Yargıtay’dan Emsal Karar: Bankalar Emekli Maaşına Bloke Koyabilecek

17 Temmuz 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Yargıtay İçtihatları Birleştirme Kurulu kararı ile birlikte, emekli maaşına bloke koyulması artık yasal zemine oturdu. Karara göre; tüketici kredisi sözleşmesinde emeklinin rızasıyla verilen talimatlar doğrultusunda bankalar maaşa doğrudan bloke uygulayabilecek.

 

Yasal Çerçeve Netleşti: Emsal Nitelikte Karar

Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu’nun 21 Mart 2025 tarihli E: 2022/2, K: 2025/1 sayılı kararı, 17 Temmuz 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlandı. Söz konusu kararla birlikte, uzun süredir uygulamada tartışmalara yol açan “emekli maaşına bloke” meselesi netlik kazandı.

Kararın Özeti:

“Tüketici kredisi nedeniyle verilen hapis, takas, mahsup ve benzeri onay ve rıza talimatları sebebiyle bankanın emekli maaşına doğrudan bloke koymasının mümkün olduğuna karar verilmiştir.”

Yani eğer emekli bir kişi, bankadan aldığı tüketici kredisi için sözleşme kapsamında yazılı şekilde rızasını vermişse, banka bu maaşa mahkeme kararı olmaksızın bloke koyabilecek.

Rıza Varsa Bloke Hukuka Uygun

Kararda, özellikle sözleşme özgürlüğü vurgusu yapıldı. Tüketicinin açık rızasıyla imzaladığı sözleşmelerde yer alan bloke hükümleri, hukuka aykırı değil. Bu durum, cebirle yapılan haciz uygulamalarıyla karıştırılmamalı. Burada esas olan, emeklinin gönüllü olarak verdiği yazılı talimat.

Yargıtay’ın Gerekçesi:

“Sözleşme özgürlüğü kapsamında; kişi, kendi alacakları üzerinde tasarrufta bulunabilir. Emekli maaşı da, kişinin malvarlığının bir parçası olarak değerlendirilir. Rıza ile yapılan virman veya mahsup işlemleri, cebri icra anlamına gelmez.”  

Muhalif Görüşler: “Emekli Maaşı Kutsaldır” Karara bazı hukukçular ve tüketici dernekleri tepki gösterdi. Emekli maaşlarının Anayasa güvencesi altında olduğu, bu gelirlerin borçlunun temel geçim kaynağı olduğu ve hiçbir şekilde kısıtlanamayacağı yönünde görüşler bildirildi.

Ancak Yargıtay, bu noktada "rıza varsa istisna olur" yaklaşımıyla hareket etti. Yani, tüketicinin kendi maaşı üzerindeki tasarruf hakkını kullanarak verdiği talimat geçerli kabul edildi.

Kimleri Etkileyecek?

Emekliler:

Kredi sözleşmelerinde “maaş blokesi” ibaresine dikkatle yaklaşmalı. Rıza ile verilen talimatlar, sonradan geri alınamaz bir şekilde bloke işlemlerine zemin oluşturabilir.

Bankalar:

Bu kararla birlikte, mahkemeye başvurmadan blokaj uygulayabilecek; fakat bu yalnızca rızaya dayalı işlemlerle mümkün olacak.

Hukuk Danışmanları:

Sözleşme hazırlık ve denetim süreçlerinde emekli haklarına özel dikkat gösterilmeli.

Sonuç: Yargıtay Noktayı Koydu