Türkiye'nin ilk kanser ilacında, iki dev adım

İstinye Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Engin Ulukaya: 'Kanser tedavisi artık hastanın moleküler yapısına göre belirlenmeli. Ancak bu şekilde uzun yaşam sürelerine ulaşılabilir çünkü her insanın kanseri farklı; dolayısıyla her hastanın farklı ilaç kullanması gerekiyor.'

İstinye Üniversitesi Moleküler Kanser Araştırma Merkezi Müdürü ve Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Engin Ulukaya liderliğinde, Uludağ Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Veysel Turan Yılmaz ile birlikte geliştirilen bir metal kompleks bileşiği, hücre kültürü ve deney hayvanları aşamasını başarıyla geçerek, ABD Patent Ofisi tarafından patente değer görüldü.

Türkiye'ye bir kanser ilacı hediye etmek

Konuyla ilgili bir açıklama yapan Prof. Dr. Engin Ulukaya, en büyük hayallerinin Türkiye'ye kanser ilacı hediye etmek olduğunu vurgulayarak; 'Tamamen bu ülkeye ait bir bileşik ortaya çıkardık ve bileşiğimiz ilk aşamalardan başarıyla geçti. Palladyum adı verilen bir metal kullandık. Bu metale, terpi, klor, sakkarin, barbitürat gibi yan bileşikler de takarak tamamen kendimize özgü çok sayıda yeni bileşikler ortaya çıkardık. Bu bileşiklerden biri, hücre kültür laboratuvarında çeşitli tümör hücrelerinde yapılan testlerden başarıyla geçti. Ümit verici sonuçların alınması üzerine; Yunanistan'daki deney hayvanlarında oluşturulan tümörlerde (zenograftlarda) test edildi. Bu süreçten de başarıyla geçilmesi üzerine, uluslararası patent başvurusu yapıldı ve yakın zaman önce tescillendi. Ardından, üniversitemiz Öğretim Üyesi Dr. Selvi Durmuş tarafından, Hollanda Kanser Enstitüsü, Bilkent ve Koç Üniversitelerinde farmakokinetik çalışmaları tamamlandı. Böylece neredeyse insan çalışmaları aşamasına kadar gelindi.' dedi.

İnsan çalışmalarının arifesine gelindi

Bileşiği artık ülkemizde insanlar üzerinde test etmek istediklerinin altını çizen Prof. Dr. Ulukaya sözlerine şöyle devam etti: 'Bileşik, hem ülkemizde hem de Amerika'da koruma altında. ABD patentinin ardından, yakın zaman içinde Avrupa Birliği'nden (AB) de patent gelecek. Sırada 3 fazdan oluşan insan çalışmaları var. Üçüncü faz da başarıyla geçilirse, bileşiğe artık ilaç diyebiliriz ve eczane raflarında görebiliriz.'

Kanseri yok etmek şimdilik mümkün değil belki ama bir kanser hastası onlarca yıl yaşayabilecek

Kanseri tamamen yok etmenin, bazı kanser türleri hariç, şimdilik mümkün olmadığına dikkat çeken Prof. Dr. Ulukaya, şunları söyledi: 'Açıkçası çok akıllı bir hücreyle karşı karşıyayız. Ama yeni nesil ilaçlar sayesinde kanser hastasının uzun süre yaşaması mümkün olacak. İnsanlar kronik hastalıklarda olduğu gibi, örneğin 20-25 yıl yaşayabilecekler. Belki tümörümüz olacak ama metastaz (başka yere yayılma) yapmasını veya tümörün büyümesini engelleyeceğiz. Böylece uzun yaşam süreleri mümkün olabilecek.'

İSÜ Kanser Araştırma Merkezi'nde yapılan çalışmalar... Her insanın kanseri farklı; dolayısıyla her hastanın farklı ilaç kullanması gerekiyor...

Prof. Dr. Engin Ulukaya, İstinye Üniversitesi Moleküler Kanser Araştırma Merkezi'ndeki (İSÜMKAM) çalışmalarından da bahsederek, sözlerini şöyle tamamladı: 'Birkaç ana başlıkta çalışmalar yürütüyoruz ama en önemlisi kanser ilaç geliştirme çalışmaları. Bir diğer önemli başlığımız ise, hangi kanser hastasının hangi ilacı veya ilaçları alması gerektiği üzerine yaptığımız çalışmalar. Ayrıca, erken tanıya yönelik bir testimiz var. Son olarak da, hastaya verilen ilacın etki edip etmediğini, ilaç uygulamasını takiben 48 saat içinde anlamaya çalışıyoruz. Kanser tedavisi artık hastanın moleküler yapısına göre belirlenmeli. Ancak bu şekilde uzun yaşam sürelerine ulaşılabilir çünkü her insanın kanseri farklı; dolayısıyla her hastanın farklı ilaç kullanması gerekiyor. Merkezimizde, bu amaca yönelik hem araştırmalar hem de bizzat hastaya yönelik test hizmetleri (örneğin, likit biyopsi veya immünoterapi için test gibi) başlattık. Ayrıca, kanser hastalarına ücretsiz danışmanlık hizmeti de veriyoruz. Tüm bu hizmetlerin ortak amacı, hekime hastasına özgü tedavi verebilmesi için laboratuvar desteği sağlamaktır.'