ERZURUM'un Konaklı Kayak Merkezindeki Karakaya Tepesi'nde 2 bin dönüm alana inşaa edilecek Doğu Anadolu Gözlemevi (DAG), 4 metre çapı olan 'İbrahim Hakkı' adı verilen Türkiye'nin en büyük teleskopuna sahip olacak.
Denizden 3 bin 170 metre yükseklikte kurulacak ve 50 milyon liraya mal olacak Doğu Anadolu Gözlemevi (DAG), dünyanın en yüksek rakımdaki 3'üncü büyük gözlemevi olacak. Atatürk Üniversitesi Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATASAM) Müdürü Doç.Dr. Cahit Yeşilyaprak DAG'ın Erzurum'da kurulmasının nedenlerinin başında havanın sürekli açık olması, deniz seviyesinden yüksekliği ve nem oranının düşük olması gibi özelliklerin geldiğini belirttti. Teleskop yapımının yaklaşık 4 yıl süreceğini anlatan Doç.Dr. Cahit Yeşilyaprak, DAG'da ilk ışığı 2018'in sonu ya da 2019'un başında görebileceklerini bildirdi. Türkiye'de ilk kez kırmızı ötesi bölgede Erzurum'dan gözlem yapılacağını vurgulayan Doç.Dr. Yeşilyaprak, şöyle dedi:
"Türkiye'den bütün uzayı gözlemleyebileceğimiz büyüklükte bir teleskopumuz olacak. DAG Türkiye'nin hatta çevresindeki ülkelerin en büyük gözlemevi olacak. Hem optik bölgede hem de Türkiye'de ilk kez kırmızı ötesi bölgede gözlem yapılabilecek. Aynı zamanda saat dilimleri arasında farktan dolayı da bir bütünlük ve devamlılık sağlaması önemli. Amerika'da gündüz başlayan gözlemin devamını Erzurum'da gece olduğunda görebileceğiz. Teleskopa birden fazla optik alet enstürmanı takılabilir olacak. Şu ana kadar Türkiye'de yapılan gözlemlerin hemen hemen tamamı uydudan alınan görüntüler hariç optik bölgeyi ilgilendiren gözlemlerdir."
Teleskopun altapı çalışmalarının yüzde 80'ini tamamladıklarını, elektrik hattı çekildiğini, 30 tonluk su deposunu toprağa gömdüklerini anlatan Doç.Dr. Yeşilyaprak Kalkınma Bakanlığı tarafından desteklenen DAG'ın istihdam sağlayacağını da belirtti. Yurt dışından yabancı ve yerli bilim insanlarının gelip Erzurum'da uzayı gözlemleyeceğini bildiren Doç.Dr. Yeşilyaprak, projenin turizm açısından da önemli yere sahip olduğunu ifade etti. Bütün uzayın Erzurum'dan gözlemlenebileceği Türkiye'nin en büyük teleskopuna sahip olunacağına işaret eden Doç.Dr. Yeşilyaprak şöyle konuştu:
"Atmosferik tesisler 2-3 yıl devam ediyor. Altyapıyı bir an önce bitirerek teleskopun yapılmasını bekleyeceğiz. Teleskopun aynasını üretim süreci 2 yılı buluyor. Ayna üretildikten sonra kaplanıyor. Özel bina, özel bir temel, kubbe, teleskopun kendisi bunları hepsi hassas ve birbirine ilişkili yapı olduğu için bunu korumak yüksek teknoloji ve bir mühendislik bir eser bu. Gökyüzündeki uydudan sonra en teknolojik aletlerden biri aslında teleskop. Dolayısyla teleskop üretimi yaklaşık 4 yıl sürecek. Biz bu sırada altyapıyı bitirmiş olacağız. Kubbenin ihalesi yılbaşından sonra başlatılacak. Bunların üretimi de yaklaşık 2 yıl sürecek. Dolayısyla teleskop gediğinde bina, kubbe, altyapı bitmiş olacak. İlk ışığı sanırım 2018'in sonunda ya da 2019'un ilk aylarında almış olacağız."
FOTOĞRAFLI
