedi. Ve kendini ortaya MESİH olarak attı. İbranicesi MAŞİAH..

      
Dönemin Hahambaşılığı Sabetay Sevi’yi kafir ilan etti ve Sinagog'dan kovdular. Tabii ki o zamanlar sosyal medya olmadığı için detayların tamamını Whatsapp'tan veya Facebook yazışmalarından izleyemiyoruz. Ama yazılı kitaplarda kendisi ile oldukça fazla kaynak var.

       Olayların bir de arka perdesi var ki  Sabetay Sevi devrin padişahına müracaat ile 'İsrail’e gidip orada cemaati ile bir Yahudi devleti kurmaktan' söz edince  bunun kabul edilmeyeceğini söyler ve sonuçta da hapis ve tehditler ile  Müslüman olması teklif edilir. 

       Sabetay Sevi çaresizlik içinde Müslüman olmayı ve hem kendi canını hem de müritlerinin canını kurtarmak için Kabul eder. Şeklen Müslüman olmuştur ancak manen gerçekten Müslüman olmuş muydu? Hatta Cemaati de Müslümanlığı gerçekten kabullenmişler miydi.

Aradan geçen 350 yıldan sonra bile Sabetay Sevi İnanırlarına KRİPTO YAHUDİ, DÖNME, ZİMNİ VE güvenilmez insanlar yakıştırması yapılmış bir türlü gerek Müslüman oldukları pek te kabul edilmemiştir.

Konuyu kısmen de olsa derinlemesine aratırdım ve bu konuda en sözü edilen ve Yahudiliğe dönüşü yaşamış olan ILGAZ ZORLU ile bir sohbet gerçekleştirdim.
Kelimesine bile dokunmadan Ilgaz Zorlu'nun  cevaplarını  sizlerle paylaşıyorum.,

1- Sabetay Sevi senin için ne ifade ediyor

Sabetay Sevi (Scholem Gershon’un dedigi gibi: Ona karşa  olanlar bile asla bilgisini inkar edemediler..) Dini bilgisi yuksek bir Rabbi idi. Zohar'a inanmış, Yahudiliğin kurtuluşunu bağımsızlık ve özgürlükte görmüş, hakiki ve samimi bir siyonisttir. Ama olaylar ne yazık ki istendiği gibi gitmedi, Sabetay Sevi büyük bir haksızlığa ugradı. 
Eğer Sabetay Sevi deli ise Herzl, Ben Gurion, Golda Mayer hepsi en büyük delidir. Biz o delilelerin sayesinde bugün kamplarda değil Eretz Israel'deyiz..
İsa'ya da: "Israel denizin kumlari kadar cogalsanız bile icinizden sadece bir bakiyeniz bana bağlı kalacaktır" ayetinden hareketle: Tehilimlere ve Zohar'a inanan bir gercek Yahudilik yaratmaya çalıştı, niyeti asla Yahudilige karşı değildi.... Ama başına gelenlerden sonra: O da yaptıklarından pişman oldu. Scholem'in kitabında, ölmeden once Arnavutluk Yahudi cemaatinden istediği Kippur kitapları için yazdığı mektup bulunuyor. Bu mektup şu an Ben Zwi Ensititüsü'nde. Bir Rabbi nasil Yahudilikten çıkabilir? Moşe'nin çıkması gibi.. Bu mektup onun Yahudi kaldığının ispatidir.. Ben onun affedilmesi icin dualar ediyorum Rabbi Sabetay Sevi'nin hep Yahudi olduğuna inanıyorum.


2- TÜRKİYE'DE VE YURT DIŞINDA KAÇ KİŞİLİK BİR SABETAY SEVİ İNANIRI VAR TAHMİNİ DE OLSA
VEYA TÜRK BASININIDA SÖYLENDİĞİ GİBİ SABATAYCI.
Kİ BEN  BUNU YANLIŞ BULUYORUM SİMİTÇİ GİBİ BİR İFADE BU SABETAY YERİNEDE SABATAY YAZIYORLAR....
CI EK'İ İSE ALINIP SATILAN BİR META'NIN SATICISINI BELİRLEMEK İÇİN KULLANILIR.. NEYSE  SORU BELLİ CEVAPLARSAN MEMNUN OLURUM:..

 

Türkiye'de bugun asimile olmuş, 1990'larda Türkiyesi'nde bir bucuk milyon Sabatay Sevi inanırı olduğunu Harry Ojalvo bir roportajında belirtmiştir. Istersen sana PDF olarak gonderirim. Yurt dışında Yahudi olan Sabetaylardan dolayı, tam rakam bilemem.. Ama Arnavutluk, Fas ve Rusya'da toplamda beş milyona yakın insan vardır diyebilirim..

Sabatayci ifadesini ilk sevigli Mose Grosman kullandı. Çünkü Dönme diye asağılanıyordu insanlar. Sabetian ifadesini ise Hakkı Sabancalı isimli bir yazar kullandı.. Ama tabi en guzeli Sabetay Sevi inanirlari.. Sana tesekkur ederim.. Ibranicesi nasil olacak bunun?

