Mücbir sebepte ertelenen ödemeler hangileri?
Vergi Hukuku Uzmanı Prof. Dr. Leyla Ateş, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ilan edilen mücbir sebepten yararlanabilecek işletmeler ve ertelenen ödemelerle ilgili kritik bilgiler verdi.
Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı, Vergi Hukuku Uzmanı Prof. Dr. Leyla Ateş, pandemi nedeniyle ilan edilen mücbir sebepten nasıl yararlanılabileceği konusunda merak edilen konuları aydınlattı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yayımladığı 524 No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında mücbir sebepten yararlanabilecek işletmelerin, pandemi dolayısıyla kapatılan sektörlerde faaliyette bulunanlar olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Leyla Ateş, bahsi geçen sektörlerin, sinema salonu, kahvehane, kıraathane, kır bahçesi, internet kafe/salonu, elektronik oyun salonu, bilardo salonu, lokal, çay bahçesi, halı saha, yüzme havuzu, hamam, sauna, masaj salonu ve lunapark gibi faaliyetlere yönelik işletmeler olduğunu belirtti. Mükelleflerin ana faaliyet alanlarının tespit edilmesinde söz konusu Tebliğin yayım tarihi olan 25 Ocak 2021 itibariyle vergi dairesi kayıtlarındaki ana faaliyet kodu dikkate alınacağını kaydeden Ateş, “Eğer mükellefler vergi dairesi kayıtlarındaki ana faaliyet kodu itibariyle sayılan sektörler arasında bulunmamasına rağmen ana faaliyet alanı olarak bu sektörlerden herhangi birisinde fiilen iştigal ettiklerini ispat ve tevsik ederlerse, ana faaliyet kodu yerine fiilen iştigal ettikleri ana faaliyet alanı dikkate alınacaktır” dedi.
Mücbir sebep kapsamındaki ödemeler
Prof. Dr. Leyla Ateş, mücbir sebep kapsamına giren ödemeleri şöyle saydı: “Kanuni verilme süresi mücbir sebep dönemine isabet eden ve bu dönemde verilmesi gereken muhtasar beyannameler (muhtasar ve prim hizmet beyannameleri dâhil), katma değer vergisi beyannameleri, form Ba-Bs bildirimleri, söz konusu dönem içerisinde oluşturulması ve imzalanması gereken e-defterlerin oluşturulma ve imzalanma ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “elektronik defter beratları” ve e-Defterler ve bunlara ilişkin berat dosyalarının ikincil kopyalarının yüklenme süreleri ile bu beyannamalere istinaden tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri.”
Yeni vergi ihtiyacı
IMF verilerine göre, Türkiye’nin pandemiyle mücadele kapsamında toplam 8 milyar dolarlık ek bütçe harcaması gerçekleştirdiğine ve bütçe gelirinden vazgeçtiğine dikkat çeken Prof. Dr. Ateş, bunun 2020 yılı GSYİH’nın yüzde 1.1’ine karşılık geldiğini belirtti. Türkiye’nin söz konusu oran bakımından dünya genelinde en alt dilimde yer aldığını vurgulayan Prof. Dr. Leyla Ateş, “Bu hususta gelişmiş ülke ortalaması yüzde 12.68 iken yükselen ekonomilerin ortalaması yüzde 3.6’dır. Türkiye’nin kendi gelir seviyesine göre olması gereken düzeyin altında seyretmesinin gerekçesi olarak kriz öncesinde mali politika araçlarının farklı nedenlerle sınırlarına ulaşması gösterilmektedir” yorumunu yaptı. Söz konusu sınırlılıkların COVID-19 bütçe gerekliliklerinin karşılanması için vergi artışlarının kapıda olduğunu gösterdiğini kaydeden Prof. Dr. Ateş, “Nitekim arka arkaya vergi artış haberleri almaya başladık. Özel iletişim vergisinde yüzde 33’lük artış, elektrikli motorla çalışan binek otomobillerde uygulanan ÖTV oranlarında 3-4 kat civarında artış, finansman gider kısıtlamasının uygulamaya başlanması ve yıllara sâri inşaat ve onarım işlerinde uygulanan vergi kesintisi oranının yüzde 3'ten yüzde 5'e çıkarılması bu ihtiyacın bir neticesidir” ifadelerini kullandı.
