Vertigo, nasıl tesbit edilir, vertigo tedavi yöntemleri nelerdir?
Vatandaşlar arasında Vertigo olarak bilinen bu Latince kökenli kelime dönmek manasına gelir. Bu hastalığı özetlemek gerekirse; vertigo vücudun denge sistemlerinden yanlış uyaranlar gelmesi veya doğru uyaranların yanlış algılanmasıyla ortaya çıkan bir dengesizlik halidir. Vücut dengesinin sağlanmasında bir çok organ birbirleri ile bağlantılı bir şekilde çalışırlar. Bu organlar; iç kulak, gözler, eklem ve kaslar, beyin, omuriliktir. Söz konusu organları etkileyen hastalıkların bir çoğunda vertigo ortaya çıkar. Vertigo’ da en sık görüleni benign paroksismal pozisyonel vertigodur. Bu durum baş hareketleri ile ortaya çıkar şiddetli dairesel dönme ile kendini iyice gösterir. Vertigonun bu çeşidi; yatmak, yataktan kalkmak, öne eğilmek, yukarı bakmak ile ortaya çıkan bir baş dönmesidir. Bir diğer vertigo ise; yukarı bakışta ortaya çıkan baş dönmesine üst raf vertigosu adı verilir. Yazımıda vertigo nasıl tedavi edilir sorusunu da yanıtlamaya çalışıyor olacağız.
Vertigo Sebepleri Nelerdir?
Bu hastalığın bir çok sebebi vardır. Kulak-Burun- Boğaz, Nöroloji, Göz, Dahiliye ve Kardiyolojiyi ilgilendiren bazı hastalıklar vertigoya sebep olur. İç kulak kaynaklı nedenler de; üst solunum yolu enfeksiyonunun iç kulak tutulumu, iç kulakta bulunan otolit dediğimiz tozcukların fizyolojilerinin bozulması, iç kulak sinirinin iltihaplanması, iç kulak sıvılarından endolenf diye tabir edilen iç sıvının miktarının artması, orta kulak iltihaplarının iç kulağı etkilemesi, iç kulak sinirlerini tutan tümörler, iç kulak sıvı fistülleri. İç kulak dışındaki nedenler ise şunlar; Menenjit, migren, epilepsi, kardiyak aritmi, beyin tümörleri ve kafa travmaları. Bunların dışında bir de; denge organlarını tutan daha bir çok hastalık vertigo için sebep olarak gösterilebilir. Tabi birde pisikolojik nedenler tetikleyici unsurlardandır.
VERTİGO İLE BAŞ DÖNMESİ ARASINDA Kİ FARK
Birçok kişi baş dönmesini farklı tarif eder. Baş dönmesi yaşayanlar genelde şu ifadeleri kullanıyor: etrafta ki her şey dönüyor, etraf dönmüyor ama ben dönüyorum, zemin ayağımın altından kaydı, yürürken yalpalıyorum veya sürekli bir tarafa doğru kayıyorum gibi. Dolayısıyla vertigo tansiyona mı, yoksa başka bir nedene bağlı anlamak çok zordur. Mesela tansiyona bağlı vertigo baş dönmesinden farklı olarak bir dengesizlik ve sallanma hissidir. Bu noktada tansiyonun ölçülmesi, tansiyona bağlı dengesizliğin ayırt edilmesinde en basit yöntemdir.
Şunu söylemekte yarar var; vertigo bir hastalık adı değil, değişik hastalıklarda gördüğümüz denge bozukluğu ile kendini gösteren bir belirtidir ve her yaş grubunda görülebilir. Vertigo’ nun en sık görüldüğü hastalıklardan biri olan olan Meniere Hastalığı kadınlarda erkeklere oranla daha çok görüldüğü için vertigo da kadınlarda daha sık görülüyor. Vertigo 20 ile 60 yaş arasında herhangi bir dönemde ortaya çıkabilir.
VERTİGONUN FARKLI BELİRTİLERİ VAR MI?
Vertigonun baş dönmesi dışında ki belirtileri şunlar: Kulak çınlaması, bulantı, bazen kusma, terleme, görme bozukluğu, işitme kaybı, vertigo bir enfeksiyon hastalığa bağlı ise ateş, halsizlik gibi enfeksiyonlar. Santral tipteki vertigolarda ise kuvvet kaybı ve hissizlik ön plandadır.
VERTİGO NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Vertigo tedavisinde temel prensip ortaya çıkaran hastalığın lokalizasyonu ve hastalığa neden olan patolojik durumun bulunmasıdır. Yani önce hastalığın ortaya çıkartılması gerekiyor. Hastalığı ortaya çıkarmak için detaylı bir muayene ve nörofizyolojik tetkikler ve çoğu kez bazı görüntüleme yöntemlerine baş vurulması gerekebilir. Vertigo için halk arasında kulak kristallerim oynadı o yüzden başım dönüyor denilen bu durum, iç kulakta bulunan otolit dediğimiz tozcukların fizyolojilerinin bozulması neticesinde baş hareketleri ile ortaya çıkan iyi huylu bir vertigo şeklidir. Bir uzmandan yardım alınması halinde; dönme azaltılabilir.
Belirtilen gibi tedavide asıl önemli olan vertigonun nedenin bulunmasıdır. Tetikleyen unsur bulunduktan sonra, tedavi bu nedene bağlı olarak yapılır. Eğer vertigoya neden olan hastalık meniere hastalığı ise ilaç tedavisi , ilaç tedavisi yeterli olmadığı durumlarda özel ameliyatlar yapılabilir, vertigonun nedeni tümör ise bir ameliyat gereklidir. Tüm bunların dışında herhangi bir enfeksiyon sonucu veya psikojenik nedenlerden dolayı ortaya çıkan vertigolar istirahat ve basit ilaç tedavileri ile tamamen düzelebilir.
Bu konuda bir özetleme yapmak gerekirse vertigo; vestibüler, görsel, ve derin duyu organlarından elde edilen verilerin yanlış gelmesi veya yanlış algılanması ile ortaya çıkan bir dönme yada bir denge bozukluğu hissidir. Bu durum çok çeşitli hastalıklarda ortaya çıkabilir ve o hastalığın tedavisi ile vertigo da tedavi edilebilir.