3- BİLDİĞİMİZ KADARI İLE SABETAY SEVİ İNANIRLARI NE İSRAİL'DE NE DE BAŞKA BİR ÜLKE HAHAMBAŞILIKLARINCA YAHUDİ DİNİNE DÖNDÜRÜLEMİYOR.  
SENİN İSE YAHUDİ DİNİNE DÖNÜŞ YAPTIĞINI BİLİYORUM. BU SÜRECİ İZAH EDERMİSİN.

Bu konu cok uzun ama: Bunu sana ayrı bir mailde yazacağım.. Ama inan bana, gondereceğim bilgilerin çok azını yazmanı istirham edeceğim.. Çünkü bana hic bir karşılık beklemeden yardım eden insanlar halen yaşıyorlar: Aşem onlara zenginlik inayet izzet ve bereket versin, sana ve ailene de versin hakalarını asla ödeyemem Amen ve Amen

4- SABETAY SEVİ İNANIRLARI İÇİN YAHUDİLİK NE İFADE EDİYOR. NE KADAR YAHUDİLİĞE YAKINDIRLAR VEYA NE KADAR UZAK?
 

Onlara bir zarar gelmesini asla istemem

Yahudiligi sadece dini bir olay olarak görürsek: Evet 19 yy dan sonra Sebatay Sevi İnanırları, ateizme yakın bir laiklik benimsediler. Ama kültür olarak hep Sefarad kaldılar. 1950'lere kadar asla cemaat dışı evlilikler yapmadılar. (Bir iki istisna haric), Yahudi kimliklerini hep muhafaza ettiler.
Bak bu konuda yardımı olursa:

https://satis.librakitap.com.tr/a-karakas-speaks-interview-with-a-member-of-turkeys-crypto-judaic-donme-community

Cemaatin mezarliklari bile farklidir:

https://satis.librakitap.com.tr/osman-hasan-and-the-tombstone-photographs-of-the-donmes

Sabetaylar kimlik olarak: Modernist laik birer Yahudidirler, içlerinden beş vakit namaz kılan çıkanı çok nadiren gördüm, modernist Müslüman gibi hareket etmektedirler.

5- BÜLBÜL DERESİ MEZARLIĞI NE KADAR ÖNEMLİDİR.
MADEM Kİ BU İNSANLAR İSLAM DİNİNİ SEÇMİŞLER NEDEN FARKLI BİR MEZARLIKTA GÖMÜLMEYİ TERCİH EDİYORLAR.
GECEN YILLAR BU İNSANLARDAKİ YAHUDİLİK İZLERİNİ KÖRELTTİMİ YOKSA HALEN KENDİLERİNİ YAHUDİ HİSSEDERLER Mİ.

Benim haricimde de Israil'de yaşayan Yahudi dinine dönen Sabetaylar vardır.

Zohar'a göre Mesih bülbüllerin sesine gelecek inancina bağlı olarak bu mezarlık kurulmuştur. Bugün kapalı bir mezarliktır. Karakaş ve Kapancı inancına sahip olanlar burada yatmaktadırlar. Bu mezarlign taşları ve biçimi tamamen islam mezarlarından farklidr..
Sadece geçmişte akrabası olanlar burada yatabilmektedir. Bunun dışında Ferikoy, Macka (Yakubi) mezarlığında da Sabetaylar vardır. Ayrıca Anadolu'da Samsun, Konya, Giresun'da da bu tip tek parça kapalı mermer lahit mezarlar bulunuyor. Bu mezarlarda ayrı bir bölümde yatmaktadırlar
Çünkü Maşiah geri geldiğinde, bütün ölüler yeniden dirilecektir. Tanah'ta dendiği gibi:

"..Kemiklere yeniden can verilen gün geldiğinde.." ayetine inanctan dolayı bu mezarlıklar ayrıdır..

6-GELELİM  ZOR SORULAR'A
SABETAY SEVİ İNANDIĞI BİR ÜLKÜ UĞRUNA CEMAATİ RESMEN KANDIRMIŞ VE YALAN SÖYLEMİŞ MESİH OLDUĞUĞNU BEYAN ETMİŞTİR.
BU ZAT FİİLEN ASLINDA YALANCIDIR SEBEBİ KUTSAL OLSA BİLE .
PEKİ YALANCI BİR MESİHİN ARDINDAN 350 SENEDİR GİTMEKTE OLAN BU TOPLUM CEMAAT VEYA HEMŞERİLER BU KİŞİYE HALEN İNANMAKTAMIKDIRLAR. 

 

Maşiah kimdir? Yahudi tarihinde hiç bir yerde Maşiah ın kim olduğu yazmıyor. Sabetay Sevi eğer cemaati kandirmişsa: Gel bugüne Habad hareketinin Rabbi Schnerson'un da Maisah olduguna muritleri inanmadi mi? Onlar Yahudilikten çıktılar mı? 

