Geçen yıl, ABD senatosu, Irak ve Afganistan'da ordunun yıllık klima giderlerinin 30 milyar dolar olmasını soruşturdu. Türkiye'nin yıllık savunma harcamasının yaklaşık 10 milyar dolar olduğu dikkate alınacak olursa gerçekten de yüksek bir rakamdı. Afganistan ve Irak'ta askerlerin "serin yerlerde dinlendirilmelerinin" sözleşme gereği ve yasal hakları olduğu açıklandı. Hiç kimse, ne yapalım bu onların işleri, sıcakta/soğukta kalsınlar, ya da "vatan sağ olsun" demedi. ABD'nin sadık vatandaşları da, vergileri ile giderleri itirazsız karşıladılar. Bu tablo bize "profesyonel orduların" maliyetinin yüksekliğini gösteriyor. Öte yandan bu süreçte en büyük zorluklardan birisi de "kültürel değişimdir". Kültürel değişimin iki boyutu var. Birincisi, ordunun kendi kurumsal kültürünün ve değerlerinin değişimi, diğeri ise halk ile ilişkiler ve değerlerdeki değişimdir. Profesyonel orduya giden süreçte TSK da kaçınılmaz olarak bu serüveni yaşayacak. TSK'nın kültürel değerlerinde değişiminde öne çıkan konu ast üst ilişkisi olacaktır. Elbette, orduda ast üst ilişkisini düzenleyen bir dizi yasa, tüzük yönetmelik var. Ancak, hepimiz biliriz ki sistem gerçekte baba-evlat ilişkisi biçiminde işler. Üstler de, astlar da çoğu zaman buna uyar. Bu kültürel kodlar, yüzyıllar içinde şekillenmiş ve kuşaklar tarafından birbirine devredilmiştir. Kültürel kodlar, çoğumuz farkına varmasak da; dini ve ahlaki değerlerle tarihi hafıza ile desteklenmiştir. İlişki, üstler için astını koruma, ona sahip çıkma, milletin emaneti, vicdanlı, adil olma, sorunlarına çözüm bulma; astlar için de saygı, itaat ve hürmet üzerine kuruludur."Profesyonel ordu" sistemi, alışılan geleneksel değerler sisteminden tamamen farklı kültürel kodları da beraberinde üretecektir. Ast üst ilişkisi bugünkünden daha soğuk, sadece yasa maddeleri arasına sıkışmış artık "çalışanın" ast, komutanın ise "işveren temsilcisi" olduğu bir düzene geçecektir. Değerler sistemindeki diğer değişim, görevi, toplum ve askerler arasında kutsal yapan "şehitlik ve gazilik" anlayışını tartışmaya açması olacaktır. Tıpkı dünyadaki diğer "profesyonel orduları" gibi konu birdenbire "iş kazasına" dönüşecektir. "Hainlik" ya da "vatanseverlik" gibi kavramların anlamı değişirken işin ruhani boyutu kaybolacak ve maddi yönü ön plana çıkacaktır.Türk ordusunun en önemli kültürel kodlarından olan disiplin ve onun göstergesi "mutlak itaat", profesyonel ordu ile birlikte "sözleşme şartlarına bakalım" ya da "avukatıma sorayım" anlayışı ile yer değiştirecektir. Son aşamada ise "Asker hakları için sendika" talepleri başladığında da kimse şok olmamalı, ne de olsa artık "kahramanlık çağı" sona ermiş olacaktır. (Nihat Ali Özcan Türkiye Gazetesi)
08 Şubat 2013 Cuma 16:37
Geçen yıl, ABD senatosu, Irak ve Afganistan'da ordunun yıllık klima giderlerinin 30 milyar dolar olmasını soruşturdu. Türkiye'nin yıllık savunma harcamasının yaklaşık 10 milyar dolar olduğu dikkate alınacak olursa gerçekten de yüksek bir rakamdı. Afganistan ve Irak'ta askerlerin "serin yerlerde dinlendirilmelerinin" sözleşme gereği ve yasal hakları olduğu açıklandı. Hiç kimse, ne yapalım bu onların işleri, sıcakta/soğukta kalsınlar, ya da "vatan sağ olsun" demedi. ABD'nin sadık vatandaşları da, vergileri ile giderleri itirazsız karşıladılar. Bu tablo bize "profesyonel orduların" maliyetinin yüksekliğini gösteriyor. Öte yandan bu süreçte en büyük zorluklardan birisi de "kültürel değişimdir". Kültürel değişimin iki boyutu var. Birincisi, ordunun kendi kurumsal kültürünün ve değerlerinin değişimi, diğeri ise halk ile ilişkiler ve değerlerdeki değişimdir. Profesyonel orduya giden süreçte TSK da kaçınılmaz olarak bu serüveni yaşayacak. TSK'nın kültürel değerlerinde değişiminde öne çıkan konu ast üst ilişkisi olacaktır. Elbette, orduda ast üst ilişkisini düzenleyen bir dizi yasa, tüzük yönetmelik var. Ancak, hepimiz biliriz ki sistem gerçekte baba-evlat ilişkisi biçiminde işler. Üstler de, astlar da çoğu zaman buna uyar. Bu kültürel kodlar, yüzyıllar içinde şekillenmiş ve kuşaklar tarafından birbirine devredilmiştir. Kültürel kodlar, çoğumuz farkına varmasak da; dini ve ahlaki değerlerle tarihi hafıza ile desteklenmiştir. İlişki, üstler için astını koruma, ona sahip çıkma, milletin emaneti, vicdanlı, adil olma, sorunlarına çözüm bulma; astlar için de saygı, itaat ve hürmet üzerine kuruludur."Profesyonel ordu" sistemi, alışılan geleneksel değerler sisteminden tamamen farklı kültürel kodları da beraberinde üretecektir. Ast üst ilişkisi bugünkünden daha soğuk, sadece yasa maddeleri arasına sıkışmış artık "çalışanın" ast, komutanın ise "işveren temsilcisi" olduğu bir düzene geçecektir. Değerler sistemindeki diğer değişim, görevi, toplum ve askerler arasında kutsal yapan "şehitlik ve gazilik" anlayışını tartışmaya açması olacaktır. Tıpkı dünyadaki diğer "profesyonel orduları" gibi konu birdenbire "iş kazasına" dönüşecektir. "Hainlik" ya da "vatanseverlik" gibi kavramların anlamı değişirken işin ruhani boyutu kaybolacak ve maddi yönü ön plana çıkacaktır.Türk ordusunun en önemli kültürel kodlarından olan disiplin ve onun göstergesi "mutlak itaat", profesyonel ordu ile birlikte "sözleşme şartlarına bakalım" ya da "avukatıma sorayım" anlayışı ile yer değiştirecektir. Son aşamada ise "Asker hakları için sendika" talepleri başladığında da kimse şok olmamalı, ne de olsa artık "kahramanlık çağı" sona ermiş olacaktır. (Nihat Ali Özcan Türkiye Gazetesi)
