Engin ÖZMEN/  EDİRNE, () - EDİRNE Valisi Dursun Ali Şahin’in 'müze olacak' açıklamasıyla gündeme gelen tarihi büyük sinagogun restorasyonu tamamlandı. Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç ve Türkiye Museviler Hahambaşı İsak Haleva'nın da katılacağı geniş kapsamlı bir törenle ibadethane olarak 26 Mart’ta açılması planlanan sinagogur restorasyonu için 5 yılda 3 milyon 700 bin lira harcandı.
Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 2010 yılında başlatılan büyük sinagogun restorasyonu tamamlandı. Türk Musevi Cemaati Başkanı İshak İbrahimzadeh, Dışişleri Bakanlığı Edirne Temsilcisi Büyükelçi Ahmet Murat Yörük, Türk Musevi Cemaati Başkanvekili Moris Levi ve Türk Musevi Cemaati Genel Koordinatörü Deniz Baler Saporta, Kaleiçi semti Maarif Caddesi'ndeki bulunan sinagogu inceledi. Vakıflar Edirne Bölge Müdürü Osman Güneren’ün eşlik ettiği ziyarette oldukça mutlu olduğunu ifade eden Türk Musevi Cemaati Başkanı İbrahimzadeh, açılış programı için fikir alış verişinde bulunduklarını kaydederek, "Bu bizim için milattır. Çok mutluyuz" ifadelerini kullandı.
AÇILIŞINI ARINÇ YAPACAK
Tarihi sinagogun 26 Mart tarihinde Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç ve Türkiye Museviler Hahambaşı İsak Haleva'nın da katılacağı geniş kapsamlı bir törenle açılması beklenirken, yurt dışı temsilcilikler ve Musevi cemaatinden de pek çok davetlinin açılışa katılacağı belirtildi.
EDİRNE VALİSİ 'MÜZE OLACAK' DEMİŞTİ
Geçen yıl Kasım ayında Edirne Valisi Dursun Ali Şahin, İsrail askerlerinin Mescid-i Aksa’ya postallarıyla girmesine tepki olarak şu ifadeleri kullanmıştı:
"İçimde büyük bir kinle söylüyorum bunu. Biz de onların mezarlıkların etrafını temizliyor, projelerini kurula gönderiyoruz. Kültür Varlıkları Koruma Kurulu’ndan tescilini bekliyoruz. Bizim yaklaşımımız nerede, onların yaklaşımı nerede? Yani bunu izleyicilerin takdirine sunuyorum. Buradaki tadilatı sona gelen sinagog sadece müze olarak, içerisinde hiçbir şey olmadan o şekilde müze olarak tescil edilecek."
Gelen tepkiler üzerine Vali Şahin, Türkiye Hahambaşılığı ve Türk Musevi Cemaati’nden özür dilemişti.
SİNAGOGUN TARİHİ
1905'te yaşanan ve 'büyük yangın' olarak adlandırılan yangında yok olan 13 ayrı sinagogun yerine Padişah 2'nci Abdülhamid'in fermanıyla yaptırılan sinagog 1907'de ibadete açıldı. Sinagogun tarihi 1492 yılında Avrupa’daki baskılardan kaçarak Osmanlı İmparatorluğu’na sığınan Seferad cemaatine kadar uzanıyor. İsrail ile Türkiye arasında tarihi bir bağı simgeleyen sinagog cemaati, Edirne’deki Yahudilerin İstanbul’a yerleşmesiyle azaldı. 1983 yılından bu yana kullanılmayan sinagogun mülkiyeti 1995’te Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne geçti. Kullanılmasa da tarihi açıdan Museviler için büyük önem taşıyan sinagog, Edirne’de doğan Türk Sinagog Musikisi’nin (Maftirim) de kaynağını oluşturuyor.

FOTOĞRAFLI