Maşiah fikri konusunda Zohar'a bakmak gerekiyor. Zohar ikili bir Maşiah'tan bahseder
Maşiah ben Yosef: Son an gelmeden once gelecek ve Maşiah Ben David'in haberciligini yapacaktir.. 
Sabetay Sevi hiç bir zaman bunu söylemedi. Ama Nathan de Gaza (Gazzeli Nathan) bunu beyan etti ve onun ağzından mektuplar yazdı. Sabetay Sevi tüm hayatını dinle geçiren bir zahiddi. Olayları ne kadar anladı ben bundan bile emin degilim..
Sanılanın aksine  murtilerini Müslüman yapmadı. Müritleri ölümünden seneler sonra islam dinine görünürde geçtiler ve nedeni bana sorarsan daha az vergi ödemekti.. Sabetay Sevi’nin Müslüman olunması konusunda hiç bir emri yoktur ve olmamıştır..

Şimdi: Maşiah gelmeden ISRAEL devleti kurulamaz diyen Harediler'e ne diyecegiz. 

7- SİZ YAHUDİ DİNİN GEREKLERİNİ YERİNE GETİREREK GİYUR GEÇİRDİNİZ VE YAHUDİ OLARAK HAYATINIZIN GERİ KALAN KISMINI GEÇİRMEYE KARAR VERDİNİZ.
HAL BÖYLE İKEN YANİ GİYUR GEÇİRMİŞ BİR YAHUDİ OLARAK NASIL OLUR DA  YAHUDİLİKTEN ÇIKMIŞ BİR KİŞYE İNANMAYA VE ONUN ÜLKÜSÜNÜ KORUMAYA ÇALIŞABİLİYORSUNUZ.?
BUNDA BİR ÇELİŞKİ YOK MU?

Ben Yahudi dinine geçmeden evvelde Sabetay Sevi’nin Maşiah olduğunu ne söyledim ne de yazdım. Ben sadece ISRAEL de gördüğüm mektubun aslından sonra: Kararımın dogru olduğunu gördüm, Sabetaylar geri dönmelidir.. Maşiah konusu Yahudilik inanın temelidir, ama kim maşiah tır bu Tanah ta ya da diger kitaplarda nerde yazıyor? Eğer Sabetay Sevi’yi Yahudilikten çıkmıs olarak görürsek: Maranoslara ne diyecegiz? Onlar bizden daha uzun zaman Hiristyan kaldilar ve ISRAEL de Yahduiliğe geri kabul edildiler. 
Meshedilere ne diyecegiz?
Benim tek ülküm vardir: Sabetay'lar Yahudidirler ve onun icin Giyur olmalıdırlar..
Sefarad kültürünün bir parcasıdırlar ve asla da ayrılamazlar


8- İSRAİL DEVLETİ  SABETAY SEVİ İNANIRLARINI YAHUDİ OLARAK KABUL ETMİYOR HATTA YAHUDİ OLMADIKLARI İÇİN GERİ DÖNÜŞ YASASINDAN DA FAYDALANMALARINA VE İSRAİL'E GÖÇ EDEREK YAHUDİ KİMLİĞİ İLE YAŞAMALARINA İZİN VERMİYOR.
BU DURUMUN SİZİ RAHATSIZ ETTİĞİNİ BİLİYORUM.
YARIN İSRAİL DEVLETİ BİR YASA İLE BU YAHUDİLİĞE YATAY GEÇİŞ KONUSUNU DÜZENLERSE VE SABETAY SEVİ İNANIRLARININ  İSRAİL'E GÖÇ EDEREK İSRAİL VATANDAŞLIĞINA GİRİŞİNE İZİN VERİRSE SİZCE KAÇ KİŞİ BU HAKTAN YARARLANMAK İÇİN MÜRACAAT EDER?
TAHMİNEN TABİİ...

Bence bu insanlar şimdi geri döndükleri Ispanya ve Portekiz'de Yahudi dinine geçerler ve orada kalırlar. Gençler.. Çünkü ne yazik ki Israel de hayat zordur ekonomik sebeplerle bu insanlar Avrupada yaşamayı tercih edeceklerdir.. Ben bile ekonomik koşullar sebebi ile Israel’de yaşamayi seçemedim..
Unutmayalim: Israel Rusya'dan Yahudi olmayan kişileri bile Yahudi Kabul etti. Acaba Sabetayları kabul etmemesi adil midir? 
Karayları Türkiye Hahambaşılığı Yahudi kabul etmez ama Israel’de kendi Hahambaşlıkları var

Son Güncelleme: 01.02.2021 03:04
Anahtar Kelimeler:
Sabetay Sevi
Yorumlar
Avatar
Adınız
Yorum Gönder
Kalan Karakter:
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.