DANIŞTAY İdari Dava Daireleri Genel Kurulu, Danıştay 8. Dairesi'nin zeytinliklerde maden ocağı açılması, termik santral, petrol ve doğalgaz aranması kurulması başta olmak üzere yatırımlara açılmasına olanak sağlayan Zeytincilik Islahı Yönetmeliği'nin yürütmesinin durdurulması itirazını reddeden Danıştay 8. Dairesi kararını kaldırdı. Bu kararla zeytinliklerin katliamına yol açacağı iddia edilen yönetmeliğin yürütmesi durduruldu.
Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu aralarında CHP Eski İzmir milletvekilleri Kemal Anadol, Bülent Baratalı, Foça Ziraat Odası, Foça Zeytin Üreticileri Birliği, Menemen Ziraat Odası da olmak üzere 29 ayrı davacının 2012'de yürürlüğe giren 'Zeytinciliğin ıslahı, Yabanilerin Aşılattırılması Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in zeytinlik sahasının tanımını değiştiren 4. Maddesi ile 23. maddesinin yürütmesinin durması ve iptali davasında Danıştay 8. Dairesi 2013 yılında yürütmeyi durdurma istemini reddetti. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'na karşı açılan davada, yönetmelikte yapılan değişikliklerin zeytinliklere zarar vereceği, 3573 Sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerin Aşılattırılması Kanunu'na aykırılıklar içerdiğini iddia etti. Davacıların Avukatı Enis Dinçeroğlu, Danıştay 8. Dairesi'nin kararının kaldırılması için itirazda bulundu.
Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu, oyçokluğuyla verdiği kararla zeytincileri haklı buldu. Danıştay 8. Dairesi'nin verdiği yürütmenin durdurulma isteminin reddi kararını kaldırdı. Yürütmesi durdurulan yönetmelik değişilikliğinde zeytinlik alanların asgari 25 dekar olması öngörülmekte ve bu zeytinlik sahalarda belli şartlarla madencilik ve enerji faaliyetleri gibi üretimlerin yapılmasına olanak sağlanmıştı. Danıştay, 3773 sayılı Kanun'a göre zeytinlik sahalarda ve bu sahalar 3 kilometre yakınlıktaki mesafede zeytinyağı fabrikası ve küçük ölçekte sanayi işletmeleri dışında kimyevi atık bırakan toz ve duman çıkaran bir tesisin yapılması mümkün olmadığına dikkat çekti.
Yönetmeliğin 23. maddesinde yer alan alternatif alan bulunmaması ve ÇED Raporu'na uygun olması koşuluyla, zeytinlik sahalarda, jeotermal kaynaklı teknolojik sera yatırımlarının yürütülmesi, enerji üretim tesislerinin kurulabilmesi, madencilik, petrol ve doğal gaz arama ve işletme faaliyetinin mümkün hale gelmesiyle ilgili olarak Danıştay, 3573 Sayılı Kanun'da bu tesislere bellir şartlarda izin verilebileceği yönünde bir tanım bulunmadığına dikkat çekti.
Zeytinlik alanların daraltılamayacağı yönündeki hükme istisna olarak gösterilen belediye sınırları içindeki zeytinlik alanların imar sınırları içine alınması halinde altyapı ve sosyal tesisler dahil toplam yapılaşmanın zeytinlik alanını yüzde 10'nu geçemeyeceği hükmünü de değerlendiren Danıştay, 'Elektrik üretim tesisi, petrol ve doğalgaz arama işletmeleri gibi büyük ölçekli tesislerin anılan yapılaşma oranını ne şekilde sağlayacağı açıklanabilir olmaktan uzaktır. Kanunun koruma amacına da uzak olduğu' hükmü verdi.
Danıştay, yönetmelik ve son değişikliklerin birbiriyle çelişkili olduğuna da dikkat çekti. Kararda 'Elverişli alanlarda zeytinlik kurulması, mevcutların miktarı ve kalitesinin yükseltilmesi amacıyla çıkarılmış olan yönetmeliğin zeytinlik alanların belirlenmesini asgari bir büyüklük koşuluna bağlayarak bu büyüklüğün altındaki sahaları zeytinlik olarak kabul etmemek suretiyle Kanun'un belirlediği korumanın dışında bırakması ve zeytinlik alanlarda Kanunu'nun hiç bir şekilde izin vermediği, kimyasal toz ve atık bırakacağı tartışmasız olan madencilik, enerji üretimi gibi faaliyetlere, üretime imkan tanıması yönetmeliğin varlık amacına aykırı düzenlemeler içirmesi nedeniyle kendi içinde çelişkili bir duruma getirmektedir' denildi.
Danıştay Dayanağı 3573 sayılı yasa olan, ancak yasa hükümlerine aykırı düzenlemeler içeren Zeytinciliğin ıslahı, Yabanilerin Aşılattırılmasına dair yönetmeliğin 4. Maddesi'nde yeralan zeytinlik saha tanımı ve 23. Maddesi'nde hukuka uygunluk bulunmamaktadır kararıyla, Danıştay 8. Dairesi'nin itirazların reddi kararını kaldırdı. Böylece yönetmelik yürütmesi durduruldu .
Avukat Enis Dinçeroğlu, Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu'nun kararının emsal olduğunu belirterek, Soma'da, Aliağa'da ya da Türkiye'nin herhangi bir yerinde zeytinlik sahaların enerji santralleri ya da madencilik faaliyetine açılamayacağını söyledi.
FOTOĞRAFLI
