Yazımızın başlığı kimseyi yanıltmasın.
Zat-ı şahanelerine beddua eden vatandaşa “kavas” diyecekken sürç-ü lisan ile “gavat” diyen Adana Valisi Hüseyin Avni Çoş’tan söz edeceğimizi zannetmeyin.
Haşa!.. Haddimizi bilenlerdeniz çok şükür. İleri Demokrasi’ye saygımız vardır. Hem devletin koskoca valisine “gözünün üstünde kaşın var” diyecek yürek ne arar bizde.
Keza; Haziran 2013’ün son günlerinde, Kayseri’de yaşayan bir dostunun oğlunun ‘berber dükkanının açılış törenlerine katılmak üzere özel uçak kiralayan veya kiralatan Isparta Valisi Memduh Oğuz’a da söyleyecek sözümüz olamaz elbette.
Tövbe!.. Allah’tan korkar, kuldan utanırız!. Az da olsa mürekkep yalamışlığımız vardır; edep-erkan ve yol-yordam biliriz, hamd olsun!. Devletin valisine, “otostop çek” diyecek halimiz de yok yüreğimiz de.
Hakeza; dokuz ay once, Şubat-2013 ortalarında Saadet Partisi İl Başkanlığını ziyareti sırasında kindisini il başkan yardımcısı karşılandı diye, kameralar önünde kıyametler koparan Bartın Valisi Bülent Savur’un şık olmayan davranışını, tabi ki Validir, ne yapsa yeridir” diye yorumlayamayız. Tahammül sınırlarını zorlayacak halimiz yok
Hayatından söz edeceğimiz vali; isimlerini andığımız valiler gibi sinek kaydı traşlı, badem bıyıklı, güneş gözlüklü, kırmızı kravatlı, lacivert takım elbiseli, mektep medrese görmüş, bilmem kaç imzalı kararname ile atanmış sahici valilerden değil.
Bizim vali-I vilayet”imiz bir eşkiya.
Adı: Mehmet!..
Aydın’ın Sultanhisar ilçesine bağlı Atça’da, Atçalı Hasan Ağa adındaki yoksul bir köylünün oğlu olarak dünyaya gelir. Doğuştan başının kel olması nedeniyle “Kel” lakabı takılır müstakbel valimize.
Çiftliklerde ırgatlık yaparak hayatını devam ettirmeye çabalarken, Atça’nın varlıklı kişilerinden Şerif Hüseyin’in kızı Fatma’ya sevdalanır. Kızı istediklerinde de büyük bir hakaretle karşılaşıp üstüne üstlük ağanın adamları tarafından dövülünce birkaç kişiyi yaralayarak dağa çıkar. Devletle veya çevredeki varlıklı kişilerle çeşitli sorunları olan birçok kişi de yanına katılır. Zamanla Aydın ve çevresinde “Atçalı Kel Mehmet Efe” adıyla nam salar.
Bu arada sevdiği kızın babası, kızını bir başkasıyla evlendirmek istediğinde damat adayını dağa kaldırarak yüklü miktarda fidye alır ve kızın evlenmesini önler. Bir süre sonra kızını vermemekle ve kendisine düşman olmakla birlikte sevdiği kızın babasını düştüğü hapisten kaçırır. Devlet güçleriyle girdiği birçok çatışmadan sağ salim kurtulmayı başarır.
Aydın bölgesinde Vali ve diğer devlet ileri gelenlerinin baskısından bıkan köylülerden de destek görerek gücünü her geçen gün artırır. Kapatılan Yençeri Ocağı askerlerinin de katılması sonucu sayısı binleri aşan büyük bir güce sahip olur ve Aydın çevresinde büyük bir ayaklanma başlatır. Bu ayaklanmayı bastırmak isteyen İzmir intisap nazırı İlyaszade’yi yenerek 1828’de Aydın’ı ele geçirir. Ardından, çok kısa bir süre içerisinde Menderes Vadisi'nin tüm orta çığırı ile, Tire, Bayındır, Birgi, Ödemiş, Turgutlu ve Salihli’yi egemenliği altına alır.
Kel Mehmet, kendisini Aydın’a vali atamasının ardından ilk iş olarak eski düzeni kökünden yıkar, kötü idareci ve ayandan kişileri bölgeden kaçırır. Halkın canı, malı, ırzı teminat altına alınır. Daha sonra mültezimlerin, zabitlerin halka kanun dışı yükledikleri vergileri azaltır, hatta bazılarını tümden kaldırır. İstanbul’a bağlılığını bildirerek yıllarca tahsil edilemeyen vergileri toplayarak gönderir. Yönetimden serbest ticaret ve tarımın korunmasını, kanunların değiştirilip daha eşitlikçi kanunların yapılmasını, askerliğin yeni esaslara bağlanmasını ister. Kendisine “Vali-i Vilayet, Hademe-i Devlet Atçalı Kel Mehmet” ad ve ünvanıyla mühür ve para dahi bastırır.
Atça’lı Kel Mehmet kendisini Vilayetin Valisi, Devletin hademesi olarak tanıttırsa da, o gerçekte halkın valisi olur. Onun için önemli olan halkın mutluluğu ve refahıdır. Bu nedenle halkı zor durumda bırakan uygulama ve vergileri kaldırır ve halka zulmedenlerden hesap sorar.
Şimdi başınızı avuçlarınızın arasına alın ve illerimizi kimlerin yönetmesi gerektiğini düşünün.
Şimdiki valiler mi?
Atçalı Kel Mehmet Efe mi?